Οι μικροβιαιμίες είναι από τις πιο συχνές νοσοκομειακές λοιμώξεις που απειλούν ακόμα και τη ζωή των παιδιών με καρκίνο και στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με την παρουσία κεντρικών φλεβικών καθετήρων για τη χορήγηση των μακροχρόνιων θεραπευτικών σχημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια νοσηλείας των παιδιών. Ωστόσο, έως και το 70% αυτών των λοιμώξεων μπορούν να προληφθούν, μέσω τόσο της κατάλληλης εκπαίδευσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού όσο και της ευαισθητοποίησης των οικογενειών των νοσηλευόμενων παιδιών.
Αυτό είναι το κοινό μήνυμα του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) και της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ – Ενημέρωση για τον καρκίνο στην παιδική & εφηβική ηλικία», με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα για τον καρκίνο στα παιδιά, όπως έχει καθιερωθεί η 15η Φεβρουαρίου από τη Διεθνή Ένωση Γονέων με καρκινοπαθή παιδιά (ICCCPO), με την υποστήριξη παγκόσμιων δικτύων, κορυφαίων ιδρυμάτων και διεθνών οργανώσεων και με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση για την ασθένεια σε παγκόσμιο επίπεδο.
2η αιτία θανάτου…
Ο καρκίνος στα παιδιά αποτελεί την 2η πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τα παιδικά ατυχήματα. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα περισσότερα από 300 παιδιά προσβάλλονται ετησίως από καρκίνο, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να πάσχουν από λευχαιμία (70%). Τα παιδιά με καρκίνο περνούν μεγάλο διάστημα της ασθένειάς τους μέσα σε κάποιο θάλαμο ενός νοσοκομείου, γεγονός που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η υποκείμενη νόσος τους καθώς και τα θεραπευτικά σχήματα που λαμβάνουν κατά την διάρκεια της νοσηλείας τους είναι μερικοί από τους λόγους που καθιστούν τα παιδιά ευάλωτα στις λοιμώξεις αυτές, οι οποίες αποτελούν απειλή για την ίδια τους τη ζωή. Η χημειοθεραπεία μειώνει σημαντικά τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων, καταστέλλει δηλαδή την άμυνα του οργανισμού, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο για λοιμώξεις.
Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις οδηγούν σε παρατεταμένο χρόνο νοσηλείας και μερικές φορές σε θάνατο. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 1 στους 10 νοσηλευόμενους ασθενείς μπορεί να αποκτήσει νοσοκομειακή λοίμωξη κατά τη διάρκεια νοσηλείας του, ποσοστό το οποίο αυξάνεται για νοσηλευόμενους ασθενείς σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
Συχνές λοιμώξεις
Ανάμεσα στις πιο συχνές νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι οι μικροβιαιμίες, που στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με την παρουσία κεντρικών φλεβικών καθετήρων. Οι κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες είναι απαραίτητοι σε παιδιά με καρκίνο για τη χορήγηση των μακροχρόνιων θεραπευτικών σχημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Ωστόσο, έως και το 70% των μικροβιαιμιών που σχετίζονται με τους κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες, μπορούν να προληφθούν. Το πρώτο βήμα για την πρόληψη τους, είναι η καταγραφή του προβλήματος και στη συνέχεια ακολουθεί η εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και η ευαισθητοποίηση των οικογενειών των νοσηλευόμενων παιδιών. Η εκπαίδευση του προσωπικού αφορά την υγιεινή των χεριών και τις κατάλληλες πρακτικές τόσο κατά την εισαγωγή των κεντρικών φλεβικών καθετήρων όσο και κατά την φροντίδα τους.
Το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) δραστηριοποιείται, εκτός των άλλων μονάδων ενηλίκων, παίδων και νεογνών, και σε 6 ογκολογικές μονάδες παίδων πανελλαδικά, με στόχο την επιτήρηση και την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Σύμφωνα με τα δεδομένα της επιτήρησης, καταγράφονται σχετικά χαμηλά ποσοστά μικροβιαιμιών που σχετίζονται με κεντρικό φλεβικό καθετήρα (3 λοιμώξεις ανά 1.000 ημέρες κεντρικού φλεβικού καθετήρα) σε νοσηλευόμενα παιδιά με καρκίνο στην Ελλάδα συγκριτικά με τις υπόλοιπες μονάδες, ωστόσο ο στόχος είναι η εξάλειψη αυτών των λοιμώξεων.
Στόχοι του CLEO
Το CLEO στοχεύει στη συνεχή εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού σε πρακτικές βασισμένες στις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. Η εφαρμογή υγιεινής των χεριών, μέγιστων φραγμών προφύλαξης και άσηπτης τεχνικής κατά την τοποθέτηση του κεντρικού φλεβικού καθετήρα καθώς και κατά την πρόσβαση σε αυτόν σε περιπτώσεις όπως η χορήγηση φαρμάκων ή η λήψη δείγματος αίματος για διαγνωστικούς σκοπούς αποτελούν το σημαντικότερο βήμα για τη πρόληψη αυτών των νοσοκομειακών λοιμώξεων.
Το CLEO και το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ έχουν σχεδιάσει και υλοποιούν καμπάνια για την ενημέρωση σχετικά με την υγιεινή των χεριών ως μέσο πρόληψης και αντιμετώπισης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, με τίτλο «Μικρόβια μακριά με χέρια καθαρά». Στο πλαίσιο της καμπάνιας πραγματοποιούνται ενημερώσεις σε νοσοκομεία, σχολεία αλλά και όπου αλλού συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός ατόμων και ιδιαίτερα παιδιά. Για τους σκοπούς της καμπάνιας έχει σχεδιαστεί ειδική θεατρική παράσταση, καθώς και ένα χρήσιμο και ευχάριστο video που μας μαθαίνει το σωστό τρόπο για να πλένουμε τα χέρια μας.
