Αρκετά υποψήφια εμβόλια κατά του καρκίνου βρίσκονται σε φάση κλινικών δοκιμών με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά εμβόλια που στοχεύουν στην πρόληψη εμφάνισης μιας ασθένειας, τα εμβόλια κατά του καρκίνου εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, επιτρέποντας στα Τ κύτταρα να «περιπολούν» στο σώμα για καρκινικά κύτταρα και να τα καταστρέφουν.
- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Η πρόοδος στην εξατομικευμένη ιατρική έχει καταστήσει ευκολότερη και πολύ πιο προσιτή την αλληλουχία γονιδιωμάτων των ασθενών, την εξαγωγή μοναδικών καρκινικών υπογραφών και την κατασκευή εμβολίων που κωδικοποιούν αυτά τα νεοαντιγόνα.
Το BioSpace συνέταξε μια λίστα με πέντε εμβόλια κατά του καρκίνου, που βρίσκονται σε μεσαίο έως τελευταίο στάδιο ανάπτυξης και αναζήτησε πληροφορίες από δύο έμπειρους ερευνητές σχετικά με τα πλεονεκτήματά τους.
Μελάνωμα: Εμβόλιο από την Moderna και Merck
Το εμβόλιο που βασίζεται στην τεχνολογία mRNA της Moderna και της Merck (στην Ελλάδα γνωστή ως MSD), για την επικουρική θεραπεία ασθενών με μελάνωμα υψηλού κινδύνου (στάδιο ΙΙΒ-IV) με εκτομή, προκαλεί τη μεγαλύτερη ίσως προσοχή της επιστημονικής κοινότητας.
Τον περασμένο Ιούλιο, οι δύο εταιρείες ανακοίνωσαν τη δοκιμή Φάσης ΙΙΙ για το εμβόλιο, με το όνομα V940/mRNA-4157, το οποίο θα χορηγηθεί παράλληλα με τον αναστολέα Keytruda (pembrolizumab). Η ανακοίνωση ήρθε ως αποτέλεσμα μετά την ανακοίνωση των θετικών αποτελεσμάτων Φάσης IIb τον Απρίλιο, που έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με V940/mRNA-4157, συν Keytruda, είχαν 44% χαμηλότερο κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου ή θανάτου, από τους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία μόνο Keytruda.
Το V940/mRNA-4157 αποτελείται από ένα συνθετικό mRNA που μπορεί να κωδικοποιήσει έως και 34 νεοαντιγόνα που προέρχονται από διακριτές γενετικές υπογραφές του καρκίνου των ασθενών. Όταν μεταφράζονται, τα νεοαντιγόνα πυροδοτούν την ενεργοποίηση και τον πολλαπλασιασμό των Τ κυττάρων, τα οποία παρακολουθούν το σώμα για τα καρκινικά κύτταρα που τα εκφράζουν.
Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της Φάσης IIb ώθησαν τον FDA να χορηγήσει στο εμβόλιο τον χαρακτηρισμό Breakthrough Therapy Definition. Περιέργως, οι ασθενείς με υψηλό και χαμηλό φορτίο μετάλλαξης όγκου (TMBs) έδειξαν παρόμοιες αποκρίσεις στη θεραπεία με mRNA. Αυτό αντισταθμίζει τους ιστορικούς συσχετισμούς του υψηλού TMB και της επιτυχίας της ανοσοθεραπείας, ιδιαίτερα για το μελάνωμα.
Ο Ryan Sullivan, ογκολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Dana-Farber του Χάρβαρντ είπε ότι η Merck και η Moderna έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ TMB και της θεραπευτικής αποτελεσματικότητας στη Φάση III. Η δοκιμή, η οποία θα συγκεντρώσει 1089 συμμετέχοντες, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029.
BioNTech: Εμβόλιο κατά του καρκίνου του παγκρέατος
Η BioNTech ανακοίνωσε τον Οκτώβριο ότι ο πρώτος ασθενής σε μια δοκιμή Φάσης ΙΙ του γονιδίου cevumeran, ενός εμβολίου mRNA κατά του καρκίνου των επινεφριδίων του παγκρέατος (PDAC), είχε υποβληθεί σε θεραπεία. Το εμβόλιο, το οποίο αποτελείται από ένα mRNA που κωδικοποιεί έως και 20 νεοαντιγόνα ειδικά κατασκευασμένα για διαφορετικούς ασθενείς, χορηγείται παράλληλα με τον αναστολέα του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου atezolizumab. Η ανοιχτή, τυχαιοποιημένη δοκιμή έχει δύο σκέλη. Στην πρώτη, οι ασθενείς αντιμετωπίζονται με συνδυασμό του εμβολίου, ατεζολιζουμάμπης και τυπικής χημειοθεραπείας. Αυτοί οι ασθενείς θα συγκριθούν με ένα δεύτερο σκέλος ασθενών, που λαμβάνουν μόνο τυπική χημειοθεραπεία.
Το εμβόλιο, που αναπτύχθηκε από κοινού από τη BioNTech και την Genentech, είχε δοκιμαστεί προηγουμένως ενάντια σε μια σειρά συμπαγών όγκων, σε μια δοκιμή Φάσης Ι, όπου πυροδότησε μια μεγάλη ομάδα νεοαντιγόνων ειδικών Τ-λεμφοκυττάρων σε ασθενείς με PDAC, πολλοί από τους οποίους παρέμειναν για μεγάλες περιόδους χωρίς υποτροπή της νόσου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον PDAC, ο οποίος έχει υψηλό ποσοστό υποτροπής και είναι γνωστό πως είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Η δοκιμή Φάσης ΙΙ θα εντάξει 206 ασθενείς και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029.
«Νομίζω ότι μας ενδιαφέρουν μερικές από τις νέες δοκιμές επιτόπων στον καρκίνο του παγκρέατος, μόνο και μόνο επειδή είναι τόσο θανατηφόρος και δύσκολο να αντιμετωπιστεί», όπως δήλωσε ο Zachary Hartman, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke που μελετά πώς να αξιοποιηθούν οι ανοσολογικές αντιδράσεις για τη θεραπεία του καρκίνου.
Εκτός από τον PDAC, το γονίδιο cevumaren δοκιμάζεται σε δοκιμές Φάσης ΙΙ για καρκίνο του παχέος εντέρου και μελάνωμα.
Transgene: Εμβόλιο ιικού φορέα
Η γαλλική εταιρεία βιοτεχνολογίας Transgene ανακοίνωσε τα αποτελέσματα από το πολλά υποσχόμενα εμβόλιο που βασίζεται σε ιικούς φορείς, TG4050, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την NEC Corporation.
Το εμβόλιο, το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος σε δοκιμές Φάσης Ι για τον καρκίνο των ωοθηκών και τον HPV-αρνητικό καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, έχει δείξει ισχυρές ανοσολογικές αποκρίσεις στους ασθενείς.
Η ικανότητα δημιουργίας ισχυρής ανοσολογικής απόκρισης, ειδικά σε ασθενείς με καρκίνο που μπορεί να έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, είναι ο πρώτος δείκτης ότι ένα εμβόλιο κατά του καρκίνου μπορεί να είναι αποτελεσματικό. Πράγματι, το TG4050 έχει προκαλέσει τη δραστηριότητα των Τ-λεμφοκυττάρων ακόμη και σε ασθενείς που είναι άνω των 65 ετών ή έχουν χαμηλό αριθμό κυκλοφορούντων λεμφοκυττάρων, όπως δήλωσε ο Eric Quéméneur. Οι συμμετέχοντες στη δοκιμή που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με το εμβόλιο παρέμειναν δίχως να εντοπίζεται η νόσος από τον Ιούνιο του 2023 και η εταιρεία αναμένει ότι και οι δύο μελέτες θα ολοκληρωθούν το 2024.
Τα εμβόλια, που αναπτύχθηκαν χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα myvac, εμπορικού σήματος της Transgene, φέρουν νεοαντιγόνα που επιλέγονται από το σύστημα AI της NEC. Τα νεοαντιγόνα είναι προσαρμοσμένα για κάθε ασθενή και αντικατοπτρίζουν τις μοναδικές μεταλλάξεις του καρκίνου, ανοίγοντας την «πόρτα» στη θεραπεία πολλών περισσότερων τύπων καρκίνου.
OSE: Εμβόλιο για τον καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC)
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η OSE Immunotherapeutics δημοσίευσε τα θετικά αποτελέσματα από τη δοκιμή Φάσης ΙΙΙ για το αντικαρκινικό της εμβόλιο ενάντια στον προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC).
Με την επωνυμία Tedopi και εγκεκριμένο για παρηγορητική χρήση στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, το εμβόλιο είναι ένα μείγμα αντιγονικών πεπτιδίων που προορίζονται για την ενεργοποίηση των αντικαρκινικών Τ κυττάρων. Τα αντιγόνα επιλέχθηκαν επειδή εκφράζονται συνήθως σε ασθενείς με NSCLC και φαινότυπο HLA-A2.
Είναι σημαντικό ότι οι 219 συμμετέχοντες στη δοκιμή είχαν ήδη υποβληθεί σε θεραπεία με αναστολείς του ανοσοποιητικού και χημειοθεραπεία, αλλά είχαν αναπτύξει αντίσταση στους πρώτους ή δεν είχαν ανταποκριθεί στη δεύτερη.
Οι συμμετέχοντες που έλαβαν θεραπεία με Tedopi είχαν σημαντικά καλύτερη επιβίωση και ποιότητα ζωής από εκείνους που έλαβαν τυπική χημειοθεραπεία. Αυτά τα αποτελέσματα αφορούν ασθενείς που έχουν εξαντλήσει τους συμβατικούς τρόπους θεραπείας. Το Tedopi δοκιμάζεται επίσης σε δοκιμές Φάσης ΙΙ για τη θεραπεία του PDAC και του υποτροπιάζοντος καρκίνου των ωοθηκών.
Nykode: Εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
Η Nykode Therapeutics με έδρα τη Νορβηγία ανακοίνωσε τον περασμένο Απρίλιο τα θετικά αποτελέσματα για τη δοκιμή Φάσης ΙΙα του εμβολίου της για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Το εμβόλιο, VB10.16, χορηγήθηκε σε 52 συμμετέχοντες στη δοκιμή σε συνδυασμό με ατεζολιζουμάμπη. Οι ασθενείς που έλαβαν το εμβόλιο παρακολουθήθηκαν για ένα χρόνο και έδειξαν μέση συνολική επιβίωση 16,9 μηνών. Μια δεύτερη, μεγαλύτερη δοκιμή του VB10.16 στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας πρόκειται να ξεκινήσει αργότερα φέτος.
Ο σχεδιασμός του εμβολίου της Nykode είναι διαφορετικός από άλλων που περιλαμβάνονται στην ίδια λίστα. Το VB10.16 είναι ένα εμβόλιο με βάση το πλασμίδιο DNA που κωδικοποιεί ένα Vaccibody τριών μερών. Από τις τρεις μονάδες, η μία αφορά συλλογή έως και 20 νεοαντιγόνων και η άλλη είναι μονάδα στόχευσης που προσελκύει κύτταρα που παρουσιάζουν αντιγόνο (APC). Ανάλογα με τον τύπο του APC που προσελκύεται, το εμβόλιο μπορεί να ενεργοποιήσει είτε Τ κύτταρα, τα οποία σκοτώνουν κύτταρα που φέρουν το νεοαντιγόνο, είτε Β κύτταρα, τα οποία παράγουν αντισώματα κατά των κυττάρων που φέρουν νεοαντιγόνο.
Τα αντισώματα μοιάζουν με τον δεξιό βραχίονα του ανοσοποιητικού συστήματος και τα Τ-κύτταρα μπορεί να είναι ο αριστερός βραχίονας, οπότε για να είσαι αποτελεσματικός μαχητής χρειάζεσαι και τα δύο.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
Photo: Pexels
