- Συνέντευξη / Κοσμάς Ζακυνθινός
Στην επόμενη πενταετία αναμένουμε νέες δραστικές ουσίες οι οποίες θα δρουν και σε διαφορετικά βιοχημικά μονοπάτια όσον αφορά την παχυσαρκία, όπως τονίζει ο κ. Αλέξανδρος Μουρουγλάκης, Ειδικός Παθολόγος, υπογραμμίζοντας πως «σε ότι αφορά τα νέα φάρμακα, πρόσφατα εγκρίθηκε και η χρήση της σεμαγλουτίδης – ενός εβδομαδιαίου ενέσιμου φαρμάκου της κατηγορίας των GLP-1 για τη θεραπεία (και) της παχυσαρκίας».
· Κύριε Μουρουγλάκη, το μεταβολικό σύνδρομο οφείλεται κυρίως σε παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με τον τρόπο ζωής και διατροφής. Τι έχετε παρατηρήσει στη διάρκεια της πανδημίας στον γενικό πληθυσμό; Υπάρχουν αξιόλογες αλλαγές στις συνήθειες των πολιτών;
Ο τρόπος ζωής και η πρόσφατη πανδημία του κορωνοϊού (COVID19) αποτελούν τόσο μόνοι τους αλλά και συνδυαστικά, παράγοντες κινδύνου της υγείας όλων μας. Και αυτό γιατί όχι μόνο στη διάρκεια της έξαρσης της πανδημίας κατά κανόνα αύξηση του βάρους του καθενός μας με αποτέλεσμα την επιδείνωση των μεταβολικών μας μεταβλητών, αλλά γιατί επίσης η ίδια η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος αποτελούν πρόσθετο παράγοντα κινδύνου για τη σοβαρότητα της εκδήλωσης της νόσου μετά από λοίμωξη με το νέο κορωνοϊό. Υπάρχουν μάλιστα μελέτες που δείχνουν πως οι παχύσαρκοι και υπέρβαροι ασθενείς έχουν φτωχότερη απάντηση μετά την ανοσοποίηση από τα νέα εμβόλια.
Και για να απαντήσω ευθέως το ερώτημα σας, βεβαίως και είδαμε πολύ σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής. Καταρχάς παρατηρήσαμε σημαντική μείωση της σωματικής δραστηριότητας μιας και οι χώροι άθλησης αποτελούσαν σημεία αυξημένης μεταδοτικότητας, αλλά και αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης αφού όλοι μας αναζητούσαμε εναγωνίως κάτι να μας φτιάξει τη διάθεση – και δυστυχώς αυτό συνήθως είχε τη μορφή του λιπαρού, αλατισμένου, υπερθερμιδικού comfort food (pizza, burgers, γλυκά κτλ).
· Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια διαταραχή που επηρεάζει τη συνολική λειτουργία του οργανισμού. Δεν έχει συγκεκριμένα συμπτώματα που οδηγούν στη διάγνωση της και απαιτείται η αξιολόγηση εργαστηριακών δεικτών. Με ποιο τρόπο μπορεί ένας ασθενής να κατευθυνθεί έτσι ώστε να αξιολογήσει κι αυτή την περίπτωση;
Πράγματι, στην αρχή της εμφάνισης του μεταβολικού συνδρόμου, δεν παρατηρούνται συνήθως εμφανή συμπτώματα. Από την άλλη η απότομη αύξηση του σωματικού βάρους είναι ένα σύμπτωμα το οποίο μπορεί κάποιος και να το μετρήσει σε μία απλή ζυγαριά και βεβαίως να το παρατηρήσει στα ρούχα του. Όταν αυτό συμβεί είναι σημαντικό να αναζητήσει βοήθεια στο γιατρό του γιατί πλέον έχουμε στη φαρέτρα μας πολλές και καλύτερες λύσεις. Ένας τακτικός προσυμπτωματικός έλεγχος, το γνωστό σε όλους μας τσεκάπ, είναι μία συνήθεια την οποία καλό είναι να υιοθετήσουμε όλοι Έλληνες και Ελληνίδες.
· Πράγματι, η αντίσταση στην ινσουλίνη, είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου. Πρακτικά αυτό τι σημαίνει;
Μία από τις μεταβλητές που συνθέτουν και ορίζουν το μεταβολικό σύνδρομο είναι πράγματι η αντίσταση στην ινσουλίνη και κατ’ επέκταση η αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης μιας και τα κύτταρα ανθίστανται στη δράση αυτής της ορμόνης. Η αντίσταση στην ινσουλίνη εάν δεν αντιμετωπιστεί, θα οδηγήσει σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου δύο (ΣΔτ2). Σε αυτό το σημείο να πούμε πως είναι πολύ δύσκολο να υπολογίσουμε πότε ξεκίνησε η αντίσταση στην ινσουλίνη επομένως πόσα χρόνια μπορεί να έχει επιβαρυνθεί ο συγκεκριμένος οργανισμός. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως αυτό μπορούμε να το υποθέσουμε μόνο ως απόρροια του “από πότε έχετε παραπάνω κιλά”.
Για να δώσω ένα άλλο παράδειγμα, στη διακοπή του καπνίσματος λέμε “πόσα χρόνια καπνίζετε” – pack years, υπονοώντας φυσικά πόσα χρόνια ο οργανισμός σας εκτίθεται στα τοξικά υποπροϊόντα της καύσης. Πλέον, και για τη παχυσαρκία μιλάμε για obesity years – γιατί είναι σαφές πως όσα παραπάνω χρόνια ταλαιπωρείται ο ασθενής με υπερβολικό βάρος – τόσο πιο συχνό είναι να εμφανίσει επιπλοκές. Το ίδιο ισχύει και για την αντίσταση στην ινσουλίνη – “προδιαβήτη”.
Επιπρόσθετα, η ίδια η ινσουλίνη ως αναβολική ορμόνη, στο φαινόμενο της αντίστασης στην ινσουλίνη θα αθροίζεται και άρα θα μας δυσκολέψει στη μείωση του βάρους. Σε αυτές τις περιπτώσεις φυσικά χρησιμοποιούμε τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη.
· Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω το μεταβολικό σύνδρομο; Η παχυσαρκία αποτελεί το πιο σημαντικό αίτιο του συνδρόμου που πρέπει να αντιμετωπίσει ο ασθενής;
Η επιδείνωση του μεταβολικού προφίλ που συμπεριλαμβάνει τα λιπίδια, τα επίπεδα της γλυκόζης το ουρικό οξύ και βεβαίως την παχυσαρκία είναι όλα εξόχως σημαντικά και αλληλοσυνδεόμενα. Σε όλα τα παραπάνω πλέον έχουμε αποτελεσματικές φαρμακευτικές αγωγές οι οποίες λειτουργούν με ένα πολύ ασφαλή τρόπο σε συνδυασμό πάντα με την αλλαγή στον τρόπο ζωής μας. Και είναι υποχρέωση του κάθε ιατρού να το επισημαίνει. Για αντιμετώπιση πάντα είναι εξατομικευμένη, και βασίζεται σε πολύ συγκεκριμένους άξονες οι οποίοι προαναφέρθηκαν.
· Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν φαρμακευτικά σκευάσματα και στη χώρα μας, τα οποία λειτουργούν ως «ρυθμιστές» της ινσουλίνης – μια από τις σημαντικότερες ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα. Πως λειτουργούν και ποια τα οφέλη για τους ασθενείς;
Ένα από «τα ιερά δισκοπότηρα» της ιατρικής ήταν το φάρμακο που μειώνει εύκολα και με ασφάλεια το σωματικό βάρος. Φαίνεται ότι είμαστε σε εξαιρετικό σημείο αφού οι νέες θεραπείες με τα ενέσιμα GLP-1 προσφέρουν ποικιλοτρόπως αποτελεσματική και ασφαλή βοήθεια στην μείωση του βάρους. Τα δεδομένα των πολυκεντρικών μελετών σε κάποιες από τις οποίες είχα και εγώ την τιμή να συμμετέχω είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα. Με άλλα λόγια να το τονίσουμε ξανά. Λύση υπάρχει.
· Διεθνείς μελέτες κάνουν λόγο για φάρμακα νέας γενιάς, τα οποία βρίσκονται στο κατώφλι της Ε.Ε. στοχευμένα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Πότε αναμένονται στην Ελλάδα και ποια η αποτελεσματικότητα τους;
Όπως γνωρίζετε η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα εξαιρετικά καλά δομημένο, στρατηγικό επιστημονικό όργανο το οποίο ελέγχει την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, συνήθως μάλιστα με περισσότερη αυστηρότητα από την άλλες παγκόσμιες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα ο Αμερικάνικος FDA.
Στην επόμενη πενταετία αναμένουμε νέες ουσίες οι οποίες θα δρουν και σε διαφορετικά βιοχημικά μονοπάτια. Σε ότι αφορά τα νέα φάρμακα, πρόσφατα εγκρίθηκε και η χρήση της σεμαγλουτίδης – ενός εβδομαδιαίου ενέσιμου φαρμάκου της κατηγορίας των GLP-1 για τη θεραπεία (και) της παχυσαρκίας.
· Κατ’ εκτίμηση σας, ποια η ποσόστωση του πληθυσμού με μεταβολικό σύνδρομο και πόσοι εξ αυτών λαμβάνουν θεραπεία σήμερα;
Όπως αντιλαμβάνεστε η μη εμφάνιση συμπτωμάτων ιδίως στα πρώτα στάδια του Συνδρόμου καθιστά δύσκολη την διάγνωση του. Συνήθως η παράμετρος η οποία είναι εμφανής είναι η παχυσαρκία και η περίμετρος της μέσης. Παρόλα αυτά διεθνή στατιστικά δεδομένα μιλούν για περίπου ένας στους τρεις. Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία βρε, το ποσοστό που λαμβάνει θεραπεία για την παχυσαρκία είναι ελάχιστη και κλασματική κάτω του ένα τοις 100. Άρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιμείνουμε πως θεραπεία υπάρχει. Τόσο για το Μεταβολικό Σύνδρομο όσο και για τη Παχυσαρκία.
- Αλέξανδρος Μουρουγλάκης, Ειδικός Παθολόγος
Certified European Clinical fellow for the treatment of Obesity (EASO 2021)
Έλληνας Εκπρόσωπος Νέων Παθολόγων Ευρώπης (EFIM 2017-2021)
www.Pathologos.gr
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
Αλέξανδρος Μουρουγλάκης Αλέξανδρος Μουρουγλάκης
