Η ανθεκτικότητα των βακτηρίων στα αντιβιοτικά καλά κρατεί

Βασικοί παθογόνοι οργανισμοί όπως η σαλμονέλα και το καμπυλοβακτηρίδιο, τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα, παραμένουν επίμονα ανθεκτικοί έναντι των αντιβιοτικών όπως η οι τετρακυκλίνες και τα σουλφοναμίδια, προειδοποιούν οι ευρωπαικές υγειονομικές αρχέες.

Η έκθεση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα αναφέρει επίσης ότι παρατηρείται συχνά στα ζώα ανθεκτικότητα του e.coli αν και επισημαίνεται ότι στα πουλερικά ωοπαραγωγής, η ανθεκτικότητα της σαλμονέλας στα αντιβιοτικά είναι χαμηλή.

Διαπιστώθηκε ότι σε ανθρώπους σε περισσότερες από τις μισές ευρωπαικές χώρες που υπέβαλαν στοιχεία, η ανθεκτικότητα έναντι της σιπροφλοξασίνης είναι αυξημένη στην Salmonella Enteritidis και το Campylobacter jejuni.

Υψηλά έως εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανθεκτικότητας στην σιπροφλοξασίνη επέδειξε το καμπυλοβακτηρίδιο σε ζώα και συγκεκριμένα η σαλμονέλα και E. coli στα πουλερικά.

Οι τάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές καθώς ο κατάλογος επιβλαβών βακτηρίων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2024 κατατάσσει την ανθεκτική στις φθοριοκινολόνες μη τυφοειδή σαλμονέλα (ορότυποι σαλμονέλας που δεν προκαλούν τυφοειδή πυρετό) ως υψηλή προτεραιότητα.

Αντίθετα, η αντοχή σε άλλα κρίσιμα σημαντικά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται στην ανθρώπινη ιατρική παραμένει ασυνήθιστη για τη σαλμονέλα και το καμπυλοβακτηρίδιο, τόσο για τον άνθρωπο όσο και για τα ζώα που παράγουν τρόφιμα.

Αν και η αντοχή στις καρβαπενέμες παραμένει σπάνια, η περιστασιακή ανίχνευση ανθεκτικών στις καρβαπενέμες E. coli σε τρόφιμα και ζώα απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και περαιτέρω επιδημιολογικές έρευνες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό επειδή τα ανθεκτικά στις καρβαπενέμες βακτήρια Enterobacterales αναγνωρίζονται ως κρίσιμη απειλή για τη δημόσια υγεία.

Για την υποστήριξη αυτής της προσπάθειας, το 2025 η EFSA θα δημοσιεύσει την πρώτη από μια σειρά γνωμοδοτήσεων σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της εμφάνισης και της εξάπλωσης των εντεροβακτηριδίων που παράγουν καρβαπενεμάση στην τροφική αλυσίδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και την Ελβετία.

Τα καλά νέα

Ωστόσο, υπάρχουν και θετικές τάσεις, με τα δεδομένα να αποκαλύπτουν σημαντική πρόοδο στη μείωση των επιπέδων ανθεκτικότητας σε αρκετές χώρες που υποβάλλουν εκθέσεις.

Σχεδόν οι μισές από τις ευρωπαϊκές χώρες που υπέβαλαν στοιχεία ανέφεραν μείωση της αντοχής του καμπυλοβακτηριδίου στα μακρολίδια (κατηγορία αντιβιοτικών) , τόσο στο C. jejuni όσο και στο C. coli, σε περιπτώσεις ανθρώπων. Επιπλέον, η ανθεκτικότητα της Salmonella Typhimurium στις πενικιλλίνες και τις τετρακυκλίνες, σε ανθρώπους, έχει μειωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Οι σημαντικές αυξητικές τάσεις στον βασικό δείκτη αποτελέσματος για την πλήρη ευαισθησία του E. coli, καθώς και οι σημαντικές πτωτικές τάσεις στον βασικό δείκτη αποτελέσματος για τον επιπολασμό του E. coli που παράγει ESBL-/AmpC δείχνουν ότι έχει σημειωθεί ενθαρρυντική πρόοδος στη μείωση της μικροβιακής αντοχής σε ζώα που παράγουν τρόφιμα σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ τα τελευταία 10 χρόνια.

Παρά τις κάποιες βελτιώσεις, η μικροβιακή αντοχή εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία που απαιτεί συντονισμένη δράση με μια προσέγγιση «μίας υγείας». Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν την προώθηση της υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών ουσιών, τη βελτίωση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων, την επένδυση στην έρευνα για νέες θεραπείες και την εφαρμογή ισχυρών εθνικών πολιτικών για την αποτελεσματική καταπολέμηση της αντοχής.

Σύμφωνα με τον Carlos Das Neves, επικεφαλής επιστήμονα της EFSA και τον Piotr Kramarz, επικεφαλής επιστήμονα του ECDC: “Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση One-Health είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της ΑΜR. Τα ισχυρά συστήματα επιτήρησης, η συνετή χρήση αντιβιοτικών και η διατομεακή συνεργασία είναι κρίσιμα για τον μετριασμό του κινδύνου που ενέχουν τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια που μπορούν να εξαπλωθούν μεταξύ ζώων και ανθρώπων.”

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα

Διαβάστε επίσης

Ο μηχανισμός που βοηθάει τα βακτήρια να αποβάλλουν τα αντιβιοτικά

Κουρκουμάς: Μπορεί να είναι η λύση στα υπερβακτήρια;