Είναι δυνατόν ένα χάπι να προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό τα οφέλη της γυμναστικής;
Πρόκειται για ένα ερώτημα που απασχολεί από καιρού εις καιρόν την επιστήμη και ήρθε ξανά στη δημοσιότητα προ δύο εβδομάδων, όταν ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Άαρχους ανακοίνωσαν ότι το φάρμακο με την ονομασία LaKe «φέρνει το σώμα σε μια μεταβολική κατάσταση που αντιστοιχεί σε τρέξιμο 10 χλμ. σε υψηλή ταχύτητα και με άδειο στομάχι». Με αφορμή αυτή τη νέα εξέλιξη, ο Guardian συνοψίζει τι ισχύει με φάρμακα τέτοιου τύπου και αν τελικά αυτά μπορούν να μιμηθούν τα οφέλη της γυμναστικής και να είναι χρήσιμα για το ευρύ κοινό.
Ο μηχανισμός αυτών των φαρμάκων
Ο όρος που χρησιμοποιείται για φάρμακα όπως το LaKe είναι «μιμητικά» γιατί κατά κανόνα μιμούνται τη βιολογική επίδραση της γυμναστικής χωρίς στην πραγματικότητα να χρειαστεί να ιδρώσουμε. Αυτή η ιδέα υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια.
Το 2008, το Salk Institute στο Σαντ Ντιέγκο παρουσίασε φάρμακο με την ονομασία GW501516 (ή 516) που «στέλνει το σήμα» για καύση λίπους. Σε μεταγενέστερες δοκιμές, δόθηκε σε δύο τρωκτικά η ίδια διατροφή με λιπαρά και σάκχαρα, ενώ η σωματική δραστηριότητά τους βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο. Το τρωκτικό στο οποίο χορηγήθηκε το GW501516 είχε σημαντικά αυξημένη αντοχή και έμεινε πολύ πιο αδύνατο από το άλλο. Μία παραλλαγή του φαρμάκου αυτού γρήγορα κατέληξε στη μαύρη αγορά (σ.σ.: πρόκειται για την απαγορευμένη ουσία Endurabol) με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ να προειδοποιεί τους αθλητές ότι δεν είναι ασφαλές.
Όμως, ήδη αναπτύσσονταν πολλά περισσότερα μιμητικά φάρμακα. Για παράδειγμα το Compound 14, που ανακοινώθηκε το 2015, ξεκίνησε ως θεραπεία για κάποιες ασθένειες, αλλά οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι θα μπορούσε να μειώσει το επίπεδο του σακχάρου νηστείας, βελτιώνοντας την ανοχή στη γλυκόζη και προωθώντας την απώλεια βάρους σε παχύσαρκα ποντίκια.
Έκτοτε έχει γίνει επίσης έρευνα για το Lac-Phe, χημική ουσία που παράγεται συνήθως στο σώμα μέσω προπόνησης με αντιστάσεις, αλλά και για ένα νέο μόριο, γνωστό ως SLU-PP-332, που ενισχύει τον μεταβολισμό και την αντοχή, βοηθώντας τα τρωκτικά να τρέξουν κατά 50% περισσότερο σε σύγκριση με πριν. Το τελευταίο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, κάνει τους σκελετικούς μυς να πραγματοποιήσουν τις αλλαγές που συνήθως προκαλεί η προπόνηση αντοχής. Αυτό μπορεί να βοηθήσει όσους κάνουν δίαιτα να διατηρήσουν τη μυική μάζα κατά την απώλεια βάρους, ή τους ηλικιωμένους να αποφύγουν τη σαρκοπενία, καθώς το σώμα τους ανταποκρίνεται λιγότερο στη γυμναστική.
Τι ισχύει για το LaKe
Το LaKe είναι ακόμα σε φάση μελέτης σε αρουραίους, οπότε δεν είναι βέβαιο αν τα αποτελέσματα θα ισχύουν για τους ανθρώπους. Αυτό που φαίνεται ότι κάνει είναι να προκαλεί μια γρήγορη αύξηση του γαλακτικού οξέος, μιμούμενο το αποτέλεσμα γυμναστικής υψηλής έντασης και στη συνέχεια μια πιο σταδιακή αύξηση του του β-υδροξυβουτυρικού (BHB) χημική ουσία που συντίθεται στο ήπαρ από λιπαρά οξέα, προκειμένου να παρέχει ενέργεια στο σώμα όταν δεν έχει αρκετή γλυκόζη.
Αυτές οι δύο αλλαγές φαίνεται πως μειώνουν το επίπεδο των ελεύθερων λιπαρών οξέων στο αίμα και καταστέλλουν την όρεξη. Πρόκειται για αποτελέσματα που θα περίμενε κανείς έπειτα από γυμναστική με άδειο στομάχι. Επίσης, μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαβήτη τύπου 2.
Στις δοκιμές σε αρουραίους, το χάπι δεν φαίνεται να αφήνει σημάδια τοξικότητας, σε αντίθεση με τις πρώιμες εκδοχές του 516, που προώθησαν την ταχεία ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων σε τρωκτικά.
Ο ρόλος της γυμναστικής
Μπορεί τελικά ένα χάπι να «χαρίσει» τα οφέλη της γυμναστικής; Μπορεί να είναι τόσο απλό; Η απάντηση είναι δύσκολη σύμφωνα με τον Guardian. Η γυμναστική επηρεάζει σχεδόν όλα τα συστήματα του σώματος, συχνά με περίπλοκους τρόπους που απέχουμε ακόμα πολύ από το να τους κατανοήσουμε πλήρως
Πολλά από τα φάρμακα αυτά μπορεί να είναι σε θέση να μιμηθούν κάποιες από αυτές τις επιδράσεις της άσκησης, όμως κάθε συμπλήρωμα έχει περιορισμούς: η γυμναστική είναι μία καθολική εμπειρία για το σώμα, με επιδράσεις που αφορούν τα πάντα, από τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας έως τον καλύτερο ύπνο. Επίσης, βελτιώνει τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση, ενώ μειώνει το άγχος και φαίνεται να προστατεύει από την άνοια.
Ακόμα κι αν η επιστήμη μπορούσε να μιμηθεί με ένα χάπι τις πολύπλοκες βιολογικές επιδράσεις της γυμναστικής, θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να κάνει το ίδιο με το ψυχολογικό πλεονέκτημα του να τρέχεις 5 χλμ. με φίλους, ή να πετυχαίνεις ένα νέο ατομικό ρεκόρ σε μια άσκηση.
Απέχουμε πολύ από την εύρεση ασφαλών φαρμάκων που μπορούν να αντιγράψουν τα πιο ευεργετικά αποτελέσματα της άσκησης σε ανθρώπους, επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα. Αλλά όταν αυτά θα υπάρξουν, πιθανότατα θα είναι πιο χρήσιμα για ανθρώπους ηλικιωμένους, άρρωστους ή που για κάποιο άλλο λόγο δεν μπορούν να κάνουν γυμναστική. Ενδέχεται να βοηθούν ανθρώπους που αναρρώνουν από μία χειρουργική επέμβαση ή αστροναύτες, που παρότι γυμνάζονται στο διάστημα χάνουν οστική και μυική μάζα.
Για τους υπόλοιπους, ένα χάπι είναι δύσκολο να μιμηθεί τα οφέλη του ήπιου περπατήματος ή μερικών επαναλήψεων μιας άσκησης. Μια μέρα ίσως να μπορούμε να παίρνουμε την άσκηση σε μορφή χαπιού, αλλά σήμερα είναι πιο εύκολο να βγούμε στον δρόμο, καταλήγει ο Guardian.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
