Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο στους άντρες και τον δεύτερο συχνότερο μετά τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες, με το 80% των περιστατικών να διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου.
«Η καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα είναι η πρόληψη με τη διακοπή του καπνίσματος. Δυστυχώς στην Ελλάδα τα ποσοστά των καπνιστών παραμένουν ακόμα σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρόλο που σε άλλες χώρες του δυτικού κόσμου υπάρχει τάση ελάττωσης του ποσοστού των καπνιστών» όπως επισημαίνει η ογκολόγος -παθολόγος Σοφία Μπάκα.
«Στην Ελλάδα ισχύει ακόμα εκείνο το περίεργο φαινόμενο της αύξησης του ποσοστού καπνιστών στις γυναίκες και άρα αύξηση της εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα στις γυναίκες σε αντίθεση με τους άντρες. Τα τελευταία χρόνια στους άντρες ελαττώνεται ο αριθμός των καπνιστών με αποτέλεσμα να ελαττώνεται και η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στους άντρες και σήμερα» όπως τόνισε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με την ιδιότητα της πρόεδρου της οργανωτικής επιτροπής του 5ου συνεδρίου με θέμα “Καρκίνος του πνεύμονα: Από τη διάγνωση στη Θεραπεία”, που διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ογκολογικό Ινστιτούτο Υποστήριξης Ασθενών, υπό την αιγίδα του Ιατρικού Διαβαλκανικού, της Κοσμητείας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Ιατρικού Τμήματος του ΑΠΘ και του Δικτύου Βαλκανίων Οικολόγων.
Διακοπή καπνίσματος
«Σίγουρα πρέπει να δώσουμε έμφαση στη διακοπή του καπνίσματος και να τρέξουμε και στην Ελλάδα προγράμματα, όπως σε όλες τις χώρες της Ευρώπης ώστε οι νέοι να μην ξεκινήσουν ποτέ το κάπνισμα και οι ήδη καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα με διάφορους τρόπους» ανέφερε η κ. Μπάκα.
Μέχρι σήμερα η συστηματική θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα γινόταν με τη χημειοθεραπεία και τους αντι-αγγειογενετικούς παράγοντες. Ωστόσο εκείνο που έχει φέρει επανάσταση στην ογκολογία είναι η ανοσοθεραπεία.
«Αυτά τα νεότερα φάρμακα της ανοσοθεραπείας ονομάζονται αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου. Με απλά λόγια αυτά τα φάρμακα ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Το πρόβλημα του ασθενούς που έχει καρκίνο του πνεύμονα είναι ότι τα δικά του λεμφοκύτταρα δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα καρκινικά κύτταρα. Τα φάρμακα της ανοσοθεραπείας δεν σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα όπως η χημειοθεραπεία αλλά ενεργοποιούν τα λεμφοκύτταρα του ασθενούς ώστε να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και να τα σκοτώσουν. Η ανοσοθεραπεία δεν έχει τις παρενέργειες και την τοξικότητα της χημειοθεραπείας. Η τοξικότητα της είναι πολύ μικρή και έχει να κάνει με ανοσολογικού τύπου αντιδράσεις» εξήγησε η κ. Μπάκα.
Συνδυασμός ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας
«Ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας – χημειοθεραπείας έχει δείξει καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τα αποτελέσματα που δίνει η κάθε μια από αυτές τις θεραπείες μόνη της στην πρώτη γραμμή θεραπείας. Για τα νέα φάρμακα στην ογκολογία με ιδιαίτερη έμφαση στη νέα ένδειξη συνδυασμού ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας θα μιλήσει στο συνέδριο η καθηγήτρια Gottfried από το Ισραήλ.
Οι μελέτες έδειξαν πολύ καλύτερα αποτελέσματα με τον συνδυασμό ανοσοθεραπείας- χημειοθεραπείας συγκριτικά με τα αποτελέσματα που έχει η κάθε θεραπεία μόνη της στην πρώτη γραμμή, όταν δηλαδή ο ασθενής δεν έχει πάρει άλλη θεραπεία.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν πάρει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων φάρμακα γι’ αυτές τις θεραπείες που ήδη είχαν εγκριθεί στην Αμερική από τον FDA και είναι θέμα μηνών η έγκρισή της χορήγησής τους για συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας και στην Ελλάδα.
Με αυτό τον συνδυασμό έχουμε καλύτερη απάντηση στη θεραπεία και μεγαλύτερο χρόνο ελεύθερο νόσου ωστόσο δεν μπορούμε ακόμη να μιλήσουμε για ποσοστά επιβίωσης γιατί είναι νωρίς ακόμη. Θα πρέπει να περιμένουμε δύο με τρία χρόνια για να μπορέσουμε να έχουμε το ποσοστό ασθενών με διετή ή πενταετή επιβίωση, ανέφερε η κ. Μπάκα.
Νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση της νόσου
Επανάσταση στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα έφερε η ανοσοθεραπεία με τα νεότερα φάρμακα, τους αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου (immune checkpoint inhibitors).
Τα φάρμακα αυτά ενεργοποιούν τα λεμφοκύτταρα, ώστε να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα και να τα σκοτώνουν χωρίς να έχουν τις παρενέργειες και την τοξικότητα της χημειοθεραπείας.
Το νεότερο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα είναι ο συνδυασμός της ανοσοθεραπείας με τη χημειοθεραπεία στην πρώτη γραμμή της θεραπείας, όταν δηλαδή δεν έχει προηγηθεί άλλη θεραπεία.
Οι μελέτες για τη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας είχαν θετικά αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν λίγο πριν την άνοιξη του 2018.
Ήδη, νέα φάρμακα για θεραπείες με συνδυασμό ανοσοθεραπείας-χημειοθεραπείας έχουν πάρει έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ), ενώ είναι θέμα μηνών η έγκριση τους στην Ελλάδα.
