Χαμηλή παραμένει η εμβολιαστική κάλυψη στις ευπαθείς ομάδες, ηλικιωμένους, ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα και ανοσοκατεσταλμένους στη χώρα μας, για μια σειρά από νοσήματα που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως επεσήμανε ο κ. Στέλιος Λουκίδης, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, στο πλαίσιο της ενημερωτικής συνάντησης, υπό τον τίτλο « Το παρόν και το μέλλον του εμβολιασμού».
- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Σύμφωνα με τον κ. Στέλιο Λουκίδη, «είναι απαραίτητη η ενδυνάμωση της κουλτούρας εμβολιασμού στους ενήλικες της χώρας, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις οι λοιμώξεις του αναπνευστικού μπορούν να προληφθούν. Η πνευμονία είναι ένα νόσημα που δεν έχει εποχική κατανομή, με τη διαφορά ότι μπορεί να αφορά και μια δευτερεύουσα λοίμωξη ή, όπως την ονομάζουμε εμείς, μια επιλοίμωξη μετά τη λοίμωξη με τον ιό της γρίπης ή τον ιό του Covid, που έχουν ενδημικό χαρακτήρα».
Ευαλωτότητα των ηλικιωμένων
Η πανδημία του κορωνοϊού έπαιξε μεγάλο ρόλο στο να αναδειχθεί η ευαλωτότητα των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών, λόγω και των συννοσυροτήτων. Όπως τονίζει ο κ. Λουκίδης, πρόσφατη μελέτη στη Βραζιλία αποδεικνύει ότι οι ενισχυτικές δόσεις των εμβολίων μειώνουν τους σκληρούς δείκτες και τις νοσηλείες.
Μια άλλη αναδρομική πολυκεντρική μελέτη παρατήρησης σε ασθενείς με COVID-19 από 6 πνευμονολογικές κλινικές COVID-19, από 4 διαφορετικά νοσοκομεία της Ελλάδας (Νοέμβριος 2021 έως Ιούνιος 2022) ανέδειξε ότι, μαζί με τη συννοσυρότητα, ήταν και η ηλικία που έπαιξε ρόλο στις νοσηλείες.
Παράλληλα, ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου αποτελεί μία από τις ισχυρές θωρακίσεις πρόληψης απέναντι στην πνευμονιοκοκκική πνευμονία, αν και μελέτες έχουν δείξει και μια σχετική προστασία για πνευμονία, οποιασδήποτε αιτίας.
Ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου είναι ενταγμένος στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και, όσον αφορά τον σχεδιασμό του, σχετίζεται με το ιστορικό προηγούμενων εμβολιασμών για τον πνευμονιόκοκκο και τη χρονική στιγμή που έγιναν αυτοί. Σήμερα, προτείνεται ο εμβολιασμός με το νέο 20δύναμο εμβόλιο, το οποίο παρέχει ισχυρή προστασία.
Συστάσεις εμβολιασμού
Σύμφωνα με τις οδηγίες για τον Εμβολιασμό ενηλίκων, από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, συστήνονται για τις ομάδες πληθυσμού με συννοσηρότητες και ηλικιωμένους οι παρακάτω εμβολιασμοί:
- Ετησίως έναντι της γρίπης
- Εφάπαξ έναντι του πνευµονιόκοκκου (PCV20)
- Ανά διετία έναντι του Ιού Αναπνευστικού Συγκυτίου (RSV)
- Ετησίως (1 δόση) έναντι της νόσου COVID-19, σύμφωνα µε τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα
- Ανά 10ετία έναντι του κοκκύτη
- Έναντι του έρπητα ζωστήρα, σε ανοσοκατεσταλµένους ενήλικες ≥18 ετών και σε ανοσοεπαρκείς ενήλικες ≥60 ετών [σε δύο δόσεις (RZV)]
RSV: Διαθέσιμα εμβόλια
Ο ιός RSV απειλεί και τους ηλικιωμένους με συγκεκριμένα υποκείμενα νοσήματα, όπως καρδιαγγειακά, σημειώνει ο κ. Λουκίδης, τονίζοντας πως η νόσηση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις, όπως λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού (πχ, πνευμονία), έξαρση συγκεκριμένων υποκείμενων νοσημάτων, καρδιαγγειακές επιπλοκές, νοσηλεία ή θάνατο.
«Ο ιός RSV είναι ένας παλιός ιός τον οποίο οι περισσότεροι γιατροί των ενηλίκων θεωρούσαμε ότι αφορούσε τον παιδιατρικό πληθυσμό. Μάλιστα, οι πνευμονολόγοι τον γνωρίζαμε πολύ καλά, μια και θεωρούνταν από τους ιούς που σε συνδυασμό με το κατάλληλο υπόστρωμα ενοχοποιούνταν για την ανάπτυξη βρογχικού άσθματος».
Σύμφωνα με τον κύριο Λουκίδη, τα δύο εμβόλια που είναι διαθέσιμα προσφέρουν μεγάλη αποτελεσματικότητα και μάλιστα είναι μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους. Την ίδια στιγμή, και ο πνευμονιόκοκκος αποτελεί υπαρκτή απειλή για τους άνω των 65 ετών, με μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου. Παρότι υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο «κάναμε λάθος ότι είναι εφόρου ζωής» σημειώνει ο κύριος Λουκίδης, καθώς «θα πρέπει να συζητάμε ότι έχει δυναμική εξέλιξη».
Προτάσεις για την ενίσχυση του εμβολιασμού στη χώρα
Όπως τονίζει ο κ. Στέλιος Λουκίδης, για την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, στο πλαίσιο πρόληψης και διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας των πολιτών της χώρας, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία καταθέτει έξι προτάσεις για την ενίσχυση του εμβολιασμού:
- Καθορισμός στόχων εμβολιαστικής κάλυψης σύμφωνα με το ΕΠΕ
- Ο δημόσιος προυπολογισμός εμβολίων να προσαρμόζεται με βάση το horizon scanning και τις επικαιροποιήσεις του ΕΠΕ
- Η εμβολιαστική κάλυψη ως KPI / δείκτης ποιότητας για την Πρωτοβάθμια και τους Προσωπικούς Γιατρούς
- Άμεση ενεργοποίηση των φαρμακοποιών – συνεργασιά με ειδικούς γιατρούς
- Εφαρμογή registry για εμβολιασμό ενηλίκων
- Καμπάνιες ενημέρωσης για την αξία της πρόληψης και του εμβολιασμού
