Δέσμη πέντε προτάσεων καταθέτει η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία για εξεύρεση λύσης στη φαρμακευτική δαπάνη και το clawback που ταλανίζει επί σειρά ετών τον κλάδο, όπως επισημάνθηκε στην ετήσια Γενική Συνέλευση που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (Σ.Α.Φ.Ε.Ε.), στην αίθουσα «Παύλος Γιαννακόπουλος» της εταιρείας ΒΙΑΝΕΞ.
Το θέμα της συζήτησης επικεντρώθηκε στο «Clawback: Επιχειρηματική και Νομική Θεώρηση», ενώ ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο κύριος Βασίλειος Πενταφράγκας, Εντεταλμένος Σύμβουλος Δ.Σ. Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της Φαρμακοβιομηχανίας ELPEN, και ο κύριος Ιωάννης Πετρόγλου, Διδάκτωρ Νομικής και Δικηγόρος με ειδίκευση στο φαρμακευτικό δίκαιο.
Ο κύριος Βασίλειος Πενταφράγκας, στο πλαίσιο της ομιλίας του τόνισε: Η αναντιστοιχία λόγων και πράξεων θα πρέπει κάποτε επιτέλους να σταματήσει: Από τη μια πλευρά η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία αναγνωρίζεται ως αναπτυξιακός κλάδος που δημιουργεί σημαντική Προστιθέμενη Αξία και από την άλλη όλες οι πολιτικές των τελευταίων ετών – με αποκορύφωμα το clawback – υπονομεύουν στην πράξη τη δυναμική αυτή».
Εκτιμάται ότι η ελλιπής αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ελληνικής παραγωγικής φαρμακοβιομηχανίας στοιχίζει στην ελληνική οικονομία 0,5% του ΑΕΠ!
Κλειστοί προϋπολογισμοί και φαρμακευτική δαπάνη
Οι εξαιρετικά χαμηλοί (ανεπαρκείς) κλειστοί προϋπολογισμοί για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δραματικών υπερβάσεων. Παρά τις τεράστιες μειώσεις που επεβλήθησαν στις τιμές των φαρμάκων και ειδικότερα στα ελληνικά οικονομικά φάρμακα, συνεχίζεται η δραματική και αναίτια επιβάρυνση τους με συνεχώς υψηλότερο Clawback κάθε χρόνο.
Οι βασικές αιτίες της διαρκούς αύξησης της δαπάνης και του Clawback είναι η αδυναμία ελέγχου του όγκου (volume) και αδυναμία ελέγχου της υποκατάστασης (volume mix), η αδυναμία αξιολόγησης της επίπτωσης των νέων δραστικών ουσιών στη δαπάνη και η αδυναμία ελέγχου της συνταγογράφησης Φαρμάκων Υψηλού Κόστους, η συμπερίληψη δαπανών πρόληψης & πρόνοιας στη φαρμακευτική δαπάνη και η διατήρηση αντικινήτρων για τη χρήση οικονομικότερων σκευασμάτων.
Οι παραπάνω στρεβλώσεις εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν σταθερά τη φαρμακευτική πολιτική στη χώρα μας. Οι συνεχείς μνημονιακές «μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων χρόνων που στην πράξη αποδείχθηκαν ατελέσφορες. Είναι ξεκάθαρο ότι η μονομερής εστίαση στην περιστολή της δαπάνης, οδήγησε στην αποτυχία ουσιαστικού εξορθολογισμού της φαρμακευτικής αγοράς και στην αδυναμία παραγωγής βιώσιμων εξοικονομήσεων.
Η μείωση των παραγωγικών επενδύσεων, η ανάσχεση παραγωγικών δυνατοτήτων – εξαγωγών (2ο εξαγώγιμο προϊόν μετά τα πετρελαιοειδή), η αδυναμία δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, η μείωση ανταγωνιστικότητας είναι οι δυσβάσταχτες συνέπειες για την φαρμακοβιομηχανία.
Αντίστοιχα οι συνέπειες για το κράτος είναι φαύλος κύκλος και αδιέξοδο όταν υπάρχει αδυναμία συγκράτησης δαπανών, απώλεια εσόδων και διατήρηση ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου. Δεδομένου ότι είναι παράδοξο, από τη μία πλευρά η Πολιτεία να επιδιώκει την αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων και ταυτόχρονα να τιμωρεί τα γενόσημα με εξοντωτικό clawback σε βαθμό που να πλήττει τη βιωσιμότητά τους.
Με βάση τα παραπάνω, η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία, όπως τόνισε ο κ. Πενταφράγκας, έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη φαρμακευτική δαπάνη και το clawback :
1. Επιμερισμός του κλειστού προϋπολογισμού της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης σε τρεις υπο-προϋπολογισμούς: (α) on patent, (β) Ν.3816 και (γ) φάρμακα απροστάτευτης αγοράς (off patent + γενόσημα). Αυτό θα σταματήσει επιτέλους την αδικία όπου τα γενόσημα και τα παλαιά δοκιμασμένα φάρμακα, επιβαρύνονται με clawback λόγω της αύξησης της δαπάνης που προκαλούν τα νέα πολύ ακριβά φάρμακα που διατίθενται κυρίως μέσω των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ
2. Κάλυψη της δαπάνης των εμβολίων και των ορών από διαφορετικό κονδύλι σύμφωνα και με τη μεθοδολογία του Συστήματος Λογαριασμών Υγείας του ΟΟΣΑ.
3. Κάλυψη από τον προϋπολογισμό πρόνοιας τουλάχιστον του 50% της δαπάνης που αφορά στους ανασφαλίστους. Η φαρμακοβιομηχανία με συναίσθημα ευθύνης και πίστη στην αξία της κοινωνικής προσφοράς, έχει εδώ και μια τριετία αναλάβει την κάλυψη αυτού του σημαντικού κόστους που μόνο το 2018 αναμένεται να ξεπεράσει τα 200 εκατ. ευρώ. Όμως πλέον η επιβάρυνση αυτή ξεπερνά τις δυνατότητές της
4. Κίνητρα για την επιλογή οικονομικότερων θεραπειών σε γιατρούς, φαρμακοποιούς και πολίτες.
5. Αξιοποίηση δεδομένων ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έλεγχος και λογοδοσία.
Νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας
Στην συνέχεια ο κύριος Ιωάννης Πετρόγλου, ανέπτυξε τη νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας σε υποθέσεις clawback. Όπως επίσης και τα νομικά ζητήματα που δεν έχουν μέχρι σήμερα αντιμετωπιστεί από το Δικαστήριο. Κατά την εκτίμησή του, η μέχρι σήμερα νομολογία του ΣτΕ για το clawback δεν προεξοφλεί αναγκαστικά τις επόμενες αποφάσεις του Δικαστηρίου. Έχουν μεταβληθεί άρδην οι συνθήκες που σταθμίζονται, στα πλαίσια της αρχής της αναλογικότητας.
Ειδικότερα, το δημοσιονομικό συμφέρον, πλέον, δεν επιβάλλει στον ίδιο βαθμό, όπως στο παρελθόν, τη διατήρηση του clawback. Παράλληλα, έχει αυξηθεί ραγδαία η ένταση της προσβολής των δικαιωμάτων των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Αιτίες, η γεωμετρική αύξηση των υπερβάσεων νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής δαπάνης και η σωρευτική επιβάρυνσή τους με άλλες χρηματικές επιστροφές.
Ο κ. Πετρόγλου επισήμανε ότι ο μηχανισμός clawback δεν είναι συμβατός με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ανέφερε ότι αναμένεται η έκδοση απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κίνηση διαδικασίας εις βάρος της Ελλάδας. Η απόφαση αφορά για παράβαση του Ενωσιακού δικαίου λόγω του clawback. Επίσης και την έκδοση αποφάσεων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου για προσβολή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
