Μία νέα θεραπεία με πολλαπλά δοσολογικά σχήματα (το emicizumab – Hemlibra) για ενήλικες και παιδιά με σοβαρή αιμορροφιλία τύπου Α χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII έλαβε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως θεραπεία προφύλαξης ρουτίνας από τα αιμορραγικά επεισόδια. Αποτελεί την πρώτη θεραπεία νέας γενιάς, για άτομα με σοβαρή αιμορροφιλία τύπου Α χωρίς αναστολείς, εδώ και 20 σχεδόν χρόνια.
Το emicizumab (Hemlibra) μπορεί να χορηγηθεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και αποτελεί τη μοναδική θεραπεία προφύλαξης που μπορεί να χορηγηθεί υποδορίως και με πολλαπλά δοσολογικά σχήματα σε όλα τα άτομα με αιμορροφιλία τύπου Α για τα οποία ενδείκνυται, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναστολείς του παράγοντα VIII. Οι τρεις διαφορετικές επιλογές δοσολογίας (μία φορά την εβδομάδα, κάθε δύο εβδομάδες ή κάθε τέσσερις εβδομάδες) εκτιμάται ότι θα προσφέρουν στα άτομα με αιμορροφιλία Α τη δυνατότητα να κάνουν, σε συνεργασία με τον γιατρό τους, την καλύτερη επιλογή για αυτούς, με βάση τον τρόπο ζωής τους και τις προτιμήσεις τους.
Η αιμορροφιλία τύπου A είναι μια σπάνια κληρονομική διαταραχή της αιμόστασης, η οποία οφείλεται σε έλλειψη του παράγοντα VIII. Πρόκειται για βλάβη στο μηχανισμό πήξης γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μη ελεγχόμενες και συχνά αυτόματες αιμορραγίες. Η βαρύτητα της κατάστασης του ασθενούς σχετίζεται με το ποσοστό έλλειψης του παράγοντα VIII. Η συχνότητα εμφάνισης αιμορροφιλίας Α υπολογίζεται σε 1 πάσχοντα ανά 10.000 γεννήσεις. Στην Ελλάδα σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 855 άτομα με αιμορροφιλία Α.
Η έγκριση βασίστηκε στα αποτελέσματα των μελετών φάσης ΙΙΙ HAVEN 3 και HAVEN 4. Πιο συγκεκριμένα, βάσει της μελέτης HAVEN 3, συμμετείχαν άτομα με αιμορροφιλία τύπου Α χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII. Η προφύλαξη με το emicizumab, σε μια προοπτική ανάλυση εντός του ιδίου ασθενούς, μείωσε στατιστικά σημαντικά κατά 68% (p< 0,0001) τις αιμορραγίες που χρήζουν αντιμετώπισης, σε σύγκριση με την απουσία προφύλαξης και σε σύγκριση με προηγούμενη θεραπεία με προφύλαξη με παράγοντα VIII. Σύμφωνα με τη μελέτη HAVEN 4, το emicizumab κατέδειξε κλινικά σημαντικό έλεγχο της αιμορραγίας. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε άτομα με αιμορροφιλία τύπου Α, με και χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII. Σε δοσολογία χορήγησης κάθε τέσσερις εβδομάδες.
Σχετικά με τις μελέτες HAVEN 3 & HAVEN 4
Στη μελέτη φάσης III HAVEN 3, ενήλικες και έφηβοι, ηλικίας 12 ετών και άνω, με αιμορροφιλία τύπου A χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII, οι οποίοι έλαβαν θεραπεία προφύλαξης με emicizumab μία φορά την εβδομάδα ή κάθε δύο εβδομάδες παρουσίασαν μείωση των αιμορραγιών που χρήζουν αντιμετώπισης κατά 96% (p<0,0001) και κατά 97% (p<0,0001), αντίστοιχα, σε σύγκριση με όσους δεν έλαβαν καθόλου προφύλαξη. Το emicizumab είναι το πρώτο φάρμακο το οποίο μειώνει σημαντικά τις αιμορραγίες που χρήζουν αντιμετώπισης, σε σύγκριση με την προηγούμενη προφύλαξη με παράγοντα VIII, την καθιερωμένη θεραπεία για άτομα με αιμορροφιλία A χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII.
Στη μελέτη μονού σκέλους, φάσης III HAVEN 4, η χορήγηση προφύλαξης με emicizumab κάθε τέσσερις εβδομάδες είχε ως αποτέλεσμα τον κλινικά σημαντικό έλεγχο της αιμορραγίας σε ενήλικες και εφήβους, ηλικίας 12 ετών και άνω. Αξιολογήθηκαν ασθενείς με αιμορροφιλία τύπου A με αναστολείς του παράγοντα VIII και χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII. Το 56,1% των ατόμων με ή χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII που έλαβαν θεραπεία προφύλαξης με emicizumab κάθε τέσσερις εβδομάδες δεν παρουσίασαν καμία αιμοραγία που χρήζει αντιμετώπισης.
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά δεδομένα που προέκυψαν από το πρόγραμμα κλινικών μελετών φάσης ΙΙΙ HAVEN, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες αντιδράσεις που παρουσιάστηκαν σε ποσοστό 10%, ή υψηλότερο. Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις των ατόμων που έλαβαν θεραπεία με emicizumab ήταν στη θέση έγχυσης, κεφαλαλγία και αρθραλγία.
Σχετικά με την αιμορροφιλία Α
Η αιμορροφιλία τύπου A είναι μια κληρονομική, σοβαρή διαταραχή κατά την οποία το αίμα του ανθρώπου δεν πήζει φυσιολογικά, γεγονός που οδηγεί σε μη ελεγχόμενες και συχνά αυτόματες αιμορραγίες.
Η αιμορροφιλία A πλήττει περίπου 320.000 άτομα παγκοσμίως, 50-60% περίπου των οποίων πάσχει από διαταραχή βαριάς μορφής. Τα άτομα με αιμορροφιλία Α παρουσιάζουν είτε έλλειψη είτε ανεπαρκή συγκέντρωση μιας πρωτεΐνης πήξης που ονομάζεται παράγοντας VIII. Σε ένα υγιές άτομο, σε περίπτωση αιμορραγίας, ο παράγοντας VIII συνενώνει τους παράγοντες πήξης IXa και X, το οποίο αποτελεί ένα καίριο βήμα στον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος, ώστε να σταματήσει η αιμορραγία.
Ανάλογα με τη βαρύτητα της διαταραχής, τα άτομα με αιμορροφιλία A μπορεί να αιμορραγούν συχνά. Ειδικά στις αρθρώσεις ή τους μύες. Αυτές οι αιμορραγίες μπορεί να αποτελούν σημαντικό πρόβλημα υγείας. Συχνά προκαλούν πόνο και μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιο οίδημα, παραμόρφωση, μειωμένη κινητικότητα και, μακροπρόθεσμα, σε βλάβη των αρθρώσεων. Μια σοβαρή επιπλοκή της θεραπείας είναι η ανάπτυξη αναστολέων έναντι των θεραπειών υποκατάστασης του παράγοντα VIII.
Οι αναστολείς είναι αντισώματα που αναπτύσσονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού. Οι αναστολείς δεσμεύονται στον παράγοντα υποκατάστασης VIII και παρεμποδίζουν την αποτελεσματικότητά του. Καθιστούν δύσκολη, εάν όχι αδύνατη, την επίτευξη ενός επιπέδου συγκέντρωσης του παράγοντα VIII επαρκούς για τον έλεγχο της αιμορραγίας.
Σχετικά με το emicizumab
Το emicizumab είναι ένα αντίσωμα διπλής ειδικότητας κατευθυνόμενο στον παράγοντα IXa και τον παράγοντα X. Έχει σχεδιαστεί για τη συνένωση του ενεργοποιημένου παράγοντα IX με τον παράγοντα X. Δηλαδή των πρωτεϊνών που είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση της φυσιολογικής αλληλουχίας της πήξης. Αλλά και την επαναφορά της διαδικασίας πήξης του αίματος για άτομα με αιμορροφιλία Α.
Το emicizumab είναι θεραπεία προφύλαξης. Μπορεί να χορηγηθεί ως υποδόρια (κάτω από το δέρμα) ένεση ενός έτοιμου για χρήση διαλύματος. Δοσολογικά, μία φορά την εβδομάδα, κάθε δύο εβδομάδες ή κάθε τέσσερις εβδομάδες.
Το emicizumab έχει μελετηθεί στο πλαίσιο ενός από τα μεγαλύτερα προγράμματα κλινικών δοκιμών σε άτομα με αιμορροφιλία τύπου A. Με και χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων μελετών φάσης III (HAVEN 1, HAVEN 2, HAVEN 3 και HAVEN 4).
Της Ευρωπαϊκής έγκρισης, είχε προηγηθεί η έγκριση του emicizumab από τον FDA. Έγκριση ως προφύλαξη ρουτίνας για την πρόληψη ή τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης αιμορραγικών επεισοδίων σε ενήλικες και παιδιά, νεογέννητα και μεγαλύτερης ηλικίας, με αιμορροφιλία τύπου A χωρίς αναστολείς του παράγοντα VIII, σύμφωνα με τη διαδικασία αξιολόγησης κατά προτεραιότητα (Priority Review). Είχε χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως καινοτόμος θεραπεία (Breakthrough Therapy) από τον FDA σε αυτή τη θεραπευτική κατηγορία.
Το emicizumab έχει, επίσης, λάβει έγκριση ως προφύλαξη ρουτίνας για την πρόληψη ή τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης αιμορραγικών επεισοδίων. Προφύλαξη σε ασθενείς με αιμορροφιλία A με αναστολείς του παράγοντα VIII. Έχει λάβει έγκριση σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλο τον κόσμο. Συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α., των κρατών μελών της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας.
