- Γράφει η Ήρα Πετροπούλου
Καταρχάς αληθεύει πως ο βασικός μεταβολισμός μιας γυναίκας κατά την κύηση αυξάνεται κατά περίπου 300 θερμίδες ημερησίως. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η έγκυος δεν πρέπει να προσέχει τι και πόσο τρώει. Βεβαίως η δίαιτα απίσχανσης δεν επιτρέπεται. Δεν είναι η περίοδος της εγκυμοσύνης η ενδεδειγμένη για απώλεια σωματικού βάρους. Ωστόσο, ανάλογα με τον Δείκτη Μάζας Σώματος με τον οποίο ξεκινά μια γυναίκα την κύηση, υπάρχει όριο για πρόσληψη κιλών.
Ενδεικτικά »
- Φυσιολογικό Βάρος (ΔΜΣ 18,5-25) 11-15 κιλά
- Υπέρβαρη γυναίκα (ΔΜΣ 25-30) 7-11 κιλά
- Παχύσαρκη γυναίκα (ΔΜΣ > 30) 5-9 κιλά
- Σε περίπτωση αύξησης βάρους άνω των 15 κιλών, η εγκυμοσύνη αντιμετωπίζεται από τους Μαιευτήρες ως υψηλού κινδύνου.
Βεβαίως, να τονιστεί ότι το διαιτολόγιο καθ’ όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να αποτελείται από τροφές υγιεινές και πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, περιλαμβάνοντας όλες τις ομάδες τροφών, και ειδικότερα γαλακτοκομικά, κόκκινο κρέας, φρούτα και λαχανικά και φυτικές ίνες να βρίσκονται ψηλά στη διατροφική λίστα.
Συστήνεται δε, σε κάθε περίπτωση, το κρέας να ψήνεται καλά, τα λαχανικά να πλένονται σχολαστικά ή ακόμα καλύτερα να μαγειρεύονται. Επιπλέον, καλό είναι να αποφεύγονται τροφές που περιέχουν πολλά λιπαρά, ζάχαρη, ως επίσης να περιοριστεί η πρόσληψη καφεΐνης.
Το έμβρυο
Το έμβρυο επηρεάζεται κατά την εμβρυική ζωή από το βάρος της μητέρα τόσο άμεσα όσο και αργότερα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το έμβρυο, η μητέρα και ο πλακούντας θεωρούνται ενιαία μονάδα κατά τη διάρκεια της κύησης.
Ως εκ τούτου, η μεγάλη αύξηση σωματικού βάρους της μητέρας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα του εμβρύου το οποίο ενδεχομένως να οδηγήσει σε μακροσωμία του εμβρύου και ακόμα αυτό σε συνδυασμό με αύξηση της ποσότητας του αμνιακού υγρού. Αυτό, πρακτικά, αν συμβαίνει, ενδέχεται να προκαλέσει κακώσεις του εμβρύου στον φυσιολογικό τοκετό.
Γενικώς, η κακή διατροφή της εγκύου μπορεί να έχει ως συνέπεια προβλήματα στη μετέπειτα ζωή του εμβρύου, προκαλώντας αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου στην ενήλικη ζωή, παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών στα κορίτσια.
Το παιδί
Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι τα ελληνόπουλα παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας. Σε ο,τι αφορά τα παιδιά δεν συστήνεται «δίαιτα» με την μορφή που γνωρίζουν οι ενήλικες. Το διαιτολόγιο των παιδιών, ακόμα και αν επιβάλλεται να χάσουν βάρος, πρέπει να περιέχει όλες τις ομάδες τροφών εντός όμως συγκεκριμένου πλαισίου.
Τα μωρά επίσης δεν κάνουν δίαιτα με την κλασσική έννοια του όρου. Όταν παρατηρηθεί από τις καμπύλες ανάπτυξης ότι υπάρχει υπερβολική αύξηση βάρους, τότε ο παιδίατρος θα δώσει τις απαραίτητες συμβουλές σε σχέση με την ποσότητα και την συχνότητα των γευμάτων και την σύνθεσή τους.
Σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύεται στο παιδί η πρόσβαση στην τροφή, απλώς η διατροφή πρέπει να γίνεται ισορροπημένα και υγιεινά και σε συνδυασμό με σωματική άσκηση. Το βάρος καλό είναι να διατηρείται σε κανονικά, φυσιολογικά επίπεδα, διότι το πλεονάζον μπορεί να οδηγήσει σε υπερσουλιναίμια, κατάσταση η οποία προδιαθέτει για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη καθώς και πρώιμη ήβη κυρίως στα κορίτσια. Το λίπος δεν ισοδυναμεί με «μπόι». Αντίθετα, η συσσώρευση του στην κοιλιακή χώρα προδιαθέτει το άτομο για διάφορες παθήσεις όπως παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση εξ αιτίας του πλεονάζοντος σωματικού βάρους.
Το παιδί που θα καταφέρει να χάσει το περιττό βάρος δεν κινδυνεύει να παχύνει ξανά εφόσον ακολουθεί ισορροπημένη διατροφή και ενταχθεί σε πρόγραμμα φυσικής δραστηριότητας. Αν μιλάμε για πολύ μεγάλη, υπερβολική, αύξηση βάρους τότε συστήνεται διερεύνηση για τυχόν νοσήματα ώστε να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις. Η ομάδα που ενδεχομένως χρειάζεται να εμπλακεί μπορεί να αποτελείται, εκτός από τον παιδίατρο, από τον παιδο-ενδροκρινολόγο και, σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, γενετιστή, διότι υπάρχουν σπάνια σύνδρομα τα οποία σχετίζονται με παχυσαρκία.
Παραδείγματος χάριν
Φερ’ ειπείν, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν θυρεοειδοπάθεια από τα πρώτα κιόλας 24ωρα ζωής, κατάσταση που ορίζεται ως συγγενής υποθυροειδισμός, επηρεάζει και τον μεταβολισμό, όμως ελέγχεται αμέσως από τις πρώτες ημέρες ζωής. Η θυροειδική λειτουργία στα παιδιά ρυθμίζεται εύκολα ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού και παρακολουθώντας τα επίπεδα ορμονών και τον ρυθμό ανάπτυξης. Η θυροειδοπάθεια δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στα παιδιά, ωστόσο ζουν μια απολύτως φυσιολογική ζωή, χωρίς στερήσεις, καθώς η θυροειδική λειτουργία και κατά συνέπεια και ο μεταβολισμός ρυθμίζονται επιτυχώς χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
