- Γράφει η Ήρα Πετροπούλου
Σήμερα το 18% των ζευγαριών αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας καταφεύγοντας σε μεθόδους της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (εξωσωματική), η οποία καταγράφει «επαναστατικά» επιτεύγματα ως προς το αποτέλεσμα τεκνοποίησης.
Η μέθοδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης εφαρμόζεται τα τελευταία 40 χρόνια και χάρη σε αυτή έχουν γεννηθεί πάνω από 7.000.000 παιδιά παγκοσμίως.
Με διάφορες και ποικίλες μεθόδους, η ιατρική είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάθε σχεδόν μεμονωμένο και συγκεκριμένο πρόβλημα.
Στην Ελλάδα από το 2005 έως το 2013 ο αριθμός των γυναικών που απέκτησε παιδί σε ηλικία άνω των 40 ετών έχει αυξηθεί κατά 61% (σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής).
Υπολογίζεται δε, πως σήμερα πάνω από 250.000 ζευγάρια στην Ελλάδα είναι υπογόνιμα, και από μελέτες προκύπτει πως το 40% των περιπτώσεων οφείλεται σε λόγο αναγόμενο στη γυναίκα, ένα άλλο 40% στον άνδρα και το υπόλοιπο 20% σε ανεξήγητο λόγο αναγόμενο στο ζευγάρι.
Φταίει η ηλικία;
Είναι γεγονός ότι κοινωνικοί λόγοι ή/και επαγγελματικοί οδηγούν τις γυναίκες σε αναβολή της τεκνοποίησης.
Όσο όμως ανεβαίνει ο Μέσος Όρος ηλικίας της γυναίκας που θα υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση, τόσο υψηλότερο το ρίσκο για επιπλοκές με ποικίλες ιατρικές, ηθικές και ψυχολογικές προκλήσεις, ενδεχομένως και επιπτώσεις.
Από ιατρικής απόψεως, ο παράγοντας «ηλικία» είναι καθοριστικής σημασίας. Όσο μεγαλώνει η γυναίκα, ελαττώνονται τα ωάρια, αυξάνεται η παραγωγή φτωχής ποιότητας ωαρίων.
Υπάρχει φτωχή γονιμοποιητική ικανότητα, ως επίσης στα ωάρια δεν γίνονται σωστά οι χρωμοσωμιακές διαιρέσεις οδηγώντας σε ανωμαλίες, αυξημένες πιθανότητες αποβολής ή παλίνδρομης κυήσεως.
Πέραν των ιατρικών προβληματισμών, η ηλικία των γονέων εγείρει και ηθικά θέματα. Μπορούν άτομα προχωρημένης ηλικίας να ανταποκριθούν στα γονικά καθήκοντα;
Όχι μόνον για το πόσα χρόνια τους απομένει να ζήσουν, αλλά και αν αυτά τα χρόνια θα είναι υγιή και ικανά να συντηρήσουν εαυτόν και τέκνα εξαρτώμενα. Ωστόσο η απόκτηση απογόνων είναι δικαίωμα του ανθρώπου που οφείλει να σέβεται κάθε πολιτισμένη κοινωνία. Είναι όμως φυσιολογικό;
Η επιστήμη δύναται να οδηγήσει στην τεκνοποίηση ακόμα και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Μήπως αυτό έρχεται σε αντίθεση με την φύση;
Και επιπλέον, μπορεί μια μητέρα σε προχωρημένη ηλικία να παράσχει αρμονικό περιβάλλον και ομαλή ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη σε ένα παιδί;
O σεβασμός
Η απόκτηση παιδιού έχει σημασία τόσο για τον κάθε άνθρωπο όσο και για την κοινωνία αλλά και για την ανθρωπότητα συνολικά. Η απόκτηση απογόνων σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της οικογένειας και την συνέχιση της ύπαρξής μας.
Τα προβλήματα υπογονιμότητας δημιουργούν στα ζευγάρια σειρά προβλημάτων σχετιζόμενων με την ψυχική και συναισθηματική τους υγεία καθώς και την κοινωνική τους ζωή και γενικότερα την θέση τους στην κοινωνία.
Είναι επομένως κατανοητή η επιθυμία τεκνοποίησης. Μήπως όμως το παιδί, από υπέρτατο αγαθό για το ζευγάρι που θέλει να ολοκληρώσει την ευτυχία του, αποτελεί πλέον ιατρικό κεκτημένο που… «πωλείται»;
Ζητήματα…
Προβληματισμός προκύπτει κι ως προς τα πλεονάζοντα, υπεράριθμα έμβρυα τα οποία ΔΕΝ εμφυτεύονται και είτε καταψύχονται, δωρίζονται ή χρησιμοποιούνται για πειραματικούς σκοπούς. Πόσο ηθικό είναι αυτό; Ποιος αποφασίζει για τον τρόπο χρήσης της ανθρώπινης ζωής? Σε ποιόν ανήκει το υλικό;
Η ετερόλογη εξωσωματική γονιμοποίηση αποτελεί μήπως μορφή υιοθεσίας; Γιατί τα ζευγάρια δεν επιδιώκουν την υιοθεσία ενός παιδιού; Πώς εξελίσσεται η σχέση των συντρόφων στην περίπτωση που χρησιμοποιείται ξένο γενετικό υλικό;
Το παιδί που θα γεννηθεί, πρέπει να μάθει την αλήθεια; Γιατί ο νομοθέτης είναι πιο ελαστικός για την εξωσωματική γονιμοποίηση από την υιοθεσία;
Συμπερασματικά
Γεγονός και δεδομένο της εποχής μας είναι πάντως πως ο Μ.Ο. ηλικίας της μητέρας έχει αυξηθεί, και ξεφεύγει απ΄ την λεγόμενη «ορθή» βιολογική ηλικία τεκνοποίησης.
Με τον όρο «ορθή» εννοείται η καταλληλότερη περίοδος της ζωής κατά την οποία μπορεί ένα ζευγάρι να αποκτήσει απογόνους χωρίς την εμπλοκή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, έχοντας το πλεονέκτημα των κατάλληλων συνθηκών βιολογικά, ώστε να ολοκληρώσει μια κύηση αποφεύγοντας επιβαρυντικούς παράγοντες για την υγεία.
Η επιστήμη έχει δώσει την λύση στα προβλήματα υπογονιμότητας που προκαλεί η προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία ή ακόμα και η απελθούσα. Καλώς ή κακώς, η ιατρική επιστήμη δίνει το δικαίωμα στην διαιώνιση, δικαίωμα στην ευτυχία.
