Σε επόμενη φάση τελικού σταδίου μπαίνει μετά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα κλινικής μελέτης 2 η δραστική filipitinib που αναπτύσσεται από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις Gilead και Galapagos, για την ψωριασική αρθρίτιδα.
Η δοκιμή μεσαίας φάσης πέτυχε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της ασθένειας (αναστολέας JAK1), θέτοντας τις βάσεις για νέα προσέγγιση και επόμενη κλινική μελέτη κατά της ψωριασικής αρθρίτιδας.
Συγκεκριμένα, στη δοκιμή συμμετείχαν 131 ασθενείς οι οποίοι δεν είχαν ανταποκριθεί σε συμβατικές θεραπείες (με μεθοτρεξάτη και σουλφασαλαζίνη), λαμβάνοντας filgotinib και εικονικό φάρμακο ημερησίως (σε δύο ομάδες). Μετά από 16 εβδομάδες, το 80% των συμμετεχόντων που λάμβαναν τη δραστική, παρουσίασαν 20% -ή μεγαλύτερη- βελτίωση των συμπτωμάτων τους σε σύγκριση με το 33% των ατόμων που λάμβαναν placebo.
Σύμφωνα με τη Gilead και την Galapagos υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά στην αναλογία των ασθενών που εμφάνισαν βελτίωση των συμπτωμάτων, κατά 50% με 70%.
Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα;
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων ή/και της σπονδυλικής στήλης και εμφανίζεται στο 10-15% των ασθενών με μια δερματική πάθηση που λέγεται ψωρίαση (Εικόνα 1-Α).
Η ψωρίαση είναι μια συνήθης δερματική πάθηση με συχνότητα που κυμαίνεται σε διάφορες μελέτες μεταξύ 1% έως 3% του γενικού πληθυσμού. Η ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 30-55 ετών με μικρές διαφορές στη συχνότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Η ψωρίαση συνήθως προηγείται της ψωριασικής αρθρίτιδας, αλλά περίπου στο 20% των ασθενών η εμφάνιση είναι ταυτόχρονη, ενώ περίπου στο 15% των ασθενών η ψωριασική αρθρίτιδα προηγείται της ψωρίασης.
Στα πλαίσια της πρώτης πανελλήνιας επιδημιολογικής έρευνας για τις ρευματικές παθήσεις, που πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας στο γενικό πληθυσμό σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές της βόρειας, κεντρικής και νότιας Ελλάδος, μελετήσαμε τον επιπολασμό, δηλ. τη συχνότητα, και την αντιμετώπιση των οροαρνητικών σπονδυλαρθριτίδων, στις οποίες περιλαμβάνεται και η ψωριασική αρθρίτιδα.
Σε ό,τι αφορά τη συχνότητα της ψωριασικής αρθρίτιδας βρήκαμε ότι ανέρχεται στο επίπεδο του 1,7‰ των ενηλίκων, ενώ η μέση ηλικία των ασθενών κατά την εμφάνιση της νόσου είναι τα 45 χρόνια.
Πως αναπτύσσεται η ψωριασική αρθρίτιδα;
Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή. Ωστόσο είναι γνωστοί οι παθογενετικοί μηχανισμοί με τους οποίους αναπτύσσεται η νόσος. Τα ευρήματα πολλών ερευνών έχουν δείξει ότι παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου πολλοί παράγοντες, όπως:
• Γενετική προδιάθεση. Για παράδειγμα, η συχνότητα της νόσου είναι 50 φορές μεγαλύτερη σε συγγενείς πρώτου βαθμού ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα από ό,τι στο γενικό πληθυσμό.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως μικροβιακοί παράγοντες και επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί στις ενθέσεις, δηλ. στις προσφύσεις τενόντων, συνδέσμων και αρθρικού θυλάκου, δηλ. της κάψας που περιβάλλει τις αρθρώσεις, πάνω στα οστά.
• Ανοσιακοί παράγοντες.
Από την αλληλεπίδραση των παραγόντων αυτών αναπτύσσονται φλεγμονώδεις μηχανισμοί που οδηγούν στην πρόκληση της ψωριασικής αρθρίτιδας. Πολλές ερευνητικές μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι πρωτεύοντα ρόλο στους φλεγμονώδεις αυτούς