Η επιστροφή από τις πολυαναμενόμενες καλοκαιρινές διακοπές όχι μόνο δεν είναι ευχάριστες για κανέναν αλλά η επιστροφή στη ρουτίνα συνοδεύεται από αισθήματα έντονου άγχους, δυσθυμία, υπερένταση, άρνηση. Το φαινόμενο είναι τόσο συνηθισμένο ώστε να περιγράφεται διεθνώς με τον ίδιο όρο: κατάθλιψη μετά τις διακοπές.
Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια σειρά αρνητικών συναισθημάτων τα οποία εμφανίζονται μετά το τέλος των διακοπών και έχουν τόση ένταση ώστε να επηρεάζουν αρνητικά την καθημερινότητα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
- Θλίψη
- Απογοήτευση/ευερεθιστότητα
- Στρες
- Κούραση
- Ανησυχία
- Αδυναμία εστίασης
- Έλλειψη κινήτρου
- Διαταραχές ύπνου
Οι ειδικοί ψυχικής υγείας διευκρινίζουν ότι αν και η κατάσταση αυτή είναι απολύτως υπαρκτή, ωστόσο έχει σημαντικές διαφορές από την κλινική κατάθλιψη και δεν αναγνωρίζεται επίσημα ως ψυχική διαταραχή.
Ποια είναι η διάρκεια του συνδρόμου;
Αυτή η “καταιγίδα” αρνητικών συναισθημάτων μετά τις διακοπές συνήθως διαρκεί μόνο μερικές ημέρες. Σπανιότερα μπορεί να επιμείνει έως και δύο ή τρεις εβδομάδες. Γενικά είναι μια κατάσταση που φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου αλλά και τις προσωπικές παραμέτρους της ζωής του.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει μια σειρά παραγόντων που επηρεάζει την συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου, την ένταση του αλλά και την χρονική του διάρκεια.
Μεταξύ αυτών ως πιο σημαντικοί αξιολογούνται οι εξής:
- Ποια ακριβώς συμπτώματα βιώνει το άτομο
- Πόσο συναισθηματικά ευάλωτο είναι στα αρνητικά συναισθήματα, είτε γενικά είτε στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή
- Ποια είναι η συνολική ικανοποίηση που λαμβάνει από τις καθημερινές του δραστηριότητες σε σχέση με την οικογένεια, το εργασιακό περιβάλλον, τον κοινωνικό του περίγυρο
- Το ποσοστό άγχους που συνοδεύει την καθημερινότητα του και ο τρόπος με τον οποίο το διαχειρίζεται σε θέματα ρουτίνας
- Γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια των διακοπών
Σε κάθε περίπτωση, αν η ψυχική αναστάτωση διαρκεί περισσότερο από 2 εβδομάδες, οι ειδικοί συστήνουν να ζητείται η γνώμη ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας καθώς μπορεί στην πραγματικότητα τα συμπτώματα ανεξαρτήτως του χρόνου εμφάνισης να κρύβουν μια τυπική κατάθλιψη.
Διαρκείς αλλαγές στη διάθεση και τα συναισθήματά, διαταραχές στη γνωστική λειτουργία, όπως η αντίληψη, η μνήμη, οι ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, αποσύνδεση από την κοινωνία, αδυναμία να ανταπεξέλθει κάποιος σε θέματα καθημερινών κοινωνικών συναναστροφών, είναι ενδείξεις ότι ίσως είμαστε αντιμέτωποι με κάποια άλλη ψυχική διαταραχή.
Γιατί νιώθουμε έτσι;
Αν και είναι οξύμωρο μια περίοδος σωματικής και ψυχικής ανάπαυλας να πυροδοτεί τόσο έντονα αρνητικά φορτισμένες καταστάσεις, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί λόγοι να αισθανόμαστε λυπημένοι μετά τις διακοπές, εξηγούν οι επιστήμονες.
Ένας από τους πιο προφανείς παράγοντες είναι ότι κατά τη διάρκεια των διακοπών μαζί με την άδεια από την δουλειά, μπαίνουν σε παύση και όλες οι υποχρεώσεις που συνήθως συνοδεύουν τη ζωή μας. Από το πρωινό ξύπνημα και το ωράριο εργασίας, μέχρι την πληρωμή λογαριασμών και το τρέξιμο για τις εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών. Και φυσικά, το τέλος των διακοπών σηματοδοτεί και την επιστροφή σε όλα τα παραπάνω.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι διακοπές μπορεί να εξελιχθούν τόσο ωραία που κάνουν την κανονική ζωή να φαντάζει φτωχή, πεζή, απογοητευτική σε σύγκριση με τις μέρες που περάσαμε εκτός. Έτσι ενδόμυχα βιώνουμε το τέλος αυτής της περιόδου ως “τιμωρία” με αρνητικά συναισθήματα να ενεργοποιούνται ήδη από το ταξίδι της επιστροφής.
Από την άλλη πλευρά, το σύνδρομο μπορεί να εμφανιστεί επειδή τελικά η περίοδος των διακοπών διέψευσε τις προσδοκίες που είχαμε. Αναχωρήσαμε έχοντας ήδη στο μυαλό μας φτιάξει μια μαγευτική κατάσταση αλλά οι συνθήκες δεν ήταν τελικά αυτές που περιμέναμε… έτσι το τέλος των διακοπών μας βρίσκει ανικανοποίητους, “προδομένους” από την ματαίωση των σχεδίων μας.
Και υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο οι διακοπές να ήταν μόνο στα χαρτιά… με λίγα λόγια, όταν η δουλειά μας ακολουθεί, λίγη σημασία έχει αν την διεκπεραιώνουμε στο γραφείο ή δίπλα σε μια πισίνα ξενοδοχείου αφού στην ουσία δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να αναρρώσει από την εργασιακή πίεση, να “κατεβάσει” διακόπτη και να ανακάμψει πνευματικά και σωματικά.
Υπάρχει τρόπος να εμποδίσουμε την “κατάθλιψη” μετά τις διακοπές;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αξίζει τον κόπο να χάσουμε μια ή δυο μέρες από τον τόπο των διακοπών μας και να επιστρέψουμε σπίτι για τις τελευταίες μέρες της άδειας μας, δίνοντας μας χρόνο να προσαρμοστούμε ομαλότερα στην ρουτίνα χωρίς να χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε όλες τις ευθύνες μαζί.
Το να αναχωρήσουμε για διακοπές χωρίς την απαίτηση αυτή η απόδραση να αποσβέσει την κούραση όλης της χρονιάς, το να έχουμε δηλαδή ρεαλιστικές προσδοκίες, επίσης μπορεί να μας γλυτώσει από την κατήφεια της επιστροφής.
Ταυτόχρονα, ο,τι έγινε στις διακοπές, έγινε. Μπορεί να βγήκαμε εκτός προϋπολογισμού, να απογοητευτήκαμε από τον προορισμό, η παρέα μας να μην ήταν τόσο διασκεδαστική όσο ελπίζαμε … δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα από αυτά. Η αναμόχλευση των άτυχων στιγμών – ναι, έχουν και οι διακοπές τέτοιες – δεν βοηθά.
Θυμηθείτε, συμβουλεύουν οι ειδικοί, τα αρνητικά συναισθήματα είναι μια προσωρινή κατάσταση. Υπομονή μέχρι τις επόμενες διακοπές…
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
