Η μητρότητα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της γυναικείας φύσης. Ωστόσο, πολλές γυναίκες σήμερα «δεν έχουν χρόνο» να γίνουν μητέρες, κυνηγώντας το όνειρο της επαγγελματικής καταξίωσης, ενώ είναι και εκείνες που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά αλλά δεν έχουν βρει τον κατάλληλο σύντροφο ή είναι μόνες.
Αλλά ο χρόνος περνάει και οι πιθανότητες απόκτησης παιδιού μειώνονται με την πάροδο της ηλικίας.
«Με την κρυοσυντήρηση ή πιο απλά κατάψυξη ωαρίων, η Ιατρική δίνει πλέον στις γυναίκες τη δυνατότητα να επιλέξουν εκείνες πότε είναι η ιδανική στιγμή να γίνουν μητέρες.
Μέχρι πρότινος η κατάψυξη ωαρίων απευθυνόταν σε ζευγάρια που προσπαθούσαν να τεκνοποιήσουν μέσω Εξωσωματικής Γονιμοποίησης, σε γυναίκες με νεοπλασίες ή με αυξημένη πιθανότητα για πρόωρη εμμηνόπαυση. Σήμερα όλο και περισσότερες γυναίκες μεταθέτουν τη μητρότητα για κοινωνικούς λόγους, όπως η καριέρα ή αναζήτηση του κατάλληλου συντρόφου», εξηγεί με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας ο Χάρης Χ. Χηνιάδης, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση και την Λαπαροσκοπική Χειρουργική, συνεργάτης στη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Μαιευτηρίου Μητέρα, Institute of Life Μητέρα IVF.
Όπως είναι γνωστό, μία γυναίκα γεννιέται με περίπου 200.000 – 2.500.000 ωάρια. Από την έναρξη της εμμηνορρυσίας και έπειτα, κάθε μήνα ο πληθυσμός αυτός των ωαρίων μειώνεται αριθμητικά αλλά και ποιοτικά. Έτσι, μια γυναίκα μετά τα 40 έτη έχει μόνον 5% πιθανότητα να μείνει έγκυος.
Πότε είναι λοιπόν η ιδανική περίοδος για να γίνει η συλλογή και κρυοσυντήρηση των ωαρίων;
Ο Δρ Χηνιάδης απαντά πως, όσο νεότερη είναι ηλικιακά η γυναίκα, τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα των ωαρίων της, «άρα τόσο μεγαλύτερη και η πιθανότητα επίτευξης κύησης στο μέλλον», τονίζει.
Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, ιδανική ηλικία για τη συλλογή και κατάψυξη ωαρίων είναι μεταξύ 25 και 36 ετών, «ενώ φυσικά μπορεί να γίνει και νωρίτερα, αλλά τότε μιλάμε κυρίως για τις ειδικές ομάδες, όπως οι ασθενείς με καρκίνο ή διαγνωσμένες γυναικολογικές παθήσεις», σημειώνει ο ειδικός.
Και συμπληρώνει ότι, «πριν από οτιδήποτε άλλο η ενδιαφερόμενη θα πρέπει να έχει συζητήσει εκτενώς με έναν ειδικό επί θεμάτων αναπαραγωγής ώστε ενσυνείδητα να επιλέξει την κρυοσυντήρηση ωαρίων στο πλαίσιο του οικογενειακού προγραμματισμού της».
Αφού η γυναίκα υποβληθεί σε κάποιες βασικές εργαστηριακές εξετάσεις, περιλαμβανομένης της υπερηχογραφικής αξιολόγησης των ωοθηκικών αποθεμάτων και τον υπολογισμό της ορμόνης ΑΜΗ, ο θεράποντας ιατρός αποκτά μια σαφή εικόνα της βιολογικής ηλικίας των ωοθηκών, της ποσότητας και της ποιότητας των ωαρίων που διαθέτει.
Κρυοσυντήρηση με τη μέθοδο της υαλοποίησης
«Για τη συλλογή των ωαρίων προς κρυοσυντήρηση, η γυναίκα υποβάλλεται σε ορμονική διέγερση ωοθηκών, όπως και στην περίπτωση της Εξωσωματικής Γονιμοποίησης. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 9-12 ημέρες κατά τη διάρκεια των οποίων υποβάλλεται σε υπερηχογραφικό έλεγχο και αιμοληψίες για ανάλυση, σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μόλις τα ωάρια έχουν ωριμάσει επαρκώς αφαιρούνται με λεπτή βελόνα που τοποθετείται μέσω του κόλπου υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η διαδικασία δεν είναι επώδυνη, διαρκεί λίγη ώρα και η γυναίκα βρίσκεται υπό μέθη, μια μορφή ελαφράς νάρκωσης. Τα συλλεχθέντα ωάρια καταψύχονται άμεσα στους -196 βαθμούς Κελσίου και παραμένουν αποθηκευμένα ωσότου η γυναίκα κρίνει ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνει μητέρα», εξηγεί ο Χάρης Χηνιάδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρωτοπόρος τεχνική της υαλοποίησης που εφαρμόζεται σήμερα, έχει βελτιώσει, σε σχέση με το παρελθόν, κατά 90% τα ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων κατά το στάδιο της απόψυξης, γεγονός που επιτρέπει αφενός τη διατήρηση της ποιότητας τους, υψηλά ποσοστά πιθανότητας κύησης και αφετέρου διασφαλίζει την υγεία των παιδιών που θα γεννηθούν.
Εξάλλου πολλαπλές μελέτες έχουν τεκμηριώσει ότι τα παιδιά που έχουν γεννηθεί από κρυοσυντηρημένα ωάρια δεν αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών, συγκριτικά με εκείνα που έχουν προκύψει από φρέσκα ωάρια.
Πόσο κοστίζει η συλλογή και κρυοσυντήρηση ωαρίων;
Το κόστος για τη διαδικασία διέγερσης, ωοληψίας και κρυοσυντήρησης των ωαρίων είναι χαμηλότερο από εκείνο ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης γιατί δεν περιλαμβάνει την γονιμοποίηση των ωαρίων και την εμβρυομεταφορά. Όμως θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κόστος των φαρμάκων για την διέγερση των ωοθηκών τα οποία δεν καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ στην περίπτωση των γυναικών που επιλέγουν αναβολή της μητρότητας για κοινωνικούς λόγους. Τέλος, για την κρυοσυντήρηση των ωαρίων καταβάλλεται ετήσια συνδρομή χαμηλού κόστους στη Μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης.
«Σε κάθε περίπτωση, η γυναίκα αυτό που θα πρέπει να έχει στο μυαλό της είναι ότι η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μια καλή επιλογή, αλλά δεν αποτελεί απόλυτη εγγύηση για μητρότητα σε μεγάλη ηλικία.
Προτείνω, λοιπόν, σε όσες σκέφτονται τη μετάθεση της μητρότητας για το μέλλον να απευθυνθούν σ’ έναν ειδικό επί θεμάτων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προκειμένου να ενημερωθούν αναλυτικά για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των επιλογών που αφορούν στην αναπαραγωγική τους ικανότητα», καταλήγει ο κ. Χηνιάδης.
