Διαπρεπείς ερευνητές και κλινικοί γιατροί από όλον τον κόσμο θα παρουσιάσουν στο 5ο Διεθνές Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα: Lung Cancer Network (που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα το διάστημα 18-20 Ιανουαρίου 2018, υπό την αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών) τα πορίσματα της έρευνας τους, στις πρόσφατες εξελίξεις στην Ογκολογία.
«Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών καρκινογένεσης, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, η έρευνα για τον οποίο, κατά γενική ομολογία, πρωτοπορεί στην επιστημονική εξέλιξη» όπως επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνος Συρίγος, Καθηγητής Παθολογίας – Ογκολογίας, Διευθυντής της Γ’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής της Κλινικής Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α του Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» και εις εκ των Προέδρων του Συνεδρίου, τονίζοντας πως «Η έγκαιρη μεταφορά όλων των ανωτέρω επιτευγμάτων στην κλινική πράξη σηματοδοτεί μια νέα εποχή με σημαντική μείωση της θνητότητας και θνησιμότητας, έτσι ώστε να καταστεί ένα χρόνιο νόσημα.
Είναι σημαντικό ότι η χώρα μας βρίσκεται στην πρωτοπορία της έρευνας στον καρκίνο του πνεύμονα και ότι οι περισσότερες από τις νεότερες θεραπείες είναι διαθέσιμες και στην Ελλάδα, σε εξειδικευμένα ογκολογικά κέντρα. Πρέπει παρ’ όλα αυτά να γίνει κατανοητό ότι δεν είναι όλες κατάλληλες για όλους τους ασθενείς. Συγκεκριμένες υπο-ομάδες ασθενών με καρκίνο ωφελούνται από συγκεκριμένες στρατηγικές αντιμετώπισης. Θα πρέπει ο κάθε ασθενής να απευθύνεται σε παθολόγο-ογκολόγο και να συζητά μαζί του για τις διαθέσιμες θεραπείες και να επιλέγουν από κοινού τη βέλτιστη προσέγγιση που οδηγεί στην εξατομικευμένη προσέγγιση, καθώς κάθε ασθενής είναι μοναδικός και διαφορετικός από κάθε άλλον».
Αξιολόγηση θεραπειών
Το τριήμερο αυτό διεθνές συνέδριο, που έχει πλέον καταστεί παράδοση, και η ταυτόχρονη παρουσία όλων των διαπρεπών ερευνητών που ασχολούνται με τον καρκίνο του πνεύμονα, αποτελούν μια σημαντική ευκαιρία για εκπαίδευση των Ελλήνων ιατρών, για αξιολόγηση των διαθέσιμων θεραπειών και για χάραξη της στρατηγικής αντιμετώπισης της νόσου στα χρόνια που έρχονται. Τα αποτελέσματα του συνεδρίου θα συμβάλλουν στο να καταστεί ο καρκίνος του πνεύμονα ένα μακροχρόνιο νόσημα και να καθιερωθεί η εξατομικευμένη θεραπεία των ασθενών.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε ότι ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί το πιο συχνό νεόπλασμα παγκοσμίως, με σχεδόν 2 εκατομμύρια νέους ασθενείς να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 15% όλων των νέων ασθενών με κακοήθεια. Στην Ελλάδα έχει υπολογισθεί ότι 6.500 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από αυτή τη μορφή καρκίνου, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο κάπνισμα.
Πρόκειται για μια σύγχρονη μάστιγα με οδυνηρές συνέπειες σωματικές, ψυχολογικές, ηθικές και οικονομικές για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Επιπλέον αποτελεί ένα νόσημα που επιβαρύνει σημαντικά τα συστήματα υγείας και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς των ανεπτυγμένων χωρών, καθώς βεβαίως και της χώρας μας, ιδιαίτερα υπό το παρόν δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη, το κόστος διαχείρισης των ασθενών με καρκίνο πνεύμονα και η απώλεια παραγωγικότητας εξαιτίας της αυξημένης θνητότητας και της σημαντικής επιβάρυνσης όλης της οικογένειας, είναι υψηλότερα σε σχέση με όλες τις άλλες μορφές καρκίνου.
Από το 2016, στην Γ’ Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία» λειτουργεί το πρώτο Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα στην Ελλάδα. Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αφορούν τη σωστή διαχείριση των ασθενών: δημογραφικά στοιχεία, στοιχεία που αφορούν στην κλινικοεργαστηριακή διερεύνηση, τις θεραπείες που εφαρμόσθηκαν με την τοξικότητα και τα κλινικά αποτελέσματά τους. Επιπλέον, περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση πόρων από τον ασθενή και την οικογένειά του, από το νοσοκομείο και από τον ασφαλιστικό φορέα, καθώς και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ ειδική μέριμνα έχει ληφθεί για την ασφαλή διαχείριση των προσωπικών δεδομένων και τη διασφάλιση του ιατρικού απορρήτου. Τα στοιχεία αυτά και η ανάλυση τους, έχουμε την πεποίθηση ότι μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της λήψης αποφάσεων, όχι μόνο στο νοσοκομείο μας, αλλά και ευρύτερα στη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας στη χώρα μας.
Μητρώο Ασθενών
Το σημαντικό ρόλο της ύπαρξης Μητρώων Ασθενών στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού κλινικού οφέλους για τον ασθενή και την εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα περίθαλψης, τόνισε κατά τη διάρκεια της εισήγησής του ο κ. Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής & Διευθυντής του Τομέα Διοίκησης & Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας της Ε.Σ.Δ.Υ., τονίζοντας ότι:
«Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στην ανακάλυψη νέων διαγνωστικών και θεραπευτικών επιλογών με στόχο την εγκυρότερη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα αλλά και τη σημαντική μείωση της θνητότητας και θνησιμότητας από τη νόσο».
Ωστόσο, οι θετικές αυτές εξελίξεις δημιουργούν αντίστοιχα και σημαντικές προκλήσεις, καθώς αυξάνουν σημαντικά τις επιλογές, την πολυπλοκότητα και την περιπλοκότητα της διάγνωσης και της θεραπείας, επιμηκύνουν τη διάρκεια της θεραπείας και απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό, τεχνολογίες και υποδομές υψηλού κόστους. Παράλληλα, για να μεγιστοποιηθεί το όφελος για τους ασθενείς οι νέες τεχνολογίες εγκρίνονται πλέον πιο γρήγορα σε σχέση με το παρελθόν, γεγονός που δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις για την αξιολόγηση και ορθή χρήση τους μετά από την είσοδο στα συστήματα Υγείας. Τέλος, στο βαθμό που η θεραπεία είναι εξατομικευμένη, πρέπει πλέον τα συστήματα Υγείας να παρακολουθούν τη διαχείριση, τα αποτελέσματα και το κόστος των ασθενών σε ατομικό επίπεδο, γεγονός που δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για συλλογή και αξιοποίηση στοιχείων, με πληροφοριακά συστήματα.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παραπάνω προκλήσεις, έχει δοθεί έμφαση διεθνώς στην εφαρμογή νέων μέτρων και εργαλείων ορθής διαχείρισης των ασθενών αλλά και των πόρων που διατίθενται για τη φροντίδα τους, και κυρίως στην ανάπτυξη Μητρώων Ασθενών, που δύναται να έχουν πολλαπλές χρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν την κλινική διαχείριση του ασθενούς, την κλινική και μεταφραστική έρευνα, την επαγρύπνηση για την αξιολόγηση της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας της τεχνολογίας μετά την έγκρισή της από τις ρυθμιστικές αρχές, την οικονομική αξιολόγηση της τεχνολογίας και την επίπτωσή της στους προϋπολογισμούς, καθώς και την αποζημίωση της νέας τεχνολογίας, την υλοποίηση συμφωνιών επιμερισμού κινδύνου μεταξύ των δημοσίων φορέων και των κατασκευαστών τεχνολογίας αλλά και την ανάλυση της διαχείρισης των ασθενών στο σύστημα για τη βελτίωση της οργάνωσης και λειτουργίας του.
Στη χώρα μας, δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικής καταγραφής, συλλογής και αξιοποίησης στοιχείων για τους ασθενείς και τη φροντίδα τους, ωστόσο, ευελπιστούμε ότι η παρουσίαση, κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, των πρώτων ευρημάτων της αξιολόγησης των στοιχείων του Μητρώου Ασθενών με Καρκίνο του Πνεύμονα, η οποία θα γίνει στο πλαίσιο του στρογγυλού τραπεζιού με τίτλο “Lung Cancer Registry: Clinical Significance & Applications”, θα αποτελέσει το έναυσμα για να γενικευτεί η προσπάθεια σε εθνικό επίπεδο.»
