Τους πρώτους φωτοχρωμικούς φακούς επαφής, οι οποίοι σκουραίνουν όταν εκτίθενται στον ήλιο ώστε να προστατεύουν τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία του, ενέκρινε ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων (FDA).
Η φωτοχρωμική τεχνολογία χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην παρασκευή διορθωτικών γυαλιών ή γυαλιών ηλίου, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να σκουραίνουν ή να γίνονται πιο ανοικτόχρωμα αναλόγως με τα επίπεδα της UV. Ωστόσο έως τώρα δεν εφαρμοζόταν στους φακούς επαφής, με αποτέλεσμα οι χρήστες τους να χρειάζονται οπωσδήποτε γυαλιά ηλίου στους υπαίθριους χώρους για να προστατεύουν την όρασή τους από την UV.
Όπως όμως ανακοίνωσε ο FDA, δημιουργήθηκαν οι πρώτοι φακοί επαφής οι οποίοι διαθέτουν ένα μοναδικό πρόσθετο που τους σκουραίνει μόλις εκτεθούν στο λαμπερό φως της μέρας και τους ξανακάνει ανοικτόχρωμους μόλις επιστρέψει ο χρήστης τους σε συνθήκες μειωμένου φωτισμού.
«Οι συγκεκριμένοι φακοί επαφής είναι οι πρώτοι που ενσωματώνουν την ίδια τεχνολογία με τα διορθωτικά γυαλιά που αυτομάτως σκουραίνουν στον ήλιο», δήλωσε η Dr Malvina Eydelman, διευθύντρια του Τομέα Οφθαλμικών και Ωτορινολαρυγγολογικών Συσκευών στο Κέντρο Συσκευών & Ραδιολογικής Υγείας (CDRH) του FDA.
«Η νέα τεχνολογία ασφαλώς είναι ενδιαφέρουσα και χρήσιμη για εκείνους τους χρήστες των φακών επαφής οι οποίοι, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις μας, δεν φορούν γυαλιά ηλίου», σχολιάζει ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School. «Η παρατεταμένη έκθεση των ματιών στον δυνατό ήλιο χωρίς προφυλάξεις μπορεί να προκαλέσει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες βλάβες στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού και τους υποκείμενους ιστούς».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα βραχυπρόθεσμης βλάβης είναι η φωτοκερατίτιδα, μία φλεγμονή στον κερατοειδή που προκαλείται από την αντανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας στην άμμο και στο νερό στην παραλία ή δίπλα στην πισίνα. Μακροπρόθεσμα προβλήματα, εξάλλου, είναι σοβαρές οφθαλμοπάθειες, όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το μελάνωμα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού.
Οι νέοι φακοί, όμως, «δεν μπορούν να υποκαταστήσουν πλήρως τα γυαλιά ηλίου», επισημαίνει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Και αυτό, διότι δεν καλύπτουν τους ευαίσθητους ιστούς περιμετρικά της κόρης αλλά και γύρω από τα μάτια. Έτσι, αυτοί παραμένουν ευάλωτοι στην ανάπτυξη διαφόρων προβλημάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα καρκινώματα των βλεφάρων. Αν και τα μάτια είναι ίσως το τελευταίο σημείο του σώματος που θα σκεφτόταν κανείς ότι κινδυνεύει να παρουσιάσει καρκίνο, η αλήθεια είναι ότι ο καρκίνος στα βλέφαρα είναι πολύ συχνός και η συχνότητά του αυξάνεται με την ηλικία. Υπολογίζεται ότι το σχεδόν 10% των ενηλίκων εκδηλώνουν καρκινώματα στα βλέφαρα, συνήθως στις ηλικίες άνω των 50 ετών».
Σύμφωνα με τον FDA, η έγκριση των νέων, αντηλιακών φακών επαφής βασίσθηκε στα ευρήματα εκτενών κλινικών μελετών, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά περισσότεροι από 1.000 εθελοντές.
Οι μελέτες πραγματοποιήθηκαν σε ερευνητικά κέντρα αλλά και σε αληθινές συνθήκες. Σε μία από αυτές, 24 εθελοντές δοκίμασαν τους νέους φακούς κατά την οδήγηση, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Όπως διαπιστώθηκε, δεν υπήρξαν προβλήματα με τις επιδόσεις τους πίσω από το τιμόνι, ούτε μείωση της οπτικής οξύτητάς τους εξαιτίας των φακών.
Ενδείξεις και αντενδείξεις
Όπως, όμως, ισχύει σε κάθε ιατρική πράξη, συσκευή και φάρμακο, έτσι και οι νέοι φακοί δεν ενδείκνυνται για όλους.
Στην πραγματικότητα, εγκρίθηκαν για άτομα με μυωπία ή υπερμετρωπία, καθώς και για τα άτομα με συγκεκριμένους βαθμούς αστιγματισμού.
Οι φακοί, που είναι μαλακοί, μπορούν να χρησιμοποιούνται καθημερινά για χρονικό διάστημα έως και 14 ημέρες, αλλά οι χρήστες τους δεν πρέπει να κοιμούνται με αυτούς ούτε να τους εκθέσουν σε νερό.
Επιπλέον, για να μπορεί να τους χρησιμοποιήσει κανείς, δεν πρέπει να πάσχει από τα εξής προβλήματα και παθήσεις των ματιών:
* Φλεγμονή ή μόλυνση μέσα ή γύρω από το μάτι ή τα βλέφαρα
* Οποιαδήποτε οφθαλμοπάθεια, τραυματισμό ή ανωμαλία στα μάτια που επηρεάζει τον κερατοειδή χιτώνα, τον επιπεφυκώτα (είναι η μεμβράνη που καλύπτει το πρόσθιο τμήμα των ματιών και το εσωτερικό των βλεφάρων) ή τα βλέφαρα
* Οποιαδήποτε διαγνωσμένη πάθηση που δημιουργεί ενοχλήματα όταν το άτομο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει φακούς επαφής
* Σοβαρή ξηροφθαλμία
* Μειωμένη ευαισθησία του κερατοειδούς
* Οποιαδήποτε συστηματική ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει τα μάτια ή να επιδεινωθεί από τη χρήση φακών επαφής
* Αλλεργικές αντιδράσεις στην επιφάνεια του ματιού ή τους γύρω ιστούς που μπορεί να προκληθούν ή να επιδεινωθούν από τους φακούς επαφής ή τη χρήση διαλυμάτων για φακούς επαφής
* Οποιαδήποτε ενεργό λοίμωξη ή κόκκινα ή ερεθισμένα μάτια
Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 40% των ατόμων ηλικίας 12-54 ετών έχουν μυωπία και το 5-10% έχουν υπερμετρωπία.
Οι νέοι φακοί επαφής αναμένεται να κυκλοφορήσουν στις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2019.
