- Γράφει ο Γιώργος Λιάλιος
Έναν νέο τρόπο να καταγράψουν τη χρήση ναρκωτικών ανακαλύπτουν οι επιστήμονες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση: τα αστικά λύματα. Μεγάλη έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και Τοξικομανίας σε 60 ευρωπαϊκές πόλεις, ανάμεσα στις οποίες και η Αθήνα, αποκαλύπτει τις χρονικές και γεωγραφικές διαφοροποιήσεις στη χρήση τεσσάρων παράνομων ναρκωτικών (κοκαΐνη, αμφεταμίνη, μεθαμφεταμίνη και MDMA).
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα, η χρήση κοκαΐνης είναι υψηλότερη σε πόλεις της δυτικής και νότιας Ευρώπης και ειδικά στο Βέλγιο, την Ολλανδία, την Ισπανία και τη Μεγάλη Βρετανία. Αντίθετα είναι χαμηλή στην πλειονότητα των ανατολικοευρωπαϊκών πόλεων.
Τα φορτία αμφεταμίνης που εντοπίστηκαν στα λύματα παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές από πόλη σε πόλη, με τα υψηλότερα επίπεδα να καταγράφονται στη βόρεια και ανατολική Ευρώπη και τα χαμηλότερα στον ευρωπαϊκό νότο. Αντίθετα η χρήση μεθαμφεταμίνης, ιστορικά εστιασμένη στην Τσεχία και την Σλοβακία, τώρα είναι αισθητή και στην Κύπρο, την ανατολική Γερμανία και τη βόρεια Ευρώπη. Τα υψηλότερα φορτία MDMA βρέθηκαν σε λύματα στο Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ολλανδία.
Γεωγραφία και διαχρονική εξέλιξη
Δέκα από τις χώρες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα παρακολούθησης του 2017 κατέθεσαν στοιχεία από δύο ή περισσότερες πόλεις (Βέλγιο, Κύπρος, Τσεχία, Γερμανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σλοβακία). Συχνά παρατηρούνται διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε πόλεις της ίδιας χώρας που εξηγούνται εν μέρει από τα διαφορετικά κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά τους (πανεπιστήμια, περιοχές με έντονη νυκτερινή ζωή και νεανικό πληθυσμό). Στις περισσότερες περιπτώσεις, η χρήση κοκαΐνης και MDMA δείχνει να είναι σημαντικότερη στις μεγάλες πόλεις, σε σχέση με τις μικρότερες πληθυσμιακά. Αντίθετα στη χρήση αμφεταμίνης και μεθαμφεταμίνης δεν παρατηρούνται τέτοιες διαφορές.
Διαφοροποιήσεις όμως υπάρχουν ανάλογα με την ημέρα. Στα τρία τέταρτα των περιοχών, η χρήση κοκαΐνης και MDMA είναι υψηλότερη το Σαββατοκύριακο (Παρασκευή με Δευτέρα), ενώ η χρήση αμφεταμίνης είναι ισόποσα κατανεμημένη κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.
Οι 21 από τις 60 ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετέχουν στην έρευνα παρακολουθούν τα λύματά τους από το 2011. Σε βάθος χρόνου, η χρήση κοκαΐνης δείχνει σταθερή από το 2011 έως το 2015. Το 2016 καταγράφηκε αύξηση σε 22 από τις 33 πόλεις για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, τάση που συνεχίστηκε το 2017 σε 19 πόλεις.
Η κατάσταση στην Αθήνα
Στη χώρα μας η χρήση των ναρκωτικών που παρακολούθησε η πανευρωπαϊκή μελέτη ήταν ιδιαίτερα χαμηλή. Ας δούμε τα στοιχεία της τελευταίας πενταετίας για τέσσερα είδη παράνομων ναρκωτικών ουσιών, όπως κατατέθηκαν από το τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών:
- Κοκαΐνη
Το 2017 η ημερήσια χρήση της κοκαΐνης ήταν 38,3 mg ανά 1.000 κατοίκους, αυξημένη σε σχέση το 2016 (30,4 mg), αλλά πολύ μικρότερη από τα προηγούμενα χρόνια. (63 mg το 2015 και 80,1 mg το 2014 και 59,2 mg το 2013). Τα σκήπτρα στην Ε.Ε. το 2017 κρατά η Βαρκελώνη με 965,1 mg. - Αμφεταμίνη
Η χρήση αμφεταμίνης δείχνει σε συνεχή πτωτική πορεία τα τελευταία χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, το 2017 η ημερήσια χρήση της ανά 1.000 κατοίκους υπολογίστηκε σε 2,2 mg, το 2016 σε 4,6 mg, το 2015 σε 10,4 mg, το 2014 σε 16,8 mg και το 2013 16,1 mg. Τα πρωτεία το 2017 ανήκουν στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας με 181,7 mg. - Μεθαμφεταμίνη
Σταθερά χαμηλή παραμένει η χρήση μεθαμφεταμίνης στην πρωτεύουσα. Το 2017 υπολογίστηκε σε 4 mg ανά 1.000 κατοίκους την ημέρα, 3 mg το 2016, 4,4 mg το 2015, 5,3 mg το 2014 και 4,8 mg το 2013. Το 2017 οι υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη καταγράφηκαν στην Τσεχική πόλη Budweis με 200,2 mg το 2017.
MDMA
Τέλος η χρήση MDMA εκτιμάται σε 2,5 mg ημερησίως ανά 1.000 κατοίκους το 2017 και το 2016, 3,4 mg το 2015, 4,4 mg το 2014 και 2,5 το 2013. Τα σκήπτρα το 2017 κρατά το Άμστερνταμ με 200,7 mg ημερησίως.
Άλλες περιοχές της Ελλάδας
Η έρευνα περιέχει μετρήσεις για τις πόλεις της Θεσσαλονίκης και της Μυτιλήνης το 2015. Εκείνη τη χρονιά υπολογίστηκε η κατανάλωση κοκαϊνης σε 9,7 mg ημερησίως ανά 1.000 κατοίκους στη Θεσσαλονίκη και 2,7 mg στη Μυτιλήνη. Την ίδια χρονιά οι μετρήσεις αμφεταμίνης, μεθαμφεταμίνης ήταν χαμηλότερες από το επίπεδο μέτρησης, ενώ για το MDMA υπολογίστηκε σε 0,8 mg ανά 1.000 κατοίκους.
Δείτε αναλυτικά την έκθεση για την Ελλάδα πατώντας εδώ
• Ο Γιώργος Λιάλιος είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή
