Για το 27% των συνολικών θανάτων ευθύνεται ο καρκίνος στην Ελλάδα, το 38% των θανάτων πριν το 65ο έτος της ηλικίας, ενώ περίπου 1.000.000 επιζώντες χρειάζονται συνεχιζόμενη ιατρική, συναισθηματική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη, σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ).
Η ανακουφιστική φροντίδα των ασθενών, οι ελλείψεις σε φάρμακα χαμηλού κόστους και η ανάγκη χάραξης Εθνικής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση του καρκίνου στην Ελλάδα βρέθηκαν στο επίκεντρο της σημερινής συζήτησης της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.), η Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ), η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας (ΕΕΧΟ), ο Εθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΣΝΕ) και ο Σύλλογος Ανακουφιστικής Φροντίδας Κρήτης «Ζαχαρίας Κ. Μπαντουβάς».
Στην εισαγωγική του ομιλία ο Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, κ. Ιωάννης Μπουκοβίνας, δήλωσε: «Η χώρα μας ανήκει στη μειονότητα των Ευρωπαϊκών χωρών που δεν έχουν ανανεώσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ θεσμοθετήθηκε από την πολιτεία το Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών που θα είχε και συμβουλευτικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός τέτοιου σχεδίου, δεν έχει λειτουργήσει για αδιευκρίνιστους λόγους. Έτσι πορευόμαστε στα τυφλά δίχως οραματικό σχεδιασμό για τον καρκίνο» και συμπλήρωσε ότι στην Ελλάδα παραμένουμε παρατηρητές στις κοσμογονικές εξελίξεις που συντελούνται στην αντιμετώπιση του καρκίνου – με την προσωποποιημένη φροντίδα από το screening έως τη μακρόχρονη παρακολούθηση, την τεχνητή νοημοσύνη, τη διαχείριση δεδομένων μεγάλου όγκου, τα μητρώα ασθενών, τα στοιχεία που συλλέγονται από την υλοποίηση των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, κα.
Έγκαιρη διάγνωση και παραπομπή σε ειδικό
«Οι ασθενείς στη χώρα μας περιμένουν να δουν μία άλλη προοπτική, αυτήν της έγκαιρης διάγνωσης, της γρήγορης παραπομπής σε ειδικό, τη γενίκευση χρήσης των βιοδεικτών, την έγκαιρη πρόσβαση σε νέες θεραπείες, την επανένταξη στην κανονικότητα, τη δημιουργία αρχείου καταγραφής νεοπλασιών, τη δημιουργία μητρώων, την αξιολόγηση των υπαρχουσών δομών, την παρακολούθηση της προόδου των στόχων που τέθηκαν από την Πολιτεία. Αυτά δεν μπορούν να γίνουν αποσπασματικά αλλά μόνον κάτω από τον συντονιστικό ρόλο ενός οργάνου σαν το ΕΙΝΕ, με μία σφικτή δομή και με ευελιξία κινήσεων».
Ανάγκη σχεδίου δράσης
Στην ανάγκη δημιουργίας και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για τον καρκίνο αναφέρθηκε η Γενική Γραμματέας της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, κ. Σοφία Αγγελάκη, με κύριους άξονες την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση της νόσου, τη δημιουργία μητρώων ασθενών, τη βέλτιστη οργάνωση και κατανομή των ογκολογικών υπηρεσιών, την προώθηση και άμεση εφαρμογή καινοτόμων θεραπευτικών προσεγγίσεων και τεχνολογιών. Την αποκατάσταση, την προώθηση της κλινικής και μεταφραστικής έρευνας και την οργάνωση υπηρεσιών για την ανακούφιση των ασθενών, και των φροντιστών τους.
Αναφερόμενη στην ανακουφιστική φροντίδα που στοχεύει στην διαχείριση των παρενεργειών και των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων του καρκίνου και της θεραπείας του, η κ. Αγγελάκη τόνισε ότι: «αποτελεί και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα αναπόσπαστο μέρος ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για τον καρκίνο».
Σύμφωνα με την μελέτη σκοπιμότητας για την ανακουφιστική φροντίδα στην Ελλάδα, 120,000 έως 135,000 ασθενείς και οι οικογένειές τους χρειάζονται σχετικές υπηρεσίες ετησίως ενώ περισσότεροι από το 95% αυτών θα μπορούσαν να λαμβάνουν φροντίδα στο περιβάλλον του σπιτιού τους. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, περίπου 37% των αναγκών Ανακουφιστικής Φροντίδας αφορά καρκινοπαθείς.
Έλλειψη εθνικής στρατηγικής
Η κ. Αγγελάκη τόνισε ότι η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για τον καρκίνο αντικατοπτρίζεται και στις συχνές ελλείψεις που παρατηρούνται σε φάρμακα χαμηλού κόστους, υπογραμμίζοντας ότι είναι καταστροφικές για την επιβίωση των ασθενών. Τα εν λόγω φάρμακα είναι καίριας σημασίας για τη θεραπεία του καρκίνου και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν αποδεδειγμένα αποτελεσματικά υποκατάστατα. Τόνισε επίσης ότι η ΕΟΠΕ σε σχετική επιστολή καλεί τους αρμόδιους φορείς να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να καλυφθούν οι τρέχουσες ελλείψεις αλλά και να προληφθεί η εμφάνιση του ίδιου φαινομένου στο μέλλον.
Σε μήνυμα του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας κ. Βασίλειος Κουλουλίας σημείωσε πως η ανακουφιστική φροντίδα μπορεί και πρέπει να ξεκινά από τα αρχικά στάδια της νόσου. Στο εξωτερικό η ανακουφιστική φροντίδα αναπτύσσεται διαρκώς και υπάρχουν εξιδεικευμένοι κλινικοί ιατροί με τη μορφή υποειδικότητας.
Στην Ελλάδα η ανακουφιστική φροντίδα δεν έχει θεσμοθετηθεί σαν ιατρική εξειδίκευση. Στο ΚΕΣΥ έχουν ήδη κατατεθεί οι προτάσεις ειδικής 14μελούς επιτροπής για την εκπαίδευση στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία όπου αναφέρεται σαν επιλογή από τον εκπαιδευόμενο για εξειδίκευση στο πλαίσιο της ειδικότητας. «Θεωρούμε σκόπιμη την ολιστική αντιμετώπιση των καρκινοπαθών στο πλαίσιο της ανακουφιστικής φροντίδας, η οποία πρέπει να απελευθερωθεί από την νοσοκομειακή περίθαλψη και να αναπτυχθεί σε φροντίδα κατ’ οίκον. Αυτό θα είχε σαν συνέπεια την αποδέσμευση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης στα Νοσοκομεία της χώρας μας, με την προϋπόθεση ότι θα αναπτυχθεί σχετική ιατρική εξειδίκευση».
Η σημασία της ανακουφιστικής φροντίδας
Ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, κ. Γεώργιος Πισσάκας μιλώντας για τη σημασία της ανακουφιστικής φροντίδας ανέφερε ότι: «Η ανακουφιστική φροντίδα δυστυχώς στην πατρίδα μας δεν έχει βρει ακόμη την σημαντική θέση που οφείλει να έχει στην αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο, με αποτέλεσμα ο ασθενής, στην πιο δύσκολη φάση της πορείας της νόσου να βρίσκεται μόνος -αυτός και η οικογένειά του- παλεύοντας για λίγη αξιοπρέπεια» και συμπλήρωσε ότι:
«Αυτό είναι ένα κομμάτι από την έλλειψη ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αντιμετώπιση του καρκίνου στην Ελλάδα, η οποία πρέπει να ξεκινάει από την πρόληψη, να συνεχίζεται με την όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία στους ενδεδειγμένους χρόνους και να ολοκληρώνεται με την ανακουφιστική φροντίδα όταν αυτή είναι απαραίτητη. Έτσι μόνο μπορείς να προσφέρεις και ποσότητα και ποιότητα ζωής σε κάθε ασθενή».
Ο τρόπος με τον οποίο ένα κράτος αντιμετωπίζει τον ασθενή που έχει ανάγκη ανακουφιστικής φροντίδας δείχνει το επίπεδο ευαισθησίας του και τον πολιτισμό του.
Έλλειψη οράματος και στρατηγικής
Η κ. Καίτη Αποστολίδου, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Ασθενών με Καρκίνο – ECPC-European Cancer Patient Coalition, και Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ στην ομιλία της ανέφερε ότι «Η έλλειψη οράματος και εθνικής στρατηγικής για τον καρκίνο «τον Αυτοκράτορα των Ασθενειών» είναι διαχρονική στη χώρα μας. Παρά τις δημόσια εκφρασμένες θέσεις μας για την ανάγκη κατάρτισης εθνικής στρατηγικής για τον καρκίνο και την βιο-ιατρική έρευνα για τον καρκίνο, δεν είχαμε καμία απάντηση από καμία κυβέρνηση. Η χώρα μας μέχρι τώρα δεν αντιμετώπισε τον καρκίνο με τη σοβαρότητα που αρμόζει, με αποτέλεσμα η Ελλάδα είναι απούσα από τα Ευρωπαϊκά forα πολιτικής για τον καρκίνο».
Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι «Σήμερα, την ώρα που στην Ευρώπη, όλοι συζητούν με τους επίσημους φορείς τους την κοσμογονία που γίνεται στους τομείς έρευνας και τεχνολογίας και υγείας για τον καρκίνο, με τις νέες Ευρωπαϊκές πολιτικές «Αποστολή Καρκίνος» και «Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για τον Καρκίνο», οι οποίες επίσημα θα παρουσιαστούν από την Ευρωπαία Επίτροπο Υγείας και Τροφίμων, κ. Στέλλα Κυριακίδου, την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου και Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, στο Ευρωκοινοβούλιο. Είναι η στιγμή που η χώρα μας πρέπει να αδράξει την ευκαιρία. Να αποφασίσει την έναρξη της συστηματικής αντιμετώπισης του καρκίνου με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού Εθνικού Σχεδίου Δράσης.
Σχέδιο δράσης
Ένα ολιστικό, ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, το οποίο θα περιλαμβάνει την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, τη θεραπευτική αντιμετώπιση. Την αποκατάσταση και επανένταξη στην εργασία και το κοινωνικό σύνολο. Την έρευνα και φυσικά την ανακουφιστική φροντίδα. Σήμερα υπάρχει το ΕΙΝΕ-Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών, το οποίο θεσμοθετήθηκε πέρυσι το Μάρτιο και μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί σε λειτουργία, και το ΕΔΙΑΟ-Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία, το οποίο δυστυχώς δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμη, παρά την δραστηριότητα που έχει επιδείξει μέχρι σήμερα και την αναγνωρισιμότητα και το κύρος που απολαμβάνει στο εξωτερικό. Αποτελούν και τα δύο μία πολύ σημαντική βάση στην οποία οφείλει η σημερινή πολιτική ηγεσία να επενδύσει και να συμπεριλάβει σε κάθε σχέδιο δράσης για τον έλεγχο του καρκίνου».
Ελλείψεις φαρμάκων
Κλείνοντας την ομιλία της τόνισε ότι «τα προβλήματα, που πολλά επανέρχονται τακτικά όπως οι ελλείψεις φαρμάκων. Οι μεγάλες ελλείψεις ιατρό-νοσηλευτικού προσωπικού ογκολογικών ειδικοτήτων. Ο απαξιωμένος νοσοκομειακός εξοπλισμός, η παντελής έλλειψη ανακουφιστικής φροντίδας στο νοσοκομείο ή στο σπίτι. Είναι θέματα που χρήζουν άμεσης τεκμηριωμένης αντιμετώπισης. Από ένα σύγχρονο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο. Με την αναγκαία χρηματοδότηση και ένα άρτια συγκροτημένο πληθυσμιακό Εθνικό Μητρώο Νεοπλασιών.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να ανακαλύψει ξανά τον τροχό για να οργανώσει αποτελεσματικά την ογκολογική περίθαλψη. Έχει διακεκριμένους επιστήμονες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το απαύγασμα της Ευρωπαϊκής ογκολογικής εμπειρίας και πολιτικής για τον καρκίνο. Εμπεριέχεται στις συστάσεις πολιτικής των Ευρωπαϊκών Κοινών Δράσεων για τον Έλεγχο του Καρκίνου».
Από την πλευρά του, ο κ. Ιωάννης Καραϊτιανός, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας και Δ/ντής χειρουργικής κλινικής «Ερρίκος Ντυνάν» δήλωσε:
«Βασικός πυλώνας της θεραπευτικής αντιμετώπισης του καρκίνου είναι η χειρουργική ογκολογία. Αποτελεί μία εξειδίκευση της γενικής χειρουργικής. Οι εξειδικευμένοι χειρουργοί συνεργάζονται στενά με τις λοιπές ογκολογικές ειδικότητες στο πλαίσιο ομάδος. Αλλά και του ογκολογικού συμβουλίου. Για τη σωστή επιλογή των ενδείξεων για χειρουργική επέμβαση και το είδος αυτής.
Ορθή αντιμετώπιση
Οι αποφάσεις έχουν ως γνώμονα την ορθή αντιμετώπιση των ασθενών για το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Αλλά και την εξασφάλιση μιας καλής ποιότητας διαβίωσης με αποφυγή, ει δυνατόν, ακρωτηριαστικών επεμβάσεων (π.χ. μαστεκτομή, κολοστομίες, ακρωτηριασμοί άκρων, κ.λπ.).
Εξάλλου, οι σύγχρονες εξελίξεις στη χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία και οι στοχεύουσες θεραπείες συνοδεύονται από πολλές βαρείες επιπλοκές που καλείται να αντιμετωπίσει συχνά ο χειρουργός. Ο καλός χειρουργός είναι εκείνος που ξέρει πώς να χειρουργήσει, πότε να χειρουργήσει και ακόμα καλύτερα πότε να μην χειρουργήσει. Δυστυχώς η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν αναγνωρίσει την ιατρική ειδικότητα. Ή την εξειδίκευση της χειρουργικής ογκολογίας. Παρά τη σχετική ομόφωνη απόφαση της ολομέλειας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ) εδώ και περισσότερο από 5 χρόνια.
Εξάλλου οι ελλείψεις στη στελέχωση των 4 ειδικών ογκολογικών νοσοκομείων της χώρας στους τομείς της Παθολογοανατομίας και της Χειρουργικής καθιστούν δυσχερέστερη την αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών. Αναπόφευκτες είναι οι καθυστερήσεις που μπορεί να επιβαρύνουν την τελική πρόγνωση της νόσου».
O Πρόεδρος του Τομέα Νοσηλευτικής Ογκολογίας του Εθνικού Συνδέσμου Νοσηλευτών Ελλάδος, κ. Δημήτριος Παπαγεωργίου, υπογράμμισε στη διάρκεια της ομιλίας του ότι η ανακουφιστική φροντίδα, η έλλειψη σκευασμάτων χαμηλού κόστους και η χάραξη Εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του καρκίνου, είναι θέματα που απασχολούν το χώρο των Ογκολογικών Νοσηλευτών.
Ελλείψεις ογκολογικών νοσηλευτικών ειδικοτήτων
«Η χώρα μας υστερεί ογκολογικών νοσηλευτικών ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων και η προσπάθειά του Τ.Ν.Ο. ΕΣΝΕ θα επικεντρωθεί τα επόμενα χρόνια στη θεσμοθέτηση της ογκολογικής ειδικότητας, στην ενεργό συμμετοχή μας σε όλα τα επίπεδα της Πρόληψης (Πρωτογενές, Δευτερογενές και Τριτογενές επίπεδο πρόληψης). Στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και της φροντίδας στο σπίτι. Στην προβολή των αξιών και της σημασίας της ανακουφιστικής φροντίδας. Καθώς και στην ανάδειξη του προβλήματος της υποστελέχωσης των Ογκολογικών Τμημάτων στα Νοσοκομεία».
Κλείνοντας την εκδήλωση, η Πρόεδρος του Συλλόγου Ανακουφιστικής Φροντίδας Κρήτης «Ζαχαρίας Κ. Μπαντουβάς», κ. Ροσβίτα Μπαντουβά ανέλυσε τα πολλαπλά οφέλη της ανακουφιστικής φροντίδας για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους. Την κοινωνία και το Εθνικό Σύστηματος Υγείας, ποιους αφορά στην Ελλάδα, σχετικά παραδείγματα από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Η κ. Μπαντουβά τόνισε ότι: «Το βασικό μέλημα της Ανακουφιστικής φροντίδας πρέπει να γίνει εξίσου γνωστό σε όλους τους εργαζομένους στον τομέα υγείας, αλλά και στο ευρύτερο κοινό. Βασικό μέλημα της προληπτικής, θεραπευτικής και αποκαταστικής υγείας».
Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου έχει καθιερωθεί στις 4 Φεβρουαρίου από την Παγκόσμια Ένωση κατά του Καρκίνου (UICC). Στοχεύει με ένα σύνθημα κάθε χρόνο να κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού σε Παγκόσμιο, Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο. Με την ανάληψη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων κατά του καρκίνου.
Το μήνυμα της φετινής παγκόσμιας ημέρας είναι «Είμαι και θα το κάνω» και αντιπροσωπεύει τη δύναμη της ατομικής δράσης, που αναλαμβάνεται τώρα, στο σήμερα για να επηρεάσει το μέλλον.
9,6 εκ. άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο, ενώ εκτιμάται ότι 3,7 εκ. ανθρώπινες ζωές μπορούν να σωθούν εάν δράσουμε. Σημειώνεται ότι το οικονομικό κόστος του καρκίνου σε παγκόσμιο επίπεδο ανέρχεται στα 1,16 τρις δολάρια.
Σχετικά με την Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας
Η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) αποτελεί μη κερδοσκοπικό επιστημονικό σωματείο. Ιδρύθηκε το 1986, με έδρα την Αθήνα, από 22 ιδρυτικά μέλη. Σκοπός της ΕΟΠΕ είναι η προώθηση της διδασκαλίας και ενημέρωσης στον τομέα της κλινικής ογκολογίας. Καθώς επίσης η προώθηση της πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και έρευνας των κακοήθων νεοπλασμάτων.
Η ΕΟΠΕ εγκαινίασε την οργάνωση του πρώτου της Πανελληνίου Συνεδρίου Κλινικής Ογκολογίας το 1992 και πραγματοποιεί έκτοτε ανελλιπώς ετήσιο συνέδριο.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
