Το πολλαπλό μυέλωμα είναι ένας απειλητικός για τη ζωή και ανίατος καρκίνος των πλασματοκυττάρων σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, με το οποίο διαγνώστηκε η πρώην υπουργός και επί χρόνια βουλευτής της Νέάς Δημοκρατίας, Ντόρα Μπακογιάννη.
Το πολλαπλό μυέλωμα (αλλιώς αποκαλούμενο και πλασμοκύτωμα ή ασθένεια του Kahler) είναι μια κακοήθης μετατροπή των πλασματοκυττάρων, ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών που παράγουν αντισώματα και βοηθούν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.
Όταν τα πλασματοκύτταρα μετατρέπονται σε καρκινικά κύτταρα και πολλαπλασιάζονται, τότε ονομάζονται μυελωματικά κύτταρα.
Ο φυσιολογικός μυελός των οστών παράγει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα τα οποία εξελίσσονται σε υγιή κύτταρα του αίματος, συμπεριλαμβανομένων των ερυθρών αιμοσφαιρίων, των λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων. Όταν δημιουργείται μια συσσώρευση μυελωματικών κυττάρων, αυτή μπορεί να ξεπεράσει την παραγωγή υγιών κυττάρων δημιουργώντας οστική βλάβη, όπως επίσης και χαμηλές τιμές κυττάρων του αίματος. Η συγκέντρωση μυελωματικών κυττάρων σε διάφορες περιοχές ονομάζεται πολλαπλούν μυέλωμα.
Τα ακριβή αίτια του πολλαπλού μυελώματος είναι άγνωστα.
Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι ο δεύτερος πιο κοινός αιματολογικός καρκίνος, ωστόσο πρόκειται για σπάνια μορφή καρκίνου.
Παγκοσμίως, το πολλαπλούν μυέλωμα προσβάλλει περίπου 1 με 5 ανθρώπους ανά 100.000 πληθυσμό ετησίως και αποτελεί το 0,8% όλων των περιστατικών καρκίνου.
Το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης για ασθενείς με τη νόσο είναι περίπου 44%.
Το πολλαπλούν μυέλωμα μπορεί να ανιχνευθεί κατά τη διάρκεια μιας αιματολογικής εξέτασης ρουτίνας, ωστόσο το πιθανότερο είναι να διαγνωσθεί μόνο μετά από ακτινογραφίες οστών λόγω καταγμάτων ή γιατί οι ασθενείς παρουσιάζουν άλλα συμπτώματα.
Πολλαπλό μυέλωμα: Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι δυνατό να ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Ορισμένοι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα κατά τη διάρκεια των πρώιμων σταδίων της νόσου. Κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
– Πόνο στα οστά, συχνά στην πλάτη ή στα πλευρά
– Οστική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων καταγμάτων και/ή λέπτυνσης των οστών
– Κόπωση
– Συχνές λοιμώξεις και πυρετό
– Απώλεια βάρους
– Ναυτία ή δυσκοιλιότητα
– Συχνοουρία
Διαγνωστικές εξετάσεις για το Πολλαπλό Μυέλωμα
Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης του πολλαπλού μυελώματος χρησιμοποιούνται διάφορες εξετάσεις, μεταξύ άλλων οι παρακάτω:
- Ακτινογραφίες
- Σπινθηρογράφημα οστών
- Μαγνητική τομογραφία
- Οστεομυελική βιοψία
- Εξετάσεις αίματος
Το πολλαπλό μυέλωμα εμφανίζεται στις ακτινογραφίες ως μειωμένη πυκνότητα των οστών, που δίνει την εικόνα πολλών “τρυπών” στο οστό, σαν «σκοροφαγωμένο».
Το σπινθηρογράφημα οστών μπορεί να δείξει ποια οστά εμπλέκονται με πολλαπλό μυέλωμα, αλλά συχνά δε φαίνονται όλες οι βλάβες σε αυτό (βλ. εικόνα).
Σήμερα πλέον, για τη σύγχρονη διάγνωση του πολλαπλού μυελώματος καθοριστικό ρόλο παίζει η μαγνητική τομογραφία και μάλιστα η ολόσωμη μαγνητική (whole body MRI), η οποία δείχνει την έκταση των βλαβών και βοηθά στη σταδιοποίηση της βαρύτητας της νόσου.
Η εξέταση αίματος συνήθως επιβεβαιώνει τη διάγνωση.
Το αίμα του ασθενούς ελέγχεται για μη φυσιολογικά αντισώματα που παράγονται από κύτταρα του μυελώματος.
Επιπλέον, ορισμένες μορφές πολλαπλού μυελώματος παράγουν πρωτεΐνες που μπορούν να ανιχνευθούν με γενική εξέταση ούρων.
Οι εξετάσεις αίματος του ασθενούς μπορεί να δείχνουν:
- Αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης – αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων)
- Λευκοπενία (χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων)
- Θρομβοπενία (χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων)
- Υπερασβεστιαιμία (υψηλό επίπεδο ασβεστίου στο αίμα)
Θεραπεία για το Πολλαπλό Μυέλωμα
Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος, με στόχο τόσο τη μείωση των συμπτωμάτων, όσο και την παράταση του προσδόκιμου ζωής.
Οι πιο σημαντικές θεραπείες είναι επιγραμματικά:
Στοχευμένη θεραπεία με ειδικές πρωτεΐνες
(μονοκλωνικά αντισώματα) που θανατώνουν τα κύτταρα του μυελώματος.
Αυτά τα φάρμακα χορηγούνται ενδοφλέβια ή σε χάπια και τα κυριότερα είναι: ortezomib (Velcade), carfilzomib (Kyprolis) and ixazomib (Ninlaro).
Βιολογική θεραπεία με φάρμακα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίσει και να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα.
Τέτοια φάρμακα είναι:
θαλιδομίδη (Thalomid)
λεναλιδομίδη (Revlimid)
πομαλιδομίδη (Pomalyst)
Χημειοθεραπεία
Η χημειοθεραπεία σκοτώνει όλα τα ταχέως πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα συμπεριλαμβανομένου και αυτών του μυελώματος. Υψηλές δόσεις χημειοθεραπείας χρησιμοποιούνται πριν από την μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Αυτόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών
Κατά τη διαδικασία αυτή, αντικαθίσταται ο παθολογικός μυελός των οστών του ασθενούς με υγιή μυελό. Αρχικά συλλέγονται υγιή αρχέγονα βλαστοκύτταρα από τον ίδιο τον ασθενή, δηλ. κύτταρα που μπορούν να επαναδημιουργήσουν το αιμοποιητικό του σύστημα. Στη συνέχεια χορηγούνται μεγάλες δόσεις χημειοθεραπείας και κορτιζόνης, ώστε να καταστραφεί ο παθολογικός μυελός των οστών και ακολούθως γίνεται η έγχυση των αρχέγονων κυττάρων που είχαν ληφθεί, ώστε να αποκατασταθεί και πάλι ο μυελός των οστών και το αιμοποιητικό σύστημα του ασθενούς.
Ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που απαιτείται μείωση του μεγέθους των συμπτωματικών αλλοιώσεων των οστών, όπως πχ. σε περίπτωση που έχουμε παθολογικό κάταγμα στη σπονδυλική στήλη με καθίζηση των σπονδύλων και πίεση του νωτιαίου μυελού.
Υποστηρικτική φροντίδα
Η υποστηρικτική φροντίδα είναι κριτικής σημασίας και αφορά μεταξύ άλλων τον έλεγχο του πόνου και παρεμβάσεις που διατηρούν τη λειτουργία του οργανισμού.
Περιλαμβάνει επίσης τη διαχείριση της αναιμίας, των λοιμώξεων και της νεφρικής ανεπάρκειας που σχετίζεται με το πολλαπλό μυέλωμα.
Γενικά, η διαχείριση των ασθενών αυτών είναι κυρίως έργο εξειδικευμένου αιματολόγου.
Χειρουργική θεραπεία
Οι χειρουργικές παρεμβάσεις δεν θεραπεύουν το πολλαπλό μυέλωμα, αλλά χρησιμοποιούνται τόσο για την αντιμετώπιση των καταγμάτων που έχουν ήδη συμβεί, όσο και των επαπειλούμενων καταγμάτων.
Στόχος των επεμβάσεων αυτών είναι η μείωση του πόνου και η διατήρηση της λειτουργίας του μυοσκελετικού συστήματος, με γνώμονα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Χρησιμοποιείται κυρίως οστικό τσιμέντο και ειδικά υλικά για τη σταθεροποίηση των οστών που έχουν υποστεί βλάβες και επιτρέπουν έτσι την ταυτόχρονη χρήση των άλλων θεραπειών (ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία κλπ.), όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες.
Η χειρουργική θεραπεία συνιστάται να γίνει από Εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό για να εξασφαλιστούν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
