- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Τεράστιες βάσεις δεδομένων υπόσχονται να αλλάξουν άρδην τα σημερινά κόστη και τις παρεχόμενες υπηρεσίες της υγειονομικής περίθαλψης, επηρεάζοντας καθολικά την ταχύτητα και τρόπο προσέγγισης μιας θεραπείας.
Διασυνδέσεις σε κοινή βάση δεδομένων των νοσοκομείων παγκοσμίως και συσχέτιση των ιατρικών αλγορίθμων έρχονται να προσδώσουν νέο, πρωταγωνιστικό ρόλο, στον… ασθενή.
Λίγο πολύ, όσοι εισέρχονται σήμερα στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των ανεπτυγμένων χωρών, γνωρίζουν ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια δαιδαλώδη διαδικασία: ιατρικό προσωπικό, ατέλειωτες εξετάσεις, ασαφείς ορολογίες, αυξανόμενο κόστος και κυρίως… με μια εξαιρετικά χρονοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία μέχρι το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η υγειονομική περίθαλψη είναι περίπλοκη και η επιμέλεια μιας σειράς από λεπτομέρειες έχουν ουσιαστική σημασία. Η απογοήτευση τόσο των ασθενών όσο και των εθνικών συστημάτων Υγείας είναι διάχυτη, αναζητώντας λύσεις και νέες προσεγγίσεις μέσω των νέων έξυπνων-ψηφιακών συστημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η απόφαση τριών κορυφαίων επιχειρηματιών παγκοσμίως να ενταχθούν στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης. Διόλου τυχαία το Economist χαρακτηρίζει «επαναστατική» την προσέγγιση της νέας εποχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο τελευταίο του τεύχος.
Amazon, Berkshire Hathaway και JPMorgan Chase, είναι οι τρεις αμερικανικοί κολοσσοί που προχώρησαν στη δημιουργία μιας εταιρείας η οποία θα προσφέρει υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους υπαλλήλους τους στις ΗΠΑ, οι οποίοι υπερβαίνουν τις 500.000.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν στα τέλη Ιανουαρίου 2018, πρόκειται για μια «ανεξάρτητη επιχείρηση η οποία δεν αποσκοπεί στο κέρδος», αλλά υπόσχεται ιατρική κάλυψη των υπαλλήλων με λογικό κόστος και την πολύτιμη βοήθεια πάντα της τεχνολογίας.
Στο «τιμόνι» για την υλοποίηση του φιλόδοξου project θα βρίσκονται τα τρία κορυφαία στελέχη των εταιρειών: ο Τοντ Κομπς της Berskhire, ο Mαρβέλ Σάλιβαν Mπρέχτολντ της JP Morgan και η Μπεθ Γκαλέτι της Amazon. Ο Μαρβέλ Σάλιβαν Μπρέχτολντ πριν ενταχθεί στο δυναμικό της τράπεζας είχε διατελέσει επικεφαλής εξαγορών και συγχωνεύσεων της Novartis.
Τι αλλάζει…
Οι ειδικοί του κλάδου Υγείας ισχυρίζονται ότι η νέα εταιρεία θα μπορούσε να διαπραγματεύεται απευθείας με φαρμακοποιούς, γιατρούς και νοσοκομεία, χρησιμοποιώντας τεράστιες βάσεις δεδομένων για εξισορρόπηση του κόστους των υπηρεσιών.
Η Amazon φέρεται να έχει προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με διάφορες φαρμακευτικές και άλλες εταιρείες του κλάδου με απώτερο στόχο να εισέλθει στην αγορά διάθεσης ή και παρασκευής συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Πρόκειται για μία κίνηση που θα μπορούσε να φέρει πραγματικά τα “πάνω-κάτω” σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα φαρμάκου.
Παρότι περαιτέρω λεπτομέρειες επί της λειτουργίας της εταιρείας δεν έχουν γίνει γνωστές η είδηση έχει αναστατώσει την αγορά του φαρμάκου και της ασφάλισης, με την αντίδραση της αγοράς να επιβεβαιώνει την σημασία της συμφωνίας για το σύνολο του κλάδου.
Στον «αέρα» τα ιατρικά δεδομένα
Ένα βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα σημερινά συστήματα περίθαλψης είναι ότι οι ασθενείς στερούνται γνώσης και ελέγχου. Πώς όμως η πρόσβαση στα δεδομένα μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα;
Σύμφωνα με το Economist, το Διαδίκτυο επιτρέπει ήδη σε εκατομμύρια ασθενείς να αναζητούν ηλεκτρονικά πληροφορίες ανάλογα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ενώ στη «μάχη» εισέρχονται και εφαρμογές πέραν των καθιερωμένων, όπως ανάλυση αίματος, έλεγχος βακτηρίων του εντέρου κτλ. Οι ριζικές αυτές αλλαγές απαιτούν και μετατόπιση του κέντρου βάρους. Δηλαδή από τους παρόχους στους ασθενείς και από τους γιατρούς στα δεδομένα. Αυτή η αλλαγή, σύμφωνα με το Economist, ξεκίνησε ήδη να συμβαίνει.
Τεχνολογίες, όπως τα smartphones, επιτρέπουν στους ανθρώπους να παρακολουθούν την υγεία τους. Οι δυνατότητες αυτές πολλαπλασιάζονται όταν προστεθούν τα κρίσιμα συστατικά που απουσιάζουν σ αυτή τη φάση -πρόσβαση στα προσωπικά ιατρικά δεδομένα και η ικανότητα διακίνησης των πληροφοριών με εκείνους που οι ασθενείς εμπιστεύονται. Πρακτικά, ανοίγει ένας δίαυλος επικοινωνίας που επιτρέπει στον ασθενή να μειώσει στο ελάχιστο τα γνωστικά «κενά» για την προσέγγιση της θεραπείας του, ενώ την ίδια στιγμή παρέχει τα δεδομένα του για υποστηρίξει την εκπαίδευση των ιατρικών αλγορίθμων. Η προσέγγιση είναι ολιστικά μαζική καθώς πέραν της βελτίωσης του προσωπικού προβλήματος, βελτιώνεται και η προσέγγιση της παρεχόμενης φροντίδας σε όλους τους άλλους.
Τώρα ο γιατρός είσαι εσύ…
Τα ιατρικά δεδομένα μπορεί να μην πυροδοτούν την «επανάσταση», αλλά η ροή των πληροφοριών είναι πιθανόν να αποφέρει καρπούς σε διάφορα μέτωπα. Το ένα, σίγουρα είναι η καλύτερη διάγνωση. Για παράδειγμα, εάν κάποιος ανησυχεί για την καρδιά του μπορεί να αγοράσει ένα smart watch που μπορεί να ανιχνεύει αρρυθμίες.
Οι νέες εφαρμογές προσπαθούν να εμβαθύνουν, επιχειρώντας να εντοπίζουν ακόμα περισσότερες παθήσεις: από τον καρκίνο του δέρματος, τη διάσειση, έως και τη νόσο Parkinson. Ήδη διεξάγονται έρευνες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο απλός ιδρώτας μπορεί να αναλύσει μοριακούς βιοδείκτες, χωρίς να απαιτείται η ανάγκη αιματολογικής ανάλυσης.
Ένα δεύτερο όφελος έγκειται στη διαχείριση των σύνθετων ασθενειών. Τι σημαίνει αυτό; Οι εφαρμογές για παράδειγμα που αφορούν τον διαβήτη, μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών. Παρακολουθώντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και με αλλαγές στην πρόσληψη τροφής μειώνονται μακροπρόθεσμα οι βλάβες, όπως η τύφλωση και η γάγγραινα.
Παρόλο που τα αρχεία των συστημάτων υγείας γίνονται ολοένα και πιο ηλεκτρονικά, συχνά παραμένουν παγιδευμένα σε τοπικές βάσεις δεδομένων.
Μεγάλη μερίδα από τους 250.000 θανάτους ασθενών στην Αμερική οφείλονται σε ιατρικό λάθος, οι οποίοι μπορούν να προληφθούν με κατάλληλη και συντονισμένη φροντίδα. Η συγκέντρωση δεδομένων διευκολύνει τους ασθενείς να αναζητήσουν άλλα άτομα με παρόμοιες ασθένειες και να ενημερωθούν πώς ανταποκρίθηκαν στις διάφορες θεραπείες.
Φυσικά, όπως συμβαίνει σε όλες τις νέες τεχνολογίες, οι «παγίδες» μπορούν συνοδεύουν την «υπόσχεση» της εξέλιξης. Οι επιτήδειοι πάντα καραδοκούν, αναμένοντας να προκαλέσουν χάος, εκμεταλλευόμενοι εκείνους που θέλουν να αποκτήσουν τον έλεγχο της υγείας στα χέρια τους.
Εφαρμογές που δεν λειτουργούν και υποκλοπές δεδομένων για εμπορική εκμετάλλευση θα αποτελέσουν τα επόμενα βήματα στο μέτωπο ανάπτυξης των big data. To Economist αναφέρει πως «αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη», τονίζοντας τελικά πως… «Κανένας δεν έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την υγεία σας από ό, τι εσείς. Γίνετε ο γιατρός σας».
