- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Στο ήμισυ περιορίζει ένα νέο «κοκτέιλ» φαρμάκων τον κίνδυνο θανάτου ή εξέλιξης της νόσου για ασθενείς με υποτροπιάζον ή ανθεκτικό Πολλαπλό Μυέλωμα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης ELOQUENT-3 (Φάσης ΙΙ), που παρουσιάστηκαν στο 23ο συνέδριο European Hematology Association 2018, στη Στοκχόλμη.
Ο συνδυασμός των δραστικών ουσιών ελοτουζουμάμπης (Empliciti), πομαλιδομίδη (Pomalyst) και δεξαμεθαζόνης (= EPd) παρατείνουν σημαντικά την επιβίωση των ασθενών, ενώ ταυτόχρονα μειώνουν κατά 46% τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου, σε ασθενείς με υποτροπιάζον ή ανθεκτικό Πολλαπλό Μυέλωμα.
«Η ELOQUENT-3 αποτελεί την πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη που συνδυάζει τη βασική θεραπεία πομαλιδομίδης και χαμηλής δόσης δεξαμεθαζόνης, με την επίδραση του μονοκλωνικού αντισώματος» όπως τονίζει ο διεθνούς φήμης Έλληνας καθηγητής Αθανάσιος Μελέτης Δημόπουλος, MD, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), από το βήμα του συνεδρίου, τονίζοντας πως «Τα νεότερα δεδομένα επιβεβαιώνουν την υπόθεση συνεργατικού αποτελέσματος με την προσθήκη ελοτουζουμάμπης στη θεραπεία με πομαλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη, παρατείνοντας σημαντικά την επιβίωση των ασθενών (PFS) με πολλαπλούν μυέλωμα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των προηγούμενων θεραπειών που έχουν ακολουθήσει».
Σύμφωνα με ευρήματα της έρευνας, η μέση επιβίωση των ασθενών χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS), ήταν 10,3 μήνες (95% CI, 5,6 – μη αξιολογήσιμο) με τον συνδυασμό της ελοτουζουμάμπης, σε σύγκριση με τους 4,7 μήνες (95% CI, 2,8 – 7,2) θεραπείας με πομαλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη (HR, 0.54, 95% CI, 0,34-0,86, Ρ = 0,0078). Το ποσοστό ανταπόκρισης ORR ήταν 53% (95% CI, 40% – 66%) με ελοτουζουμάμπη, σε σύγκριση με το 26% (95% CI, 16% -40% CI, 1.49-7.11, Ρ = .0029) με πομαλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη. Ο ρυθμός απόκρισης VGPR (μείωση άνω του 90% της πρωτεΐνης Μ) ήταν 20% με ελοτουζουμάμπη, έναντι 9% χωρίς το συνδυασμό των δραστικών.
Τα χαρακτηριστικά της ελοτουζουμάμπης
Η ελοτουζουμάμπη είναι ένα ανοσοδιεγερτικό, ανθρωποποιημένο, μονοκλωνικό αντίσωμα IgG1 που στοχεύει ειδικά την πρωτεΐνη SLAMF7 (μόριο ενεργοποίησης της σηματοδότησης των λεμφοκυττάρων μέλος της οικογένειας 7). Η SLAMF7 εκφράζεται σε υψηλό βαθμό στα κύτταρα του πολλαπλού μυελώματος ανεξαρτήτως των κυτταρογενετικών ανωμαλιών. Η SLAMF7 εκφράζεται επίσης στα φυσικά φονικά κύτταρα, στα φυσικά κύτταρα του πλάσματος και σε άλλα ανοσοκύτταρα συμπεριλαμβανομένων ορισμένων υποσυνόλων των T κυττάρων, των μονοκυττάρων, των B κυττάρων και των pDC (πλασματοκυτταροειδή δενδριτικά κύτταρα), αλλά δεν ανιχνεύεται σε φυσιολογικούς συμπαγείς ιστούς ή στα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα.
Η ελοτουζουμάμπη ενεργοποιεί άμεσα τα φυσικά φονικά κύτταρα τόσο μέσω της οδού SLAMF7 όσο μέσω των υποδοχέων Fc, ενισχύοντας τη δράση κατά του μυελώματος in vitro. Η ελοτουζουμάμπη στοχεύει επίσης τη SLAMF7 στα κύτταρα του μυελώματος και διευκολύνει την αλληλεπίδραση με τα φυσικά φονικά κύτταρα για τη μεσολάβηση της θανάτωσης των κυττάρων του μυελώματος μέσω εξαρτώμενης από αντισώματα κυτταρικής κυτταροτοξικότητας (ADCC).
Η μελέτη
Η μελέτη ELOQUENT-3, φάσης ΙΙ, περιλάμβανε 117 ασθενείς με υποτροπιάζον ή ανθεκτικό πολλαπλό μυέλωμα, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν στον συνδυασμό ελοτουζουμάμπης (n = 60) και στη θεραπεία με πομαλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη μόνο (n = 57). Η ελοτουζουμάμπη χορηγήθηκε σε 10 mg / kg ενδοφλεβίως κάθε εβδομάδα στους κύκλους 1 και 2 και σε 20 mg / kg στις επόμενες 4 εβδομάδες. Η πομαλιδιμίδη χορηγήθηκε σε χάπι 4 mg στο διάστημα ημερών 1 έως 21 κάθε κύκλου, μαζί με δεξαμεθαζόνη εβδομαδιαίως, σε δόση 40 mg για ασθενείς ηλικίας ≤75 ετών ή 20 mg για > 75 ετών.
Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 67 έτη και είχαν λάβει κατά μέσο όρο 3 θεραπείες προγενέστερα (εύρος 2 – 8).
«Κατά την ημερομηνία ολοκλήρωσης της μελέτης και μετά, οι περισσότεροι ασθενείς παρέμειναν στη θεραπεία με ελοτουζουμάμπη. Οι ασθενείς που έλαβαν ελοτουζουμάμπη εμφάνισαν βελτιωμένα ποσοστά PFS. Εκτιμούμε ότι η ελοτουζουμάμπη (EPd), εάν λάβει έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές, θα αποτελέσει σημαντική επιλογή θεραπείας για ασθενείς με υποτροπιάζον ή ανθεκτικό Πολλαπλό Μυέλωμα», όπως υπογραμμίζει ο κ. Δημόπουλος.
Να σημειωθεί πως στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ελοτουζουμάμπη εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2015 σε συνδυασμό με λεναλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη για τη θεραπεία ασθενών με Πολλαπλό Μυέλωμα που έλαβαν 1 έως 3 θεραπείες προηγουμένως. Τον Μάιο του 2016, η ελοτουζουμάμπη εγκρίθηκε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή -σε συνδυασμό με λεναλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη- για τη θεραπεία ασθενών με Πολλαπλό Μυέλωμα, μετά από εξέλιξη της νόσου σε προηγούμενη θεραπεία.
