- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Έως και δύο φορές υψηλότερες «ταχύτητες» καταγράφουν οι ανατιμήσεις των συνταγογραφούμενων φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη, ενώ παράλληλα πλήττουν κρατικές δαπάνες και ασθενείς.
Στην μελέτη, που δημοσιεύεται στο έγκριτο «Annals of Internal Medicine», οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα 90 φαρμάκων που εμπλέκονται σε ελλείψεις, στο διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 2015 και Δεκεμβρίου 2016.
Συνολικά, συγκρίθηκαν οι τιμές χονδρικής των φαρμάκων 11 μήνες πριν και 11 μήνες μετά την εμφάνιση ελλείψεων, εξετάζοντας παράλληλα σε βάθος δεκαετίας το ιστορικό των ανατιμήσεων σε σκευάσματα.
Στους 11 πρώτους μήνες που προηγήθηκαν των ελλείψεων, οι τιμές των φαρμάκων αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 7,3%. Ενώ, στους 11 μήνες μετά τις ελλείψεις οι τιμές αυξήθηκαν 16% κατά μέσο όρο.
Δαπάνες κι επιλογές
«Οι ασθενείς που βρίσκονται αντιμέτωποι με υπερβολικά κόστη πρέπει να κατανοήσουν ότι τα σκευάσματα πιθανόν να γίνουν ακριβότερα όταν βρίσκονται σε έλλειψη», όπως επισημαίνει ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Inmaculada Hernandez, από το Πανεπιστήμιο Pittsburgh School of Pharmacy.
Οι ασθενείς που δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη ή δεν περιορίζονται σε συγκεκριμένα φάρμακα, μπορεί να είναι σε θέση να «μεταπηδήσουν» σε παρόμοιο φάρμακο που δεν επηρεάζεται από τις ελλείψεις, όπως υπογραμμίζει ο Inmaculada Hernandez. Ωστόσο αυτό δεν είναι πάντα εφικτή επιλογή.
«Η πιθανότητα μεταπήδησης σε εναλλακτικές θεραπείες εξαρτάται από το φάρμακο και από την ασθένεια», όπως τονίζει.
«Σχήματα» και ανατιμήσεις
Μολονότι οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να αξιολογήσουν τους λόγους των ανατιμήσεων, εντοπίζουν ορισμένες σημαντικές αποκλίσεις.
Η σύνθεση των «σχημάτων – παραγωγών» φαρμάκου, δηλαδή ο αριθμός των φαρμακευτικών, αποτελεί το «κλειδί», όπως αποτυπώνεται στην μελέτη.
Συγκεκριμένα, στα φάρμακα συγκεκριμένης θεραπευτικής κατηγορίας που παράγονται από τρεις ή λιγότερες φαρμακευτικές επιχειρήσεις, οι τιμές αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 12,1% στους 11 μήνες που προηγήθηκαν των ελλείψεων. Ενώ, στους επόμενους 11 μήνες, αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 24,7%, σύμφωνα με την ανάλυση.
Αντιθέτως, στους τέσσερις τουλάχιστον παραγωγούς που εμπλέκονται στην ίδια κατηγορία φαρμάκου, οι τιμές αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 2,5% στους 11 μήνες που προηγήθηκαν της έλλειψης και κατά μέσο όρο 4,8% αργότερα.
Τα στοιχεία για τις ελλείψεις φαρμάκων προέρχονται από στοιχεία της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ τα στοιχεία για την τιμολόγηση προέρχονται από δεδομένα της AnalySource.
