Μολονότι όλοι μας χρησιμοποιούμε καθημερινά μπατονέτες για να καθαρίσουμε τα αυτιά μας, ελάχιστοι έχουμε σκεφτεί πως αυτή η απλή κίνηση μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλα προβλήματα, όπως απώλεια ακοής, μόλυνση ή βακτηριακή λοίμωξη.
Πρόσφατα, ένας 31χρονος, χωρίς καμία προειδοποίηση άρχισε να παθαίνει κρίσεις και έντονους πονοκεφάλους. Είχε, επίσης, αρχίσει να ξεχνάει τα ονόματα των φίλων του – και στο τέλος λιποθύμησε.
Το παραϊατρικό προσωπικό που έφτασε για να τον βοηθήσει δεν ήξερε από τι μπορεί να έπασχε.
Αφού μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Κόβεντρι της Αγγλίας, οι γιατροί του έκαναν αμέσως μαγνητική εγκεφάλου. Εκεί λύθηκε ο γρίφος: δύο αποστήματα γεμάτα με πύον στον εγκέφαλο.
Τι συνέβη;
Η αιτία; Ένα κομμάτι από το βαμβάκι της μπατονέτας βρέθηκε βαθιά θαμμένο στο αριστερό του αυτί. Η μπατονέτα είχε οδηγήσει στην νέκρωση της εξωτερικής ωτίτιδας, μια βακτηριακή λοίμωξη που ξεκινά από το κανάλι του αυτιού προτού εξαπλωθεί στο κρανίο, όπου τρέφεται μέσω του οστού.
Η χρήση μπατονέτας για το καθάρισμα των αυτιών, δεν είναι και η καλύτερη λύση
Τα νεύρα του προσώπου μπορούν επίσης να επηρεαστούν, προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο. Είναι γνωστό επίσης ως κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα και παρατηρείται συνήθως στους ηλικιωμένους και σε άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα. Κι ενώ είναι σπάνιο, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο.
Ο συγκεκριμένος άνδρας, που δεν κατονομάστηκε και η περίπτωση του οποίου αναφέρθηκε λεπτομερώς στο περιοδικό BMJ Case Reports τον Μάρτιο, δεν γνώριζε πόσο καιρό είχε την μπατονέτα μέσα στο αυτί του. Αλλά είπε στους γιατρούς του πως υπέφερε από «περιστασιακό πόνο στο αριστερό αυτί και απώλεια ακοής» τα τελευταία πέντε χρόνια.
Το βαμβακερό άκρο της μπατονέτας αφαιρέθηκε τελικά μετά από αναισθησία. Ο ασθενής ανάρρωσε πλήρως – αλλά μετά από 8 εβδομάδες με ενδοφλέβια αντιβιοτικά. «Το πιο σημαντικό» γράφουν οι γιατροί του «δεν χρησιμοποιεί πλέον μπατονέτες».
Και μπορεί το συγκεκριμένο περιστατικό να είναι ένα ακραίο παράδειγμα, αλλά οι μπατονέτες μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων μολύνσεων, διάτρηση τυμπάνου και εμβοή.
Εκατομμύρια είναι όμως οι άνθρωποι στον κόσμο που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν μπατονέτα για τον καθαρισμό των αυτιών τους.
«Πολλοί άνθρωποι σκέφτονται πως το κερί στο εσωτερικό του αυτιού είναι βρωμιά, αλλά είναι κάτι φυσικό και σημαντικό» λέει ο Δρ. Ρότζερ Χέντερσον, γενικός ιατρός με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας στην αντιμετώπιση προβλημάτων των αυτιών. «Έχω δει ασθενής που έβαζαν μολύβια ή και τσιμπιδάκια στο κανάλι του αυτιού τους για να το καθαρίσουν. Αυτό όμως μπορεί να είναι επικίνδυνο» τονίζει.
Προβλήματα ακοής
Η κυψελίδα ή το γνωστό κερί λειτουργεί ως φίλτρο, παγιδεύοντας την σκόνη και την βρωμιά. Επίσης, συγκρατεί το νερό, λιπαίνει την λεπτή επένδυση του αυτιού και σκοτώνει τα βακτηρίδια.
«Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μπατονέτες απλά οδηγούν το κερί πιο βαθιά μέσα στο αυτί» λέει ο Δρ. Χέντερσον. Το κερί στη συνέχεια σκληραίνει και μπλοκάρει το αυτί, προκαλώντας προβλήματα ακοής. Το να στριφογυρνάς επίσης την μπατονέτα μέσα στο αυτί μπορεί να προκαλέσει διάτρηση του τυμπάνου, οδηγώντας σε πιθανή μόνιμη απώλεια ακοής.
Επίσης, όπως στην περίπτωση του Άγγλου, οι μολύνσεις είναι ένας πιθανός κίνδυνος.
Ο Βικ Βιρ, χειρουργός στο βασιλικό νοσοκομείο ΩΡΛ στο Λονδίνο βλέπει άτομα με λοιμώξεις σε «καθημερινή βάση».
«Στην πιο ακραία μορφή τους, αυτές οι μολύνσεις μπορεί να οδηγήσουν σε κακοήθη εξωτερική ωτίτιδα, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ή στους διαβητικούς» λέει. «Σχεδόν καθημερινά έρχονται ασθενείς με τέτοιες περιπτώσεις».
Πώς πρέπει λοιπόν να καθαρίζουμε τα αυτιά μας;
Η σύντομη απάντηση είναι πως δεν πρέπει. Το δέρμα που καλύπτει το αυτί αναπτύσσεται διαρκώς προς τα έξω από το τύμπανο του αυτιού και το κερί μεταφέρεται μαζί του. Όταν φτάσει στο εξωτερικό αυτό, τότε φεύγει με φυσικό τρόπο.
Ωστόσο, αν χρησιμοποιείται μπατονέτες, είναι πιθανό να έχετε υποστεί ζημιά, αναστατώνοντας το λεπτό σύστημα.
Ο Δρ. Βιρ συνιστά την χρήση σταγόνων διττανθρακικού νατρίου για την απομάκρυνση του επιμονου κεριού, όπως επίσης και σταγόνων ελαίου που μαλακώνουν το κερί.
Καθώς μεγαλώνουμε, το κερί γίνεται όλο και πιο σκληρό και ξηρό, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει την εύκολη και φυσική απομάκρυνσή του. Αν μαζευτεί πολύ κερί, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι απώλεια ακοής, αίσθημα πληρότητας στο αυτό και έναν ήχο σαν χτύπημα.
