- Συνέντευξη στον Κοσμά Ζακυνθινό
«Οι επιστήμονες πρέπει πάντα να φεύγουν από τον οικείο χώρο τους, να αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και νοοτροπίες και μετά κάποιοι από αυτούς θα γυρίσουν πίσω να φέρουν αλλαγές. Αυτό εφαρμόζουν όλες οι μεγάλες επιστημονικά χώρες όπως η Ελβετία, η Βρετανία, η Γερμανία κτλ.» όπως επισημαίνει ο κ. Μανώλης Δερμιτζάκης, PhD, επικεφαλής του ΕΣΕΤΕΚ, Professor, Department of Genetic Medicine and Development και Director του Health 2030 Genome Center. Σε συνέντευξη του στο περιοδικό «The Doctor» υπογραμμίζει σχετικά με την Έρευνα στην Ελλάδα πως «Έχουμε καλές ιδέες, και προχωράμε μπροστά βήμα – βήμα για να προτείνουμε ρεαλιστικές για την Ελλάδα και την εποχή λύσεις, ώστε να φέρουμε σταδιακά την αλλαγή που όλοι θέλουμε».
• Κύριε Δερμιτζάκη, αναλάβατε πρόσφατα τα ηνία του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ). Ποιοι οι στόχοι – παρεμβάσεις που σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε για την καλύτερη αξιοποίηση του ερευνητικού ιστού της χώρας;
Η Έρευνα και η σύνδεση της με την Καινοτομία στην Ελλάδα είναι πολύ πίσω. Όσο και αν υπάρχουν εξαιρέσεις που μας χαροποιούν κάποιες φορές, οι συνολικές αποδόσεις είναι χαμηλές. Επομένως, χωρίς να μπορώ να περιγράψω συγκεκριμένες παρεμβάσεις που θα προτείνουμε, καθώς αυτές θα βγουν από τις διεργασίες του συμβουλίου, ο σκοπός μας είναι να σχεδιάσουμε ένα συνεχές και διαδραστικό οικοσύστημα από αυτό που λέμε βασική Έρευνα μέχρι την Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα.
• Έχοντας σημαντική επαγγελματική πορεία στο εξωτερικό, δεν σας τρομάζει η ιδέα της Ελλάδας, που κατά γενική ομολογία έχει σοβαρές ελλείψεις σε θέματα εθνικής στρατηγικής στην Έρευνα, την Τεχνολογία και την Ανάπτυξη της Καινοτομίας;
Αντίθετα, με συναρπάζει. Αυτές ακριβώς οι ελλείψεις είναι και η ευκαιρία μας κατά κάποιο τρόπο. Μετά από τη δεκαετή κρίση, και την πολιτική βούληση στη νέα κυβέρνηση, είναι μια μεγάλη ευκαιρία να σχεδιάσουμε δομές στα κενά που έχει η Ελλάδα και να δημιουργήσουμε ένα μοντέρνο και δυνατό περιβάλλον Έρευνας και Καινοτομίας. Μην ξεχνάτε ότι η Ελλάδα παραδοσιακά καταφέρνει να κάνει «θαύματα» λόγω της καθυστέρησης της να μπει σε κάποιο χώρο, καθώς μαθαίνει από τα λάθη των άλλων. Και για να αστειευτώ λίγο, το Λονδίνο έχει από τα πιο παλιά μέτρο στον κόσμο αλλά εμείς έχουμε ένα καλύτερο πιο μοντέρνο μέτρο που το κάναμε σχεδόν 100 χρόνια αργότερα!
• Στην Ελλάδα κάνατε τις πρώτες σας σπουδές. Οι καθηγητές σας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ήταν εκείνοι που σας βοήθησαν στα πρώτα βήματα για το εξωτερικό. Γιατί όχι Ελλάδα στα πρώτα σας λοιπόν βήματα;
Για μένα ήταν μονόδρομος. Οι άνθρωποι ήταν και είναι εξαιρετικοί στην Ελλάδα, αλλά το περιβάλλον και οι δομές δεν μου επέτρεπαν να παραμείνω. Ένιωθα και έβλεπα το «ταβάνι» που σου επιβάλλουν οι συνθήκες στην Ελλάδα και ήθελα να πάω κάπου όπου δεν υπάρχει ταβάνι. Αυτό στον επιστημονικό χώρο είναι καλό. Πάντα πρέπει οι επιστήμονες να φεύγουν από τον οικείο χώρο τους, να αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις και νοοτροπίες και μετά κάποιοι από αυτούς θα γυρίσουν πίσω να φέρουν αλλαγές. Αυτό εφαρμόζουν όλες οι μεγάλες επιστημονικά χώρες όπως η Ελβετία, η Βρετανία, η Γερμανία κτλ.
• Το πρώτο σας βήμα έγινε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, όπου εκπονήσατε τη διδακτορική διατριβή. Ακολούθησε μεταδιδακτορικό έργο στην Ιατρική Σχολή της Γενεύης και ερευνητής στο Wellcome Sanger Institute. Επίμονη προσπάθεια, σκληρή δουλειά, τύχη ή ευκαιρίες σας οδήγησαν στο σημερινό σας αποτέλεσμα;
Σε καθαρά στενά πλαίσια ήμουν φυσικά και «τυχερός». Αλλά γενικά δεν πιστεύω στην τύχη. Πιστεύω στο να είσαι έτοιμος να εκμεταλλευτείς την ευκαιρία που θα σου δοθεί αργά η γρήγορα. Δούλεψα πολύ, βίωσα πολλές μικρές επιτυχίες και αποτυχίες αλλά όταν ο στόχος είναι καθαρός και το κίνητρο μεγάλο τότε όλα αυτά είναι «θόρυβος» στην προσπάθεια για την ανακάλυψη νέων φαινομένων, στον κόσμο στην βιολογίας στη συγκεκριμένη περίπτωση.
• Το ταξίδι σας τώρα συνεχίζεται με προορισμό τη γενέτειρα σας. Πόσο εύκολο είναι να «νοικοκυρέψετε» την εγχώρια Έρευνα και να αλλάξετε συνήθειες ετών;
Τίποτα δεν είναι εύκολο, ειδικά κάτι που μεγάλοι επιστήμονες και άνθρωποι στο παρελθόν δεν κατάφεραν να επιτύχουν. Δεν είμαι αιθεροβάμων, αλλά από την άλλη έχω εσκεμμένα «άγνοια κινδύνου». Μπαίνω στη διαδικασία προσπαθώντας να μάθω από το παρελθόν χωρίς να επηρεάζομαι από τις αποτυχίες του παρελθόντος. Έχουμε καλές ιδέες, και προχωράμε μπροστά βήμα – βήμα να προτείνουμε ρεαλιστικές για την Ελλάδα και την εποχή λύσεις, ώστε να φέρουμε σταδιακά την αλλαγή που όλοι θέλουμε.
• Μεγάλο ζητούμενο είναι η σύνδεση μεταξύ έρευνας και επιχειρηματικότητας. Θα υπάρξουν κίνητρα και χρηματοδότηση προκειμένου να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα;
Φυσικά και πρέπει να υπάρξουν. Αλλά τα κίνητρα και η χρηματοδότηση για τη σύνδεση Έρευνας και Επιχειρηματικότητας στο συγκεκριμένο περιβάλλον δεν θα πάνε μακριά. Χρειάζεται να τροφοδοτήσουμε την καινοτομία με νέα γνώση παραγόμενη στην Ελλάδα. Αυτό που είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε είναι ότι η γνώση που μπορεί να μεταφραστεί σε επιχειρηματικότητα πρέπει να παραχθεί στην Ελλάδα ώστε να είναι «φθηνή» η μετάφραση της. Δεν μπορούμε να πατούμε εύκολα γνώση παραγόμενη στην Αμερική για παράδειγμα και να κάνουμε επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, γιατί θα έχουμε ούτε την εξειδίκευση αλλά ούτε και τα επενδυτικά κεφαλαία να συναγωνιστούμε. Πρέπει επομένως να υποστηρίξουμε το ευρύ φάσμα της Έρευνας ώστε να συνεχίσουμε να παράγουμε γνώση, ένα μέρος της οποίας ανά πάσα στιγμή θα μεταφράζεται σε Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα.
• Κατά πόσο μπορεί να γίνει ελκυστικό το «οικοσύστημα» για Έλληνες και ξένους ερευνητές;
Νομίζω ότι έχουμε την ευκαιρία να εκπλαγούμε. Η Ελλάδα έχει εξαίρετο δυναμικό αλλά χρειάζεται καλός σχεδιασμός ώστε να κάνουμε τη διαφορά. Εάν δεν πίστευα ότι μπορεί να γίνει κάτι σημαντικό δεν θα ήμουνα εδώ. Αλλά δεν είναι σημαντικό να πιστεύετε εμένα, απλώς να εφαρμόσουμε τα προφανή και να αφήσουμε πίσω μας παθογένειες. Αυτό δε θα γίνει άμεσα, αλλά μια καλή εκκίνηση μπορεί να βελτιώσει το περιβάλλον εκθετικά όπως λέμε και στα μαθηματικά, δηλαδή με αργή εκκίνηση και τεράστια επιτάχυνση.
Δερμιτζάκης: πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας
Ο κ. Μανώλης Δερμιτζάκης ανέλαβε τη θέση προέδρου στο Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), ενώ στη θέση του αντιπροέδρου τοποθετήθηκε ο κ. Αρίστος Δοξιάδης.
Η σύνθεση του Συμβουλίου, έπειτα από απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιου για την Έρευνα και την Καινοτομία, κ. Χρίστου Δήμα η σύνθεση του Συμβουλίου διαμορφώνεται ως εξής:
Πρόεδρος: Μανώλης Δερμιτζάκης, Διευθυντής Κέντρου Γονιδιώματος Health 2030 – Καθηγητής Γενετικής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Γενεύης.
Αντιπρόεδρος: Αρίστος Δοξιάδης, Εταίρος στο κεφάλαιο επιχειρηματικό συμμετοχών Big Pi Ventures για νέες επιχειρήσεις τεχνολογίας, το οποίο δραστηριοποιείται ιδιαίτερα στην αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Μέλη ΕΣΕΤΕΚ:
- Βασίλης Αντωνιάδης, Managing Director & Senior Partner Boston Consulting Group Athens
- Ευάγγελος Καρκαλέτσης, Διευθυντής Έρευνας στο Ινστιτούτο Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”
- Νέλλη Κάτσου, Μέλος Δ.Σ. Pharmathen S.A.
- Βάσω Κιντή, Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
- Κωνσταντίνος Κυριακόπουλος, Καθηγητής Αυτομάτου Ελέγχου & Ρομποτικής ΕΜΠ
- Ελίζα Κωνοφάγου, Καθηγήτρια Βιοϊατρικής Μηχανικής και Ραδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης – Διευθύντρια Εργαστηρίου Υπερήχων και Ελαστικής Απεικόνισης.
- Ρούλα Μπαχταλιά, Διευθύντρια και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Προγράμματος EGG – enter•grow•go
- Ευάγγελος Μπεκιάρης, Διευθυντής Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών, ΕΚΕΤΑ
- Αιμίλιος Χαλαμανδάρης, Επικεφαλής R&D Samsung Electronics στην Ελλάδα, Συνιδρυτής και CEO της εταιρίας Innoetics, εταιρίας spin-off από το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά».
Επισημαίνεται ότι στις συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας συμμετέχει για πρώτη φορά και εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών.
Η συμμετοχή στο ΕΣΕΤΕΚ είναι άμισθη και στη βάση εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.
Αρμοδιότητες ΕΣΕΤΕΚ
Το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ) είναι το ανώτατο γνωμοδοτικό όργανο της Πολιτείας σε ό,τι αφορά τη χάραξη εθνικής στρατηγικής για την Έρευνα, την Τεχνολογία και την Ανάπτυξη της Καινοτομίας.
Στην αποστολή του, μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:
• Η χάραξη εθνικής στρατηγικής για την έρευνα και την ανάπτυξη της καινοτομίας.
• Η υποβολή προτάσεων για το μετασχηματισμό της έρευνας σε καινοτομία.
• Η εισήγηση μέτρων για τη διευκόλυνση των επενδύσεων σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
• Η ενθάρρυνση υιοθέτησης δημόσιων πολιτικών στη βάση του ερευνητικού έργου που εκπονούν τα εποπτευόμενα από τη ΓΓΕΤ ερευνητικά κέντρα.
• Η ενθάρρυνση δημοσίων φορέων να ενσωματώσουν στη λειτουργία τους ερευνητικά αποτελέσματα και καινοτομικά προϊόντα, τα οποία παράγονται από εποπτευόμενους φορείς της ΓΓΕΤ.
Ποιος είναι ο Μανώλης Δερμιτζάκης
Ο Μανώλης Δερμιτζάκης είναι Διευθυντής του Κέντρου του Γονιδιώματος Health 2030 και Καθηγητής Γενετικής στο Τμήμα Ιατρικής Γενετικής και Ανάπτυξης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Γενεύης.
Ο Μ. Δερμιτζάκης είναι μέλος των Εκτελεστικών Συμβουλίων του Swiss Personalized Health Network (SPHN) και του Ινστιτούτου Γενετικής και Γονιδιωματικής στη Γενεύη (iGE3), μέλος του Ελβετικού Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής και είναι επίσης μέλος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στην Ελλάδα.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
