- Συνέντευξη στον Κοσμά Ζακυνθινό
Στο «κόκκινο» αναμένεται να βρεθούν αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες εάν δεν ληφθεί η απαραίτητη μέριμνα από την Πολιτεία, για την προστασία τους στην ολοένα και αυξανόμενη φορολογική επέλαση, όπως προειδοποιεί ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ). Μιλώντας στο healthpharma.gr, υπογραμμίζει πως κάποιες δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν, έχοντας τραγικές -δυστυχώς- συνέπειες στην απασχόληση, αλλά και στους ασθενείς…
• Κύριε Παπαδημητρίου, η περαιτέρω αύξηση του μηχανισμού αναγκαστικών επιστροφών, σε ένταση και διάρκεια, σε συνδυασμό με μια σειρά από δυσβάστακτες επιβαρύνσεις, απομακρύνουν περισσότερο το όποιο επενδυτικό ενδιαφέρον από τη χώρα μας;
Οι αναγκαστικές επιστροφές (clawback) εφαρμόστηκαν ως ένα έκτακτο μέτρο αντιμετώπισης της οξύτατης δημοσιονομικής κρίσης και μέχρι να υλοποιηθούν εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που θα επέτρεπαν τον εξορθολογισμό των δαπανών στην Υγείας.
Το κράτος την έκτακτη λύση τη μετέτρεψε σε μόνιμο στραγγαλισμό των επιχειρήσεων, μεταφέροντας τις ανεξέλεγκτες υπερβάσεις της έτσι κι αλλιώς ανεπαρκούς φαρμακευτικής δαπάνης στις εταιρείες. Μόνο πέρυσι σχεδόν 1,2 δις και φέτος θα ζητηθούν περισσότερα. Είμαστε κύριος πυλώνας χρηματοδότησης του συστήματος Υγείας, συνεισφέροντας στο 1/3 της φαρμακευτικής δαπάνης, 4 φορές πάνω από τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό μέσο όρο και παράλληλα το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλο κλάδο της Ελληνικής οικονομίας.
Όταν οι επιστροφές αυξάνονται συνεχώς και αλόγιστα, όταν δεν μπορείς να προβλέψεις με μια σχετική ακρίβεια τι θα σου συμβεί μόλις σε λίγους μήνες, όταν το νομοθετικό πλαίσιο αλλάζει συνεχώς, συχνά αναδρομικά, πώς μπορείς να πείσεις την εταιρεία σου να αυξήσει τις επενδύσεις της στη χώρα; Αναλωνόμαστε πλέον να σχεδιάζουμε την επιβίωση και όχι την ανάπτυξή μας…
• Οι ασφυκτικές «πιέσεις» οδηγούν σε αδιέξοδο πλήθος εταιρειών του κλάδου, με αρκετές εξ αυτών να έχουν κατά διαστήματα κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιωσιμότητα τους. Πόσο ορατό είναι το ενδεχόμενο να βρεθούμε αντιμέτωποι με «αποχωρήσεις» από την αγορά;
Νομίζω κανείς δεν θέλει να σκέφτεται κάτι τέτοιο. Ωστόσο η πολιτεία, που και αυτή αρνείται επιτακτικά πως θα ήθελε να συμβεί κάτι τέτοιο, φαίνεται να δοκιμάζει τις αντοχές μας. Ζητάμε επίμονα να διευρυνθεί από εφέτος η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, γιατί μόνο έτσι θα διαχειριστούμε τις τεράστιες υποχρεωτικές επιστροφές που διαμορφώνονται με βάση στοιχεία του πρώτου πενταμήνου. Κρίσιμες ανάσες θα ήταν η υπέρβαση που πληρώνουμε (το clawback) να υπολογίζεται επί των τιμών παραγωγού και όχι επί των λιανικών τιμών του φαρμάκου που ποτέ δεν εισπράττονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες, ο περιορισμός της σπατάλης και η εξεύρεση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης για τη φαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων (από τα κονδύλια που αφορούν στην Πρόνοια) και της δαπάνης των εμβολίων (από τα κονδύλια που αφορούν στην Πρόληψη). Ειδικά για τους ανασφάλιστους μελετούμε πρόταση για την δωρεάν διάθεση φαρμάκων με αντιστάθμισμα την απαλλαγή από το αντίστοιχο ποσό του clawback και θα την καταθέσουμε σύντομα στο υπουργείο.
Αν δεν ληφθεί μέριμνα πάντως, αρκετές εταιρείες δεν θα καταφέρουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και καθώς εξαντλούνται και οι εναλλακτικές επιλογές τους, κάποιες δεν θα επιβιώσουν, με τραγικές δυστυχώς συνέπειες για την απασχόληση, αλλά και για τους ασθενείς. Δυστυχώς αυτή θα είναι η εξέλιξη εάν η Πολιτεία συνεχίσει να αγνοεί τις συνέπειες που επιφέρει στις επιχειρήσεις του κλάδου η ολοένα και αυξανόμενη φορολογική της επέλαση.
• Η Υγεία στην μετά-μνημονιακή εποχή αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο που παρά το σχεδιασμό ιδιωτικής πρωτοβουλίας και φορέων, δεν βρίσκει ουσιαστική ανταπόκριση από «ευήκοα ώτα». Στις έως τότε διαπραγματεύσεις, ποιοι οι στόχοι του ΣΦΕΕ για την ατζέντα της επόμενης ημέρας;
Αποτελεί πάγιο και διαχρονικό αίτημα του κλάδου ο εξορθολογισμός των δαπανών Υγείας με σεβασμό στους δημοσιονομικούς περιορισμούς της χώρας, αλλά πρωτίστως με σεβασμό στον ασθενή. Διεκδικούμε από την Πολιτεία ένα νέο μίγμα πολιτικής για το φάρμακο και τονίζω ότι είμαστε σύμμαχοι της Πολιτείας στην προσπάθεια εξορθολογισμού των δαπανών της υγείας και ανάκαμψης της αγοράς του φαρμάκου.
Κατ’ αρχήν χρειάζεται εδώ και τώρα – και με αφορμή την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια- μία λογική αναδιαμόρφωση του συνολικού προϋπολογισμού του φαρμάκου που θα εισάγει και την αρχή της συνυπευθυνότητας με την πολιτεία όσον αφορά στον μηχανισμό αυτόματων επιστροφών (clawback), εφόσον αυτές προκύπτουν.
Επίσης, θα πρέπει να περιοριστεί η σπατάλη (έλεγχος συνταγογράφησης) και να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις, όπως η περαιτέρω αξιοποίηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και η διασύνδεσή της με ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς και με την καταχώρηση των αποτελεσμάτων των διαγνωστικών εξετάσεων, η δημιουργία μητρώων ασθενών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων ασθενειών, η θεσμοθέτηση συστήματος αξιολόγησης θεραπειών, η εφαρμογή ενός νέου, δίκαιου και διαφανούς συστήματος τιμολόγησης φαρμάκων, η συγκράτηση της υποκατάστασης δοκιμασμένων θεραπειών σε συνδυασμό με τη χρήση περισσότερων γενοσήμων φαρμάκων, η θεσμική θωράκιση του συστήματος συνταγογράφησης και διακίνησης φαρμάκων… όλα αυτά είναι πράγματα που πρέπει να γίνουν στον κατά το δυνατό συντομότερο χρονικό ορίζοντα.
• Το τέλος εισόδου του 25% στα νέα καινοτόμα φάρμακα -όπως έχει πει πολλές φορές ο ΣΦΕΕ- δρα αποτρεπτικά στο να έρθουν νέα φάρμακα στη χώρα. Ποια είναι η εικόνα σήμερα; Τι επιπτώσεις έχει στην αγορά και τους Έλληνες ασθενείς
Προσέξτε τις επικίνδυνες συνέπειες μιας μη αποτελεσματικής πολιτικής. Από τη μια οι μειώσεις τιμών σε πολλά παλιά και καταξιωμένα μη προστατευμένα φάρμακα (έχει λήξει η πατέντα τους) και στα γενόσημά τους καθιστούν έως και αδύνατη τη συνέχιση της κυκλοφορίας τους στην αγορά, και από την άλλη οι νέες θεραπείες επιβαρύνονται με ένα επιπλέον 25%! Η επιπλέον επιβάρυνση κατά 25% των καινοτόμων φαρμάκων τιμωρεί τους ασθενείς στερώντας τους την ελπίδα καθώς δυσχεραίνει και καθυστερεί την εισαγωγή νέων θεραπειών.
Το αποτέλεσμα είναι αφενός αποσύρσεις παλαιότερων θεραπειών και αφετέρου καθυστερήσεις στην εισαγωγή νέων φαρμάκων και τελικά την πληρώνουν οι ασθενείς. Η πρόσβαση σε νέες, αλλά και καθιερωμένες θεραπείες δεν είναι πια δεδομένη, αντιθέτως απειλείται.
Είναι εξόχως λυπηρό πάντως το γεγονός ότι, όταν ξεκίνησε η συζήτηση για την επιβολή του 25% είχαμε έντονα επισημάνει ότι δεν πρέπει να νομοθετηθεί γιατί μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει, αλλά κανείς δεν μας άκουσε.
• Πρόσφατα συγκροτήθηκε η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων. Πότε περιμένετε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές που είχαν «παγώσει»;
«Χθες» θα έλεγα. Στην ουσία η νέα Επιτροπή Διαπραγμάτευσης αντικαθιστά την Υποεπιτροπή Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ που έδρευε στον Οργανισμό και είχε την ευθύνη για την διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές εταιρείες των τιμών αποζημίωσης για συγκεκριμένες θεραπευτικές κατηγορίες, ώστε να δημιουργούνται αντίστοιχοι προϋπολογισμοί για τις εν λόγω θεραπείες. Μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην καλύτερη διαχείριση της δαπάνης των φαρμάκων που μπήκαν σχετικά πρόσφατα στην αποζημίωση, ειδικά όταν πρόκειται για εξ ολοκλήρου νέες θεραπευτικές κατηγορίες. Υποεπιτροπή Διαπραγμάτευσης υλοποίησε τη συμφωνία για την αποζημίωση των νέων θεραπειών για την Ηπατίτιδα C, ενώ είχε ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές εταιρείες για 4 ακόμα κατηγορίες φαρμάκων: το μελάνωμα, την πολλαπλή σκλήρυνση και την οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Γιατί δεν προχωράμε;
• Πως σχολιάζετε την πρωτοβουλία του υπουργού Υγείας για τη σύσταση Διακομματικής Επιτροπής Φαρμακευτικής Πολιτικής;
Διαπιστώνουμε συχνά πως κρίσιμοι τομείς για την πορεία της χώρας όπως η παιδεία, η υγεία και άλλοι γίνονται πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης η οποία όμως τίποτα δημιουργικό δεν συνεισφέρει. Οι τομείς αυτοί και ειδικά ο τομέας της υγείας και ο τομέας του φαρμάκου πρέπει να αποτελούν πεδία σύγκλισης όπου τα πολιτικά κόμματα θα πετυχαίνουν ευρείες συναινέσεις γιατί έτσι ωφελείται η δημόσια υγεία, οι ασθενείς και οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις που αποτελούν σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης για τη χώρα. Προϋπόθεση για αυτό είναι η συγκρότηση αρμόδιων επιτροπών με σωστή τεχνογνωσία και σε βάθος εξέταση των θεμάτων γιατί μόνο έτσι θα πετύχουμε οφέλη για όλες τις πλευρές. Αν λοιπόν η διακομματική επιτροπή για το φάρμακο αποτελέσει πλατφόρμα χάραξης πολιτικής και στρατηγικής και όχι μηχανισμό αντιπαραθέσεων ή εύσχημων καθυστερήσεων ή αναβλητικότητας, χαιρετίζουμε τη σύστασή της και με χαρά θα συμβάλλουμε στο έργο της
• Η πολυαναμενόμενη Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (ΗΤΑ) πιστευτέ ότι θα λειτουργήσει;
Έχουμε ήδη στα χέρια μας το σχέδιο ΥΑ για τη λειτουργία και τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί στο HTA. Έχουμε καταθέσει τις παρατηρήσεις μας και περιμένουμε οι περισσότερες αν όχι όλες να εισακουστούν. Εκκρεμεί ο καθορισμός του πλαισίου που θα ορίζει τη διαδικασία διαπραγμάτευσης που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας. Ελπίζουμε να ανακοινωθεί και αυτό πάραυτα. Από εκεί και πέρα μένει να λειτουργήσει άμεσα αλλά και αποτελεσματικά. Μακάρι!
Ένα πράγμα που πρέπει να αποφύγουμε είναι να αναδειχθεί η διαδικασία HTA σε επίσημη μέθοδο καθυστέρησης της εισαγωγής νέων φαρμάκων στη χώρα ή αποκλειστικό εργαλείο μείωσης τιμών.
