Την εμφάνιση του και στην Ελλάδα έκανε ο επικίνδυνος ιός που μεταδίδουν τα τσιμπούρια, με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) να εκδίδει ενημερωτικό σημείωμα προς τους γιατρούς.
Ο δυνητικά θανατηφόρος ιός που μεταδίδεται από τα τσιμπούρια, έχει πλέον εγκατασταθεί στη Βρετανία, όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες από τη Γηραιά Αλβιόνα. Ο ίδιος ιός, όμως, προκαλεί τα τελευταία χρόνια κρούσματα και στην Ελλάδα.
Όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες από τη Βρετανική Αρχή Ασφαλείας της Υγείας (UKHSA), το πρώτο επιβεβαιωμένο εγχώριο περιστατικό στη χώρα είναι ένας 50χρονος από το Γιόρκσαϊρ. Ο άνδρας αυτός διαγνώστηκε πέρυσι με κρωτονογενή εγκεφαλίτιδα (TBE). Υπάρχουν επίσης δύο ακόμα «πιθανά» περιστατικά, το ένα στη Σκωτία.
Και τα τρία περιγράφονται σε νέα έκθεση, η οποία θα παρουσιασθεί στο επερχόμενο Ευρωπαϊκής Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας & Λοιμωδών Νόσων (ECCMID). Το συνέδριο θα διεξαχθεί στην Κοπεγχάγη, 15-18 Απριλίου 2023.
Ενδεχόμενο κροτωγενούς εγκεφαλίτιδας
«Τα περιστατικά αυτά επιβεβαιώνουν ότι οι κρότωνες (τσιμπούρια) που φέρουν τον υπαίτιο ιό της TBE έχουν πλέον εγκατασταθεί σε ορισμένες περιοχές της Βρετανίας», δήλωσε η Dr. Helen Callaby, διευθύντρια του Εργαστηρίου Σπανίων & Εισαγομένων Παθογόνων της UKHSA. «Οι γιατροί πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο κροτωγενούς εγκεφαλίτιδας σε ασθενείς με ανεξήγητη φλεγμονή του εγκεφάλου που έχουν ιστορικό έκθεσης σε τσιμπούρια».
Ο ιός της κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας (TBEV) ανήκει στους λεγόμενους φλαβοϊούς. Μεταδίδεται από το δάγκωμα των τσιμπουριών ή, σπανιότερα, από την κατανάλωση μη-παστεριωμένων γαλακτοκομικών από μολυσμένα ζώα.
ΕΟΔΥ: Εγχώρια και εισαγόμενα περιστατικά στην Ελλάδα
Ο ιός TBEV ενδημεί σε πολλές περιοχές της δυτικής και βόρειας Ευρώπης, καθώς και της βόρειας και ανατολικής Ασίας. Ωστόσο ενδημεί και στην Ελλάδα, έχοντας ήδη προκαλέσει κρούσματα. Μάλιστα ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εξέδωσε πέρυσι προειδοποίηση προς τους γιατρούς, επισημαίνοντας πως υπάρχει «ανάγκη εγρήγορσης για περιστατικά κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας».
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει στο ενημερωτικό σημείωμά του, τα τσιμπούρια έχουν προκαλέσει συνολικά στη χώρα μας:
Έξι εισαγόμενα εγχώρια κρούσματα (ταξιδιώτες από χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης)
Τα έξι εγχώρια περιστατικά καταγράφηκαν:
- Ένα το 2014 στην Ανατολική Μακεδονία
- Ένα το 2015 στην Πελοπόννησο
- Τέσσερα το 2021 στην Κεντρική Μακεδονία (τα 2), στη Θεσσαλία (1) και στη Θράκη (1).
Και τα έξι εγχώρια περιστατικά στη χώρα μας αφορούσαν ενήλικες κτηνοτρόφους ή βοσκούς σε αγροτικούς οικισμούς. Οι ασθενείς είχαν έναρξη συμπτωμάτων διάσπαρτα μέσα στον χρόνο (κατά τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, Μάιο και Δεκέμβριο).
Χιλιάδες περιστατικά ετησίως στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο απολογισμό του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC), το 2020 αναφέρθηκαν σε 24 από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 3.817 κρούσματα ιογενούς εγκεφαλίτιδας από τσιμπούρια. Εκείνη τη χρονιά, η χώρα μας δεν είχε κανένα περιστατικό.
Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε αναλογία 0,9 περιστατικών ανά 100.000 κατοίκους και είναι αυξημένος σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές.
Ειδικότερα, ήταν:
0,7 ανά 100.000 το 2019
0,6 ανά 100.000 από το 2016 έως και το 2018.
Τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρώπη καταγράφηκαν το 2020 σε άνδρες και στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών. Στο 95% των περιπτώσεων καταγράφηκαν από τον Μάιο έως το Νοέμβριο. Ο μήνας με τα περισσότερα περιστατικά το 2020 ήταν ο Ιούλιος (ανήλθαν σε 1.016).
Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν:
- Στην Τσεχία (ήταν 849)
- Στη Γερμανία (ανήλθαν σε 705)
- Στη Λιθουανία (ήταν 679)
Σε πόσο καιρό εκδηλώνεται η νόσος
Τα τσιμπούρια που φέρουν τον ιό TBEV ζουν σε πολλά μέρη, σε αγροτικές και αστικές περιοχές, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Προτιμούν περιοχές με υγρασία και σκιά, μέσα ή κοντά σε δάση ή περιοχές με πυκνή βλάστηση, χόρτα, γρασίδι ή θάμνους. Ζουν επίσης σε λιβάδια, βάλτους, αστικά πάρκα και κήπους.
Περίπου το 75% των ανθρώπων που μολύνονται από τον ιό δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Απ’ όσους εκδηλώσουν, αυτά θα εμφανιστούν 7 ημέρες κατά μέσον όρο μετά το δάγκωμα (η περίοδος επωάσεως κυμαίνεται από 3 έως 28 ημέρες).
Όταν η μόλυνση από τον ιό TBEV οφείλεται σε κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου, τα συμπτώματα θα εμφανιστούν πιο γρήγορα (σε περίπου 4 ημέρες).
Ο ΕΟΔΥ τονίζει πως τα μέτρα προστασίας από τα τσιμπούρια είναι απαραίτητα, είτε κάποιος διαμένει είτε εργάζεται ή επισκέπτεται αγροτικές ή ορεινές περιοχές ή την ύπαιθρο. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να μην τρώτε, ούτε να πίνετε μη παστεριωμένο γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Να τι άλλο συνιστά ο Οργανισμός:
Όταν πηγαίνετε στην ύπαιθρο
- Μην μένετε πολλή ώρα σε περιοχές που μπορεί να υπάρχουν τσιμπούρια (σε δάση, λιβάδια, ψηλά χόρτα, σωρούς φύλλων, γενικά όπου έχει πυκνή βλάστηση).
- Να περπατάτε πάντα στο κέντρο των μονοπατιών. Μην περπατάτε μέσα σε πυκνή βλάστηση.
- Να ντύνεστε προστατευτικά. Να φοράτε ρούχα κατά προτίμηση ανοιχτού χρώματος, με μακριά μανίκια, μακριά παντελόνια, ψηλές κάλτσες και μπότες/κλειστά παπούτσια. Να βάζετε το παντελόνι μέσα από τις κάλτσες και τις μπότες. Να φοράτε γάντια ιδίως όταν αγγίζετε χόρτα/ φυτά με τα χέρια σας. Μην παραλείπετε να βάζετε τα μανίκια της μπλούζας μέσα στα γάντια.
- Να χρησιμοποιείτε εγκεκριμένα αντικουνουπικά/εντομοαπωθητικά σπρέυ στο γυμνό δέρμα και πάνω από τα ρούχα σας, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης.
- Μην ξαπλώνετε και μην κάθεστε απευθείας στο έδαφος. Απλώστε μία κουβέρτα ή σεντόνι (ανοικτού χρώματος) για να ξαπλώσετε.
Μετά την επιστροφή στο σπίτι
- Να βγάζετε τα ρούχα, τις κάλτσες και τα παπούτσια σας έξω από το σπίτι και να τα ελέγχετε για τσιμπούρια
- Να ελέγχετε για τσιμπούρια όλο το σώμα σας, τα ρούχα σας και τα ζώα σας
- Να κάνετε αμέσως ντους ή μπάνιο
- Να απλώνετε τα ρούχα σας στον ήλιο ή να τα πλένετε με ζεστό /καυτό νερό (πάνω από 55 βαθμούς Κελσίου) και απορρυπαντικό.
- Να σιδερώνετε τα ρούχα σε υψηλή θερμοκρασία
Ιδανικά να στεγνώνετε τα ρούχα σε στεγνωτήρα ρούχων, αν υπάρχει. Να τα βάζετε στην υψηλότερη θερμοκρασία για 10 λεπτά.
Τι να κάνετε αν σας δαγκώσει τσιμπούρι
Αν βρείτε τσιμπούρι στο σώμα σας, στα ρούχα ή στα ζώα σας, ΜΗΝ το πιάσετε με γυμνά χέρια. Ανά περίπτωση, να κάνετε τα εξής:
Αν βρείτε τσιμπούρι στο σώμα σας, πρέπει να αφαιρεθεί το ταχύτερο δυνατόν, αλλά με σωστό τρόπο (με κατάλληλη λαβίδα) από ιατρό, στο πλησιέστερο Κέντρο Υγείας ή Νοσοκομείο. Ειδάλλως πρέπει να το αφαιρέσει κάποιος που γνωρίζει τον σωστό τρόπο αφαίρεσής του.
ΜΗΝ ζουλήξετε, ΜΗΝ σπάσετε, ΜΗΝ συμπιέσετε και ΜΗΝ τρυπήσετε το σώμα του τσιμπουριού.
Μην βάζετε τίποτε πάνω στο τσιμπούρι.
Μετά την αφαίρεση του τσιμπουριού, να ελέγχετε την περιοχή του τσιμπήματος για τυχόν αλλαγές (για κοκκινίλα ή εξάνθημα/ σπυράκια). Να παρακολουθείτε επίσης την υγεία σας τουλάχιστον για έναν μήνα.
Αν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στην περιοχή του τσιμπήματος ή αισθανθείτε άρρωστος ή εμφανίσετε οποιοδήποτε ύποπτο σύμπτωμα τις επόμενες εβδομάδες, πηγαίνετε αμέσως να σας δει ιατρός. Μην ξεχάσετε να του πείτε ότι σας τσίμπησε τσιμπούρι.
Εάν έχετε ζώα, ρωτήστε τον κτηνίατρο πώς να τα προστατεύετε από τα τσιμπούρια και φροντίστε για τον αποπαρασιτισμό τους σε τακτική βάση. Να ψάχνετε κάθε μέρα τα ζώα σας για τσιμπούρια (προσοχή: ΜΗΝ βγάζετε τα τσιμπούρια με γυμνά χέρια).
Να φροντίζετε τον εξωτερικό χώρο του σπιτιού σας ή του χώρου εργασίας σας (π.χ. της κτηνοτροφικής μονάδας, του στάβλου, του μαντριού), ώστε να έρχονται λιγότερα τσιμπούρια. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα καθαρίζετε τον χώρο από χόρτα, φύλλα, κλαδιά, παλιά έπιπλα/στρώματα και σκουπίδια. Να κουρεύετε συχνά τα χόρτα, το γρασίδι και τους θάμνους. Να παίρνετε μέτρα προστασίας και από τα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίους).
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
