Οι εφαρμογές τρισδιάστατων εκτυπώσεων (μοντελοποίηση) που έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή μοντέλων κτιρίων, μπαίνουν και στον τομέα της χειρουργικής.
Μάλιστα, σε λίγους μήνες αναμένεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα να σχεδιαστούν πάνω σε τρισδιάστατα μοντέλα ανθρωπίνων οργάνων (ήπατος και χοληφόρων) δύσκολες επεμβάσεις, οι οποίες, στη συνέχεια, θα πραγματοποιηθούν σε ασθενείς.
Πρόκειται για μια καινοτομία, διεπιστημονικού χαρακτήρα, που εντάσσεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος, με τίτλο «Τρισδιάστατη μοντελοποίηση ανθρώπινων οργάνων εσωτερικού σώματος για χειρουργικούς σκοπούς», και οι πρώτοι ασθενείς με διαγνωσμένο ηπατικό όγκο θα αντιμετωπιστούν στην Α’ Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του ΑΠΘ, στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου.
Σκοπός του προγράμματος είναι η χρήση τεχνικών ψηφιοποίησης, μοντελοποίησης και τρισδιάστατης αναπαραγωγής ηπατικών μοντέλων ασθενών, που πάσχουν από διάφορες ασθένειες (όγκοι, κίρρωση κ.ά.), χρησιμοποιώντας έναν κοινό 3D εκτυπωτή και τεχνικές ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας.
Η καινοτόμα αυτή εφαρμογή θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του 7ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, στις 13 Απριλίου, από τον αναπληρωτή καθηγητή της Α’ Πανεπιστημιακής Χειρουργικής του ΑΠΘ, Γιώργο Τσουλφά.
Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Τσουλφάς, η μέθοδος βασίζεται στη συλλογή δεδομένων από αξονικές τομογραφίες ασθενών με όγκο του ήπατος, στη μεταφορά σε τρισδιάστατο εκτυπωτή των δεδομένων αυτών με λογισμικό, που έχουν δημιουργήσει επιστήμονες του τμήματος Τοπογράφων Μηχανικών του ΑΠΘ, και στη συνέχεια στην τρισδιάστατη εκτύπωση του συγκεκριμένου οργάνου.
Σύμφωνα με τον κ. Τσουλφά, η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης έχει εφαρμοστεί πιλοτικά στο εξωτερικό, στους τομείς της νευροχειρουργικής και της ορθοπαιδικής, αλλά στον τομέα της χειρουργικής του ήπατος είναι από τις πρώτες φορές που εφαρμόζεται στο εξωτερικό και η πρώτη φορά στην Ελλάδα.
«Μέχρι σήμερα, η προσέγγιση των ιατρών στηρίζεται στην εκτίμηση της βλάβης σε επίπεδες εικόνες τομογραφιών με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Ίσως το πιο σημαντικό στην καινοτόμα αυτή μέθοδο είναι ο ευρύς κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος που θα έχει η εφαρμογή 3D εκτύπωσης για θεραπευτικούς σκοπούς» αναφέρει ο κ. Τσουλφάς.
«H αξία της 3D εκτύπωσης», προσθέτει, «είναι τεράστια, καθώς μπορεί να δώσει στους χειρουργούς τον χάρτη ‘πλοήγησης’ όπου βρίσκεται ο όγκος και ειδικά σε σχέση με τις γύρω δομές, όπως αιμοφόρα αγγεία, χοληφόρα και άλλες δομές κλειδιά.
Έχοντας τη δυνατότητα να απεικονιστεί ο όγκος με ακρίβεια προεγχειρητικά, επιτρέπεται στη χειρουργική ομάδα να σχεδιάζει και μάλιστα να προσομοιώνει την επέμβαση.
Αυτό παρέχει αυξημένη ασφάλεια στον ασθενή, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απώλεια αίματος και προστασία ζωτικών δομών. Επιπρόσθετα, επιτρέπει τη συνολική καλύτερη αξιολόγηση του ασθενούς. Σφάλματα που οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα θα αποφεύγονται, καθώς θα γίνεται καλύτερος προεγχειρητικός σχεδιασμός της επέμβασης (στρατηγική εκτομής και προσέγγισης του όγκου), σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες, όπως αναισθησιολόγοι, ηπατολόγοι κ.ά. Επίσης, θα γίνεται καλύτερη ενημέρωση του ασθενούς, του οικείου περιβάλλοντός του και πιθανόν δοτών σε περίπτωση μεταμόσχευσης από ζώντα δότη. Παράλληλα, το μοντέλο θα αποτελέσει μία πρωτοποριακή μέθοδο εκπαίδευσης για τους ειδικευόμενους ιατρούς και τους φοιτητές της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ».
Στόχος του προγράμματος είναι να παρέχεται η καινοτόμα αυτή δραστηριότητα από το Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου με την ολοκλήρωση του ερευνητικού προγράμματος.
Το Παπαγεωργίου και ειδικότερα το Ακτινοδιαγνωστικό τμήμα του, σύμφωνα με τον κ. Τσουλφά, θα αποκτήσει ένα λειτουργικό σύστημα παραγωγής 3D μοντέλων εσωτερικών οργάνων (όχι μόνο ήπατος) για τη διευκόλυνση μιας πληθώρας θεραπευτικών αγωγών, που στηρίζονται στην έγκαιρη διάγνωση μέσω τομογραφικών απεικονίσεων. Το λογισμικό, δε, που θα παραχθεί για την ψηφιοποίηση χαρακτηριστικών του ήπατος από τομογραφίες θα διατεθεί ως λογισμικό ανοικτού κώδικα στην ακαδημαϊκή κοινότητα.
Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από μέλη ΔΕΠ, υποψήφιους διδάκτορες και ερευνητές από την Α’ Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Χειρουργικής Βασίλειου Παπαδόπουλου, σε συνεργασία με το Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών, υπό την ομάδα του καθηγητή Βασίλειου Τσιούκα, καθώς και από μέλη του Ακτινολογικού Εργαστηρίου του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, υπό τη διεύθυνση του Συντονιστή Διευθυντή Ιωάννη Τσιτουρίδη.
