- Καίτη Αντωνοπούλου
Ταμίας & Υπεύθυνη Επικοινωνίας
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ (ΕΛΕΤΕΜ)
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης 1 που μπορεί να εμφανιστούν κατά την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση σχετίζονται με διάφορους παράγοντες, όπως ορμονικές αλλαγές, υποκείμενες ευπάθειες στην κατάθλιψη και άλλους στρεσογόνους παράγοντες. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν σε άλλες περιόδους στην αναπαραγωγική ζωή μιας γυναίκας, όπως η περίοδος μετά τον τοκετό, συσχετίζονται επίσης με αύξηση της κατάθλιψης και των συμπτωμάτων της διάθεσης.
Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων6 που συμβαίνει καθώς προχωράτε από την προ εμμηνόπαυση στην εμμηνόπαυση μπορεί να συμβάλει σε συναισθηματικές αλλαγές όπως θλίψη, ευερεθιστότητα, κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης και αλλαγές στη διάθεση. Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή επηρεάζουν τη ζωή σας περισσότερο από περιστασιακά, φροντίστε να επισκεφτείτε το γιατρό σας ή έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Διάγνωση
Ο γιατρός σας μπορεί να αξιολογήσει και να προσδιορίσει σε ποιο στάδιο βρίσκεστε και να συστήσει τα επόμενα βήματα για την πιθανή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Αλλά εάν τα συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη είναι σοβαρά ή έχετε προηγούμενη διάγνωση κατάθλιψης, το επόμενο βήμα είναι η αξιολόγηση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Είναι σε θέση να προσδιορίσει εάν έχετε μείζονα καταθλιπτική διαταραχή ή κλινική κατάθλιψη2.
Πώς συνδέονται
Πολλές γυναίκες που περνούν από την προ-εμμηνόπαυση στην εμμηνόπαυση μπορούν να σας πουν ότι οι ακραίες αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών συχνά οδηγούν σε συναισθήματα κατάθλιψης. Είτε πρόκειται για έναρξη συμπτωμάτων κατάθλιψης είτε για εμφάνιση εντονότερων συμπτωμάτων από μια υπάρχουσα κατάθλιψη, η διαχείριση των εναλλαγών της διάθεσης μαζί με άλλα συμπτώματα μπορεί, μερικές φορές, να σας κάνει να αισθάνεστε πολύ πιεσμένη, σύμφωνα με τον κο Πάνο Παπαδόπουλο, Life Coach, CEO Infinity Life, ICF Member.
Μόλις πρόσφατα η ιατρική κοινότητα δημιούργησε οδηγίες για την αξιολόγηση και τη θεραπεία της περιεμμηνοπαυσιακής κατάθλιψης4.
Η δυσκολία στην αξιολόγηση της περιεμμηνοπαυσιακής κατάθλιψης οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετά από τα συμπτώματα που σχετίζονται με τις ορμονικές αλλαγές, είναι όμοια με τα κοινά συμπτώματα κατάθλιψης και άλλα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα που συχνά είναι παρόμοια.
Συμπτώματα όπως η αϋπνία, οι εξάψεις, οι διαταραχές του ύπνου και τα προβλήματα διάθεσης είναι κοινά κατά την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση.
Ο κίνδυνος εμφάνισης συμπτωμάτων που σχετίζονται με την κατάθλιψη είναι γνωστό ότι αυξάνεται μεταξύ των γυναικών καθώς περνούν στην εμμηνόπαυση.5
Θεραπεία
Για περιεμμηνοπαυσιακές και εμμηνοπαυσιακές γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με κατάθλιψη, θα πρέπει να ακολουθείται η τήρηση των αποδεδειγμένων θεραπευτικών επιλογών για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Αυτές περιλαμβάνουν θεραπεία με αντικαταθλιπτικά ή/και ψυχοθεραπεία («θεραπεία ομιλίας»). Υπάρχουν διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας, αλλά μια συγκεκριμένα που έχει αποδειχθεί επιτυχημένη στη θεραπεία της κατάθλιψης είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (cognitive-behavioral therapy -CBT).
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η θεραπεία των γυναικών που εισέρχονται στην εμμηνόπαυση και λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της διάθεσης, αλλά δεν θεωρείται μορφή θεραπείας για την κατάθλιψη. Ορισμένα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα οιστρογόνα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των εξάψεων και της νυχτερινής εφίδρωσης, μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ήπιων και των μέτριων συμπτωμάτων, που σχετίζονται με εναλλαγές της διάθεσης και αισθήματα κατάθλιψης7. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κίνδυνοι που σχετίζονται με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Γι’ αυτό το να μιλήσετε με το γιατρό σας για την υγεία σας είναι πάντα η καλύτερη λύση.
Διαχείριση
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης που συνοδεύουν την περιεμμηνόπαυση ή την εμμηνόπαυση απαιτεί συχνά συστηματική προσέγγιση. Και όπως πολλές άλλες συστάσεις για την κατάθλιψη ή την εμμηνόπαυση, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στην ποιότητα της ζωής σας. Η καθημερινή άσκηση, η κοινωνι- κοποίηση με τους φίλους και την οικογένεια, ο διαλογισμός (mindfulness), η επίγνωση και η συμμετοχή σε δραστηριότητες που ήταν ευχάριστες πριν ξεκινήσουν τα καταθλιπτικά επεισόδια είναι μόνο μερικοί τρόποι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την κατάθλιψη, τονίζει ο κος Παπαδόπουλος.
Η μείωση ή η εξάλειψη του αλκοόλ, του καπνίσματος ή άλλων ουσιών μπορεί να βοηθήσει σε ορισμένα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, άπαχη πρωτεΐνη, σύνθετους υδατάνθρακες και υγιή λίπη μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Οι εναλλαγές της διάθεσης και τα συναισθήματα θλίψης και ευερεθιστότητας είναι κοινά περιστατικά κατά την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση. Με βάση των όσων έχουν λεχθεί μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ της κλινικής κατάθλιψης και των «σκαμπανεβάσεων» που σχετίζονται με την αλλαγή των ορμονών. Εάν ανησυχείτε για τη σωματική ή ψυχική σας υγεία, κάντε το πρώτο βήμα και κλείστε ένα ραντεβού με το γιατρό σας.
Το να είστε «ανοιχτές» και ειλικρινείς για το πώς αισθάνεστε μπορεί να σας βοηθήσει να ανακουφιστείτε από την πίεση ή το άγχος που αντιμετωπίζετε. Επιτρέπει επίσης στον γιατρό σας να κάνει μια σωστή διάγνωση και να δημιουργήσει ένα σχέδιο θεραπείας που εστιάζει στις ανάγκες σας.
Να θυμήσουμε ότι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να περιλαμβάνουν3:
• Ακανόνιστες περίοδοι ή αιμορραγία που οδηγούν σε απώλεια περιόδου για 12
συνεχόμενους μήνες
• Προβλήματα ύπνου λόγω χαμηλών επιπέδων προγεστερόνης και οιστρογόνων
• Εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις
• Προβλήματα με τη μνήμη ή το να ξεχνάς και να δυσκολεύεσαι να εστιάσεις
• Αλλαγές διάθεσης όπως ευερεθιστότητα και κλάματα
• Αισθήματα κατάθλιψης ή άγχους
• Αλλαγή των συναισθημάτων για τη σεξουαλική σας υγεία
• Ξηρότητα κόλπου
Σχετικά με την Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ)
Η Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ) είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με έδρα την Αθήνα, ιδρύθηκε τον Ιούνιο 2019 και επιχειρεί με την ίδρυσή του να προάγει θέματα που αφορούν την γυναίκα και την εμμηνόπαυση.
Ο Σύλλογος έχει σκοπό την ενημέρωση και την πληροφόρηση των μελών της γύρω από ζητήματα για την εμμηνόπαυση και την παροχή συμπαράστασης και βοηθείας σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν συναισθηματικά ή και σωματικά συμπτώματα τα οποία έχουν προκληθεί από την εμμηνόπαυση.
Στόχοι της ΕΛΕΤΕΜ, εκτός από την κοινωνικοποίηση των μελών, την ευαισθητοποίηση αλλά και την ενημέρωση της κοινής γνώμης είναι και η προώθηση και η ανάπτυξη με κάθε μέσον της επιστημονικής έρευνας σχετικά με την εμμηνόπαυση και τα συμπτώματά της.
Βιβλιογραφία
1. The American College of Obstetricians and Gynecologists. The Menopause Years
2. National Institute of Mental Health. Depression.
3. Substance Abuse and Mental Health Services Administration. Impact of the DSM-IV to DSM-5 Changes on the National Survey on Drug Use and Health [Internet]. Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US); 2016 Jun. Table 3.4, DSM-IV to DSM-5 Major Depressive Episode/Disorder Comparison.
4. de Kruif M, et al. Depression during the perimenopause: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders. 2016; 06:174-180. doi: 10.1016/j.jad.2016.07.040
5. Maki P, et al. Guidelines for the Evaluation and Treatment of Perimenopausal Depression: Summary and Recommendations. Journal of Women’s Health. https://doi.org/10.1089/jwh.2018.27099.mensocrec.
6. Anxiety and Depression Association of America. Perimenopause and Depression.
7. The Cleveland Clinic. Menopause: Emotional Aspects (Including Depression): Management and Treatment.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
