- Γράφει ο Dr. Πωλ Φαρατζιάν
Όλες οι διεθνείς συστάσεις για τη διαχείριση των ασθενών με παχυσαρκία επικεντρώνονται και θέτουν ως απαραίτητη προϋπόθεση την αλλαγή του τρόπου ζωής για την επιτυχή έκβαση τόσο της απώλειας σωματικού βάρους, όσο και για τη διατήρηση του αποτελέσματος.
Οι αλλαγές του τρόπου ζωής επικεντρώνονται στις διατροφικές συνήθειες και τις συνήθειες σωματικής δραστηριότητας. Το γιατί αυτές οι δύο παράμετροι πάνε πάντα «μαζί» είναι εύκολο να απαντηθεί καθώς είναι οι δύο περισσότερο μεταβλητοί και τροποποιήσιμοι παράγοντες του ενεργειακού ισοζυγίου. Του ισοζυγίου δηλαδή μεταξύ των θερμίδων που προσλαμβάνουμε καθημερινά και των θερμίδων που δαπανάμε. Βελτιώνοντας λοιπόν τις διατροφικές μας συνήθειες ή ακολουθώντας ένα υποθερμιδικό διατροφικό πρόγραμμα μειώνουμε τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε και αντίστοιχα αυξάνοντας τα επίπεδα άσκησης, αυξάνουν και τις ημερήσιες θερμιδικές δαπάνες, καταφέρνοντας έτσι να μειώσουμε το σωματικό βάρος και λίπος.
Τεχνικές αλλαγής της συμπεριφοράς
Οι πρόσφατες έρευνες στο χώρο της διατροφής τονίζουν όμως ότι για την επιτυχή διαχείριση της παχυσαρκίας, πρέπει να εφαρμόζονται παράλληλα και τεχνικές αλλαγής της συμπεριφοράς. Στόχος είναι να φτάνει ο ασθενής στον στόχο που έχει τεθεί μαζί με το ειδικό, αλλά και να έχει αυξημένες πιθανότητες διατήρησης. Δεν αρκεί λοιπόν μόνο το να δίνονται οι σωστές οδηγίες, αλλά πρέπει η όλη προσπάθεια να συνοδεύεται από ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης του ασθενή.
Το πρώτο βήμα είναι η αξιολόγηση των βασικών διατροφικών αιτιών που έχουν οδηγήσει στην παχυσαρκία. Φταίει το μέγεθος της μερίδας των γευμάτων, το επιβαρυντικό τσιμπολόγημα, η υπερβολική πρόσληψη γλυκών και αλκοόλ, οι «υγρές θερμίδες», η μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών; Ο εντοπισμός των βασικών αιτίων θα καθορίσει και το που θα επικεντρωθεί η συμπεριφορική παρέμβαση για να επιτευχθεί η αλλαγή. Αντίστοιχα για την αύξηση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας, το πρώτο βήμα είναι να βρεθούν τα κύρια εμπόδια και τα κίνητρα για άσκηση. Επίσης η συζήτηση για το ποια μορφή άσκησης είναι εφικτή και ελκυστική για τον ασθενή είναι πολύ σημαντική.
Οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται είναι τεχνικές που δανειζόμαστε από την επιστήμη της ψυχολογίας προσαρμοσμένες σε δομημένες συνεδρίες. Ας δούμε κάποιες από αυτές:
Η στοχοθεσία: Η θέσπιση ρεαλιστικών και επιτεύξιμων στόχων για διαφορετικές διατροφικές παραμέτρους και στόχους σωματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα το πόσα φρούτα και λαχανικά θα καταναλώνονται, το πόσο συχνά την εβδομάδα θα καταναλώνεται πρωινό, πόσα γλυκό θα καταναλώνεται, πόσο συχνά θα πηγαίνει κάποιος στο γυμναστήριο κ.α.
Αυτό-παρακολούθηση: Οδηγίες και συμβουλές για το πόσο συχνά πρέπει να ζυγίζεται ο ασθενής, πως και με ποιες τεχνικές μπορεί να παρακολουθεί το τι και πόσο έφαγε ή το πόσο γυμνάστηκε κ.α.
Αυτό-αξιολόγηση: Ο ορισμός κάποιων στόχων και η αξιολόγηση από τον ασθενή του κατά πόσο επιτεύχθηκε ο στόχος.
Ο έλεγχος υποτροπής: Η εκπαίδευση και καθοδήγηση του ασθενή για το πως θα αποφύγει τις υποτροπές, αλλά κυριότερα όταν γίνουν το πως θα διαχειριστεί την κατάσταση.
Ο έλεγχος του ερεθίσματος: Η εκπαίδευση για το πως θα μπορέσει να μειώσει τους διατροφικούς πειρασμούς και να διαχειριστεί ιδιαίτερες περιστάσεις που μπορεί να τον οδηγήσουν σε υπερφαγία.
Αναγνωρίζοντας λοιπόν πως δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για τη λύση της νόσου της παχυσαρκίας, οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις είναι το σύγχρονο εργαλείο για την επίτευξη των στόχων και το κυριότερο, για τη διατήρησή τους.
Dr. Πωλ Φαρατζιάν
Κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος
Ταμίας Δ.Σ. Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας
www.paulfaratzian.gr
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
