- Γράφει η Αλεξία Σβώλου
Το περίφημο brain drain δεν αποτελεί τη μοναδική «πληγή» της Ελλάδας που εντάθηκε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Εκτός από τους 400.000 νεαρούς σε ηλικία επιστήμονες που έχουν φύγει στο εξωτερικό να βρουν την τύχη τους, η πατρίδα μας ξέμεινε τα τελευταία χρόνια και από …μωρά. Σε κάποιες απομακρυσμένες περιοχές μάλιστα, όπως τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου οι γεννήσεις έγραψαν μηδέν στο κοντέρ, όχι για ένα αλλά για περισσότερα χρόνια, γεγονός που αλλοίωσε ηλικιακά τον τοπικό πληθυσμό και συνέβαλε στην συνολική γήρανση του λαού μας. Για μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα το φαινόμενο αυτό είναι επικίνδυνο και αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη, αφού πλέον οι επενδυτές και οι πολυεθνικές εταιρίες για να επενδύσουν σε μια χώρα ελέγχουν μεταξύ άλλων παραμέτρων και τον δείκτη γεννητικότητας (και ανανέωσης του πληθυσμού). Το ανησυχητικό φαινόμενο του baby drain καταγράφηκε από τους γιατρούς της Ομάδας Αιγαίου, που λόγω των ετήσιων αποστολών τους σε μικρά και απομακρυσμένα νησιά, διαπίστωσαν πρώτοι ότι σε περιοχές σαν τους Φούρνους, την Κάσο, τη Σίκινο κι αλλού τα μικρά παιδιά γίνονταν είδος προς….εξαφάνιση. Η διαπίστωση αυτή παρακίνησε τον μαιευτήρα-χειρουργό-γυναικολόγο Στέφανο Χανδακά να ιδρύσει την HOPEgenesis, μια πρωτοβουλία για να γυρίσει πίσω η ελπίδα, να αναστραφεί το αρνητικό πρόσημο των γεννήσεων, που το 2011 έγραψε αρνητικό ρεκόρ, με το ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων να πιάνει πάτο.
Ένα μωρό τη φορά…
Η ιδέα ήταν απλή: Με στόχο «ένα μωρό τη φορά», η HOPEgenesis υιοθετεί νησιά (και πλέον και ηπειρωτικές περιοχές) και δίνει ένα κίνητρο στα νέα ζευγάρια που θέλουν να κάνουν παιδί αλλά φοβούνται (την κρίση, την ανεργία κλπ), να σταματήσουν να φοβούνται. Στην πράξη, η πρωτοβουλία καλύπτει για τις γυναίκες εγκύους όλα τα έξοδα της εγκυμοσύνης και του τοκετού, μαζί με όλα τα ταξίδια που πρέπει να γίνουν κατά την διάρκεια των 9 αυτών μηνών για υπέρηχους, άλλες εξετάσεις κλπ, οι οποίες δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στην ιδιαίτερη πατρίδα της μέλλουσας μαμάς.
Το πρόγραμμα δεν έχει άλλες προϋποθέσεις πέραν μιας: οι γονείς να είναι μόνιμοι κάτοικοι της «υιοθετημένης» περιοχής. Το παράδειγμα των Φούρνων Κορσεών δείχνει τι μεγάλο και γρήγορο αντίκτυπο μπορεί να έχει μια τέτοια πρωτοβουλία για ένα νησί. Στους Φούρνους λοιπόν, το νησί των πειρατών αλλά και των αρχαίων ναυαγίων (το νησί ήταν ουσιαστικά το επίκεντρο στο “Τρίγωνο των Βερμούδων” της αρχαιότητας), οι επί σειρά ετών μηδενικές γεννήσεις είχαν σαν αποτέλεσμα ένα…ντόμινο κινδύνων: Να κλείσει το νηπιαγωγείο. Να φύγουν οι δάσκαλοι. Να αλλάξουν τα δρομολόγια των πλοίων. Όλα αυτά, συμπαρασύρουν ένα τσουνάμι αλλαγών. Πολλά θα άλλαζαν, αν κανείς δεν έκανε τίποτα. Η HOPEgenesis ξεκίνησε πιλοτικά το πρόγραμμα της με τους Φούρνους και σήμερα έχουν γεννηθεί περισσότερα από 10 μωρά, με το γέλιο τους αντηχεί στα πλακόστρωτα σοκάκια. Συνολικά σε όλες τις υιοθετημένες περιοχές, έχουν γεννηθεί 26 μωρά, ένα αναμένεται από βδομάδα σε βδομάδα και άλλα 25 κυοφορούνται από ευτυχισμένες μαμάδες.
«Ένα μωρό τη φορά», είναι το σλόγκαν της εκστρατείας, που χτίζει το baby gain της Ελλάδας με 52 νέες ζωές. Σαν μητέρα, σαν δημοσιογράφος και σαν εθελόντρια της Ομάδας Αιγαίου, μέσα από την οποία φυτεύτηκε ο σπόρος αυτής της πρωτοβουλίας, νιώθω τριπλά περήφανη. Περήφανη που κατάφερα να παρακολουθήσω εξαρχής αυτή τη τόσο μοναδική δράση, περήφανη που μίλησα με τους γονείς του προγράμματος, περήφανη που είδα τους τοπικούς πληθυσμούς να χειροκροτούν όρθιοι τον Στέφανο Χανδακά, όταν τους παρουσίασε το πρόγραμμά του στο πλαίσιο του 24ου διάπλου της Ομάδας Αιγαίου, τον περασμένο Μάιο. Οι μεγάλες ιδέες, τελικά, ξεκινούν από καθημερινούς ανθρώπους που δεν συμβιβάζονται με αυτά τα οποία βλέπουν κι ακούν. Που τολμούν να δουν τον κόσμο διαφορετικά, να σκεφτούν διαφορετικά και να πράξουν διαφορετικά. Που όταν κοιτούν από μακριά το δάσος βλέπουν και το δέντρο. Που είναι οραματιστές, ανθρωπιστές, ιδεαλιστές και δεν ψάχνουν ούτε να βολευτούν, ούτε να λουφάρουν. Το χει πει πολύ καλύτερα από μένα ο JFK: «Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν πράγματα να γίνονται και ρωτούν γιατί. Εγώ οραματίζομαι πράγματα που δεν έχουν γίνει ακόμα και ρωτώ, γιατί όχι».
