Σε χαμηλά επίπεδα παραμένουν οι επισκέψεις για γριπώδη συνδρομή στην Ελλάδα, σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ωστόσο, οι λοιμωξιολόγοι προειδοποιούν για επικείμενη αύξηση κρουσμάτων και τονίζουν την αναγκαιότητα του εμβόλιασμού κατά της εποχικής γρίπης ακόμα και τώρα.
Παρά τη καμπάνια ενημέρωσης του ΚΕΕΛΠΝΟ για την προστασία τόσο του γενικού πληθυσμού, όσο και των ευπαθών ομάδων από την γρίπη και τις επιπλοκές που δύναται να προκαλέσει, πολλοί είναι αυτοί που δεν μπορούν να διακρίνουν πότε νοσούν από κοινό κρυολόγημα και πότε από γρίπης.
Τα κυρίαρχα στελέχη της γρίπης
Φέτος, από τα μέχρι τώρα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ αλλά τα επιδημιολογικά δεδομένα για την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, τα στελέχη του ιού της γρίπης που κυριαρχούν είναι ο Η3Ν2 και ο Η1Ν1.
Το τετραδύναμο εμβόλιο που είναι διαθέσιμο και στη χώρα μας προσφέρει αποτελεσματική προστασία όλων των στελεχών της γρίπης, ενώ αντισώματα θεωρούνται ότι έχουν και όσοι κατά την περίοδο 2016-2017 νόσησαν από τα συγκεκριμένα στελέχη.
Βέβαια, ο βαθμός προστασίας εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Νέα υγιή άτομα, με φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο προστατευμένα από γηραιότερα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.
Μικρός αριθμός κρουσμάτων προς το παρόν
Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία του ΚΕΕΛΝΠΟ για την πρώτη εβδομάδα του 2018 (1–7 Ιανουαρίου) στα Εθνικά Εργαστήρια Αναφοράς Γρίπης (Τμήμα Ιολογίας, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, και Β’ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ.) και στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του ΕΚΠΑ, ελέγχθηκαν για ιούς γρίπης συνολικά 57 κλινικά δείγματα όλα από νοσοκομεία. Τα 6 (10,5%) εξ αυτών ήταν θετικά για ιούς γρίπης και συγκεκριμένα τα 2 ήταν τύπου Α και τα 4 ήταν τύπου Β.
Υπενθυμίζεται ότι από την αρχή της φετινής περιόδου της εποχικής γρίπης, το Φθινόπωρο του 2017 έως και την πρώτη εβδομάδα του 2018 έχουν καταγραφεί 7 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης με νοσηλεία σε ΜΕΘ και ένας θάνατος.
Επρόκειτο για 4 άνδρες και 3 γυναίκες, με εύρος ηλικιών από 3 έως 79 ετών, και κανείς εξ αυτών δεν είχε εμβολιαστεί κατά της γρίπης. Αναφορικά με τον θανόντα από γρίπη, επρόκειτο για έναν 79χρονο άνδρα ο οποίος δεν είχε εμβολιαστεί αν και ανήκε σε κλινική ομάδα υψηλού κινδύνου.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη γρίπη
Η γρίπη μεταδίδεται από άτομο σε άτομο όταν ο ασθενής, βήχει, φταρνίζεται ή μιλά και διασπείρει τους ιούς στον αέρα με τη μορφή μικρών, αόρατων, σταγονιδίων. Επίσης, οι ιοί της γρίπης μεταδίδονται και όταν ο ασθενής αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες. Παράγοντες, όπως ο ψυχρός καιρός και ο συγχρωτισμός αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης της γρίπης.
Οι ενήλικες μπορούν να μεταδώσουν τη γρίπη μα ημέρα πριν νοσήσουν έως και 5-7 ημέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα πρώτα συμπτώματα. Τα παιδιά και οι ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να μεταδίδουν τη γρίπη για πάνω από μια εβδομάδα.
Τι να κάνετε για να αποφύγετε τη γρίπη
• Αποφύγετε την άμεση επαφή με ασθενείς.
• Πλένετε τα χέρια σας συχνά. Χρειάζεται πλύσιμο των χεριών με σαπούνι τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, δεν παραλείπουμε τις πτυχές των δακτύλων, τις περιοχές κάτω από τα νύχια.
• Αποφύγετε να αγγίζετε μάτια, μύτη και στόμα.
• Όταν φτερνίζεστε, καλύπτετε το στόμα και τη μύτη με χαρτομάντιλο. Αν δεν έχετε, προτιμάτε να βήχετε ή να φτερνίζεστε στο εσωτερικό του αγκώνα σας.
• Αερίζετε καλά τους κλειστούς χώρους.
• Τι να κάνετε αν έχετε γρίπη
• Εάν είστε αρρωστοι παραμείνετε στο σπίτι, μακριά από το χώρο εργασίας ή το σχολείο για να μη διασπείρετε τον ιό. Περιορίστε τις επαφές σας.
• Ποια άτομα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου
• Ο ιός της γρίπης μπορεί να προσβάλλει όλες τις ηλικιακές ομάδες. όμως τον υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και εμφάνιση επιπλοκών διατρέχουν:
• Άτομα άνω των 60 ετών
• Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν ένα ή περισσότερους από τους εξής επιβαρυντικούς παράγοντες: άσθμα ή χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές, ανοσοκαταστολή, μεταμόσχευση οργάνων, δρεπανοκυτταρική νόσο, σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα, χρόνια νεφροπάθεια.
• Νευρομυϊικά νοσήματα
• Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας
• Λεχωΐδες
• Θηλάζουσες
• Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος >40 kg/m
• Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.α.) για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου Reye μετά από γρίπη
• Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμεο νόσημα τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από γρίπη
• Κλειστοί πληθυσμοί (τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, εσωτερικοί σπουδαστές, στρατιώτες κ.α.)
• Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι).
Τι πρέπει να γνωρίζετε για το εμβόλιο της γρίπης
Το εμβόλιο πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο το διάστημα Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, καθώς ο οργανισμός χρειάζεται περίπου δύο εβδομάδες για να δημιουργήσει τα προστατευτικά αντισώματα. Ωστόσο, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει και μετέπειτα σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει εμβολιαστεί εγκαίρως.
Στους ενήλικες αρκεί μια δόση του εμβολίου κάθε χρόνο. Στα παιδιά κάτω των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, γίνονται δύο δόσεις σε διάστημα ενός μήνα η μια από την άλλη.
Το εμβόλιο περιέχει νεκρούς ιούς γρίπης ή τμήματα του ιού και έτσι δεν προκαλεί τη νόσο.
Από τις μέχρι τώρα μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι το αντιγριπικό εμβόλιο που περιλαμβάνει τους ιούς που κυριαρχούν μια δεδομένη περίοδο μπορεί να προσφέρει προστασία στο 70-90% των εμβολιασμένων ατόμων. Στους ηλικιωμένους και τα άτομα με σοβαρά χρόνια νοσήματα είναι λιγότερο αποτελεσματικό αλλά και πάλι μειώνει τις εισαγωγές στο νοσοκομείο και τους θανάτους από επιπλοκές.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της γρίπης
Η γρίπη μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως σοβαρή νόσηση και μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει και στον θάνατο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι την ξεπερνούν χωρίς επιπλοκές, ορισμένα άτομα όμως, όπως οι ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.
Μερικές από τις επιπλοκές αυτές είναι η πνευμονία από τον ίδιο ιό της γρίπης ή μικρόβια, κυρίως πνευμονιόκοκκο, η αφυδάτωση, οι κρίσεις άσθματος σε άτομα με βρογχικό άσθμα, ή παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδας, η επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας ή του διαβήτη. Τα παιδιά μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ιγμορίτιδα και ωτίτιδα.
Πώς θεραπεύεται η γρίπη
Όπως οι περισσότερες ιώσεις έτσι και η γρίπη συνήθως κάνει τον κύκλο της. Χρειάζεται ξεκούραση, πολλά υγρά, αποφυγή του καπνίσματος, λήγη αντιπυρετικών και παυσίπονων. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμιά θεση στη θεραπεία της γρίπης, διότι δεν καταπολεμούν τους ιούς.
Για τη γρίπη υπάρχουν δύο κατηγορίες αντιϊικών φαρμάκων: οι αναστολείς νευραμινιδάσης, κυρίως η ζαναμιβίρη και η οσελταμιβίρη, που είναι δραστικοί κατά των τύπων Α και Β της γρίπης και τα παλαιότερα αμανταδίνη και ριμανταδίνη, που όμως είναι δραστικά έναντι μόνο του τύπου Α.
Τα αντιϊικά φάρμακα χορηγούνται από του στόματος, εκτός της ζαναμιβίρης, η οποία είναι σε εισπνεόμενη μορφή.
Να σημειωθεί ότι, οι περισσότεροι ασθενείς με ήπια συμπτώματα γρίπης βελτιώνονται μέσα σε 3-4 ημέρες και δεν χρειάζεται να πάρουν αντιϊικά φάρμακα. Ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει αντιϊικά σε ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου ή που παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα.
