Σε κάθε άντρα, η απώλεια της στύσης (στυτική δυσλειτουργία) κάποια στιγμή είναι πιθανό να συμβεί. Η εμπειρία είναι συνήθως επώδυνη, αφού σε λίγες περιπτώσεις θα το προσπεράσει και, την επόμενη φορά, ούτε που θα αναλογιστεί την πιθανότητα μιας νέας αποτυχίας, μιας νέας αδυναμίας να πετύχει στύση, ώστε να έχει σεξουαλική επαφή.
Τότε, συνήθως ακολουθούν διάφορες σκέψεις:
- Έχω κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας
- Γιατί σε μένα;
- Έγινα ρεζίλι;
- Από τώρα;
Οι σκέψεις αυτές δημιουργούν συναισθήματα ντροπής, ενοχών, θυμού, στενοχώριας.
Η δυσάρεστη αυτή εμπειρία καταγράφεται στη μνήμη του άντρα και, την επόμενη φορά που θα επιχειρήσει σεξουαλική επαφή, κάνει σκέψεις που του δημιουργούν την αίσθηση της απειλής και του φόβου.
Οι σκέψεις αυτές συνήθως είναι:
- Θα έχω στύση;
- Μήπως γίνω πάλι ρεζίλι;
- Αν δεν έχω στύση, τότε μάλλον κάτι κακό μου συμβαίνει
- Απουσία στρες κατά την επαφή
Οι σκέψεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να διεγείρουν έναν άντρα· αντίθετα, του δημιουργούν έντονο φόβο, τη στιγμή που πλησιάζει η σεξουαλική επαφή ή και κατά τη διάρκεια της επαφής (στυτική δυσλειτουργία).
Όμως, το σώμα όλων των αντρών είναι κατασκευασμένο έτσι, ώστε, όταν ο νους δίνει σήμα ότι επέρχεται κίνδυνος ή απειλή, επικρατεί ο φόβος, και τότε το σώμα, σε βιολογικό επίπεδο, ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο. Συνήθως, η γνωστή αδρεναλίνη παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και έχει ως αποτέλεσμα η καρδιά να λειτουργεί πιο γρήγορα, τα αγγεία να κάνουν σύσπαση, με συνέπεια να μη μπορεί να γεμίσει το πέος με αίμα, απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της στύσης (στυτική δυσλειτουργία).
Με άλλα λόγια, όταν ένας άντρας αισθάνεται έντονο φόβο τη στιγμή της επαφής, είναι σχεδόν αδύνατο να πετύχει στύση, αλλά και αν προλάβει να πετύχει είναι πολύ δύσκολο να την διατηρήσει. Τότε, λοιπόν, το πιθανότερο είναι να ακολουθήσουν και πάλι στιγμές αμηχανίας, δυσαρέσκειας, ίσως και απελπισίας, τόσο για τον ίδιο όσο και για τη σύντροφό του. Άλλη μία, λοιπόν, αρνητική εμπειρία καταγράφεται στον νου.
Αρχίζει μία διαδικασία ντόμινο
Την επόμενη φορά που θα βρεθεί σε σεξουαλικές στιγμές, θα κάνει τις ίδιες σκέψεις που προαναφέρθηκαν, μόνο που αυτήν τη φορά θα τις πιστεύει περισσότερο, επομένως ο φόβος θα είναι περισσότερος και η πιθανότητα αποτυχίας ακόμη μεγαλύτερη. Κατά συνέπεια, αρχίζει ένας φαύλος κύκλος που συχνά οδηγεί τον άντρα στο να αποφεύγει τις σεξουαλικές στιγμές και τις καταστάσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε σεξουαλική επαφή.
Ο φαύλος κύκλος για την σεξουαλική αποτυχία
Κάποιοι άντρες αντιλαμβάνονται ότι το πρόβλημα οφείλεται στο άγχος και τότε προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους να «μην το σκέφτεται». Άλλοι πάλι «εκλογικεύουν» το γεγονός και πείθουν τον εαυτό τους ότι «δεν έχουν άγχος». Όσο, όμως, απαγορεύουν στον εαυτό τους να σκεφτεί και κυρίως να ζητήσει βοήθεια για το πρόβλημα, τόσο πιο πολύ το σκέφτονται, και επομένως συντηρείται ο φαύλος κύκλος.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές πως το να μη δημιουργείται ή να χάνεται η στύση, τη στιγμή που υπάρχει φόβος ή άγχος είναι μια φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Το σώμα των αντρών είναι κατασκευασμένο έτσι, ώστε να υπάρχει καλή σεξουαλική λειτουργία μόνο όταν το άτομο είναι ήρεμο και χαλαρό.
Το άγχος επίδοσης, που αναφέραμε παραπάνω, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι η μοναδική αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας, το οποίο και να συντηρεί το πρόβλημα για μήνες ή και χρόνια.
Πολλοί άντρες δυσκολεύονται να πιστέψουν πως το πρόβλημά τους είναι ψυχολογικό
Αυτό αντικατοπτρίζει κοινές αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες τα ψυχολογικά προβλήματα είναι σημάδια αδυναμίας, και ο άντρας θα πρέπει να είναι σε θέση να τα ξεπερνάει μόνος του. Ακόμη και στους πιο ώριμους και συγκροτημένους άντρες φαίνεται να υπάρχουν βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις που λένε ότι πρέπει πάντα να έχουν στύση, ανεξάρτητα από τις συνθήκες και πως πρέπει πάντα να ικανοποιούν τις σεξουαλικές ανάγκες της συντρόφου τους. Πεποιθήσεις σαν και αυτές αποτελούν πρόσφορο έδαφος, για να δημιουργηθεί και να συντηρηθεί το άγχος επίδοσης!
Όταν υπάρχει οργανική αιτιολογία
Σε άλλες περιπτώσεις, η αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας μπορεί να είναι οργανική και το άγχος επίδοσης να επιδεινώνει το πρόβλημα. Πολλές παθήσεις σχετίζονται με τη στυτική δυσλειτουργία, όπως η κατάθλιψη, η υπέρταση, τα προβλήματα της καρδιάς και του κυκλοφορικού, ο διαβήτης ή η σκλήρυνση κατά πλάκας και οι παθήσεις του προστάτη.
Επίσης, με τα προβλήματα της στύσης σχετίζονται διάφορες θεραπευτικές παρεμβάσεις όπως:
- αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά
- φάρμακα για την υπέρταση
- κάποιες επεμβάσεις του προστάτη, της κύστης και του εντέρου
- ή και ορμονοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη
Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να απευθυνθεί ο άντρας σε ειδικό ιατρείο, προκειμένου να διαπιστωθεί η αιτία του προβλήματος και να προταθούν οι κατάλληλοι τρόποι αντιμετώπισης. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πληροφορίες που θα συλλέξει ο ιατρός από το ιστορικό του άντρα είναι επαρκείς, για να διακρίνει αν το πρόβλημα οφείλεται σε ψυχολογικούς ή σε οργανικούς παράγοντες.
Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, χρειάζεται να προβεί σε εξετάσεις που περιλαμβάνουν την εξέταση του ουροποιογεννητικού, ενδοκρινικού, αγγειακού και νευρικού συστήματος, καθώς και εργαστηριακό έλεγχο.
Ο ρόλος της συντρόφου
Βέβαια, επειδή η σεξουαλική επαφή περιλαμβάνει και τη σύντροφο, πρέπει να θυμόμαστε πως και εκείνη έρχεται αντιμέτωπη με την κατάσταση της απώλειας της στύσης του συντρόφου και ενδεχομένως βιώνει και εκείνη το δικό της φαύλο κύκλο.
Συχνά, οι γυναίκες αρχίζουν να κάνουν σκέψεις, όπως:
- Δεν του είμαι ελκυστική
- Ίσως υπάρχει κάποια άλλη γυναίκα
- Δεν θα μπορέσουμε να τεκνοποιήσουμε
- Τέλειωσε η ερωτική μου ζωή
Αυτές οι σκέψεις δημιουργούν άγχος, και τότε μπορεί να μειωθεί η σεξουαλική τους επιθυμία, να είναι σε ένταση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και να μην παρέχουν στον σύντροφο επαρκή ερεθισμό (στυτική δυσλειτουργία).
Όταν η αυτοπεποίθηση της γυναίκας στηρίζεται στην σεξουαλική επίδοση του άντρα
Όπως στους άντρες, έτσι και στις γυναίκες, ενδέχεται να προκληθούν δυσάρεστα συναισθήματα, και να αρχίσει η αποφυγή των σεξουαλικών επαφών ή να δημιουργούνται εντάσεις στο ζευγάρι. Κάθε αποτυχημένη προσπάθεια έχει αρνητικό αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους και τελικά στη σχέση.
Η θεραπεία…
Όταν η αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας είναι το άγχος επίδοσης, τότε χρειάζεται συμβουλευτική και ψυχο-σεξουαλική αντιμετώπιση από ειδικευμένους επιστήμονες.
Ο ειδικός θα πρέπει να εκτιμήσει πολλούς παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν το άγχος όπως:
- συνθήκες ζωής
- γενικό άγχος
- προβλήματα στη σχέση
- συνύπαρξη άλλων ψυχολογικών προβλημάτων (π.χ. αγχώδης διαταραχή),
- προηγούμενες σεξουαλικές εμπειρίες
Μετά τη λήψη ιστορικού, ο ειδικός θα προτείνει ένα θεραπευτικό σχεδιασμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διαρκεί πάνω από 3 μήνες. Η ψυχολογική παρέμβαση έχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα, όταν συμπεριλαμβάνει τη σύντροφο και εφαρμόζεται στο ζευγάρι.
Η θετική στάση των συντρόφων οδηγεί σε γρήγορή επίλυση του σεξουαλικού προβλήματος
Σε πολλές περιπτώσεις, η ψυχο-σεξουαλική θεραπεία μπορεί να συνδυάζεται με φάρμακα που διευκολύνουν τη στύση (στυτική δυσλειτουργία), τους γνωστούς αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν, το κρίσιμο πρώτο διάστημα. Ο άντρας/το ζευγάρι θα ξαναρχίσει τη σεξουαλική του ζωή, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στη θεραπεία. Πολλές φορές, τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε καθημερινή βάση. Ζητούμενο είναι να απελευθερώνεται το ζευγάρι από το άγχος του προγραμματισμού των επαφών και να διατηρείται ο αυθορμητισμός.
Η συνεπής χρήση των φαρμάκων σε συνδιασμό με ψυχοθεραπεία εξαρτάται από την στάση των συντρόφων
Μέσα από τη θεραπεία, το ζευγάρι έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη σεξουαλική λειτουργία. Παράλληλα και τη σεξουαλική του επικοινωνία και την ποιότητα της σεξουαλικής του σχέσης. Πολλές φορές, μετά τη θεραπεία, το ζευγάρι αρχίζει να απολαμβάνει τη σεξουαλική του ζωή περισσότερο. Ακόμη και προτού εμφανιστεί το πρόβλημα!
