Έλληνες επιστήμονες έκαναν ένα σημαντικό βήμα για τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ αποδεικνύοντας ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται σε αρνητικά ερεθίσματα διαφέρουν μεταξύ των υγιών ατόμων και των ατόμων με Υποκειμενική Νοητική Διαταραχής (ΥΝΔ), καθώς και αυτών με Ηπια Νοητική Διαταραχή (ΗΝΔ) και Ανοια Τύπου Alzheimer (ΑΤΑ), σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Journal of Alzheimer’s Disease.
Όπως εξηγεί στην εφημερίδα «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», η επιστημονική υπεύθυνη της έρευνας, καθηγήτρια Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μάγδα Τσολάκη, «η Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή δεν σημαίνει απαραίτητα νόσος Αλτσχάιμερ.
Σύμπτωμα με υψηλή προγνωστική αξία
Παρόλα αυτά έχει αρχίσει να μελετάται και να θεωρείται πολύ ενδιαφέρον θέμα στο χώρο των νευροεπιστημών. Και αυτό διότι η εμφάνιση της ανησυχίας που προκύπτει στους ηλικιωμένους όταν αρχίζουν να ξεχνούν. Ενώ δεν υπάρχει καμία οργανική ή αντικειμενική αιτιολογία, έχει θεωρηθεί σύμπτωμα με υψηλή προγνωστική αξία για την άνοια – αλτσχάιμερ.
Η επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως επικεντρώνει τις προσπάθειές της σε αυτό το πεδίο, ώστε να διαπιστωθεί με τη βοήθεια βιολογικών δεικτών – π.χ. μαγνητική τομογραφία, εγκεφαλογράφημα, εξετάσεις αίματος, εγκεφαλονωτιαίο υγρό – εάν στο πρώιμο αυτό στάδιο έχει ήδη ξεκινήσει η νευροεφκύλιση».
Στη νευροφυσιολογική μελέτη -με επιστημονικό υπεύθυνο επίσης τον ερευνητή α’ του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (EKETA-IΠΤΗΛ), EKETA-IΠΤΗΛ Δρ Ιωάννη Κομπατσιάρη- έλαβαν μέρος 57 ηλικιωμένοι οι οποίοι χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: υγιείς, ΥΝΔ, ΗΝΔ και ασθενείς με ΑΤΑ.
Νευροψυχολογική εκτίμηση
Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε λεπτομερή κλινική και νευροψυχολογική εκτίμηση και στη συνέχεια παρακολούθησαν 34 εικόνες ανθρώπων που παρουσίαζαν αρνητικά συναισθήματα (δηλαδή, θυμό και φόβο).
Ταυτόχρονα με την παρουσίαση των εικόνων γινόταν καταγραφή με τη χρήση υψηλής ποιότητας – πυκνότητας ηλεκτροεγκεφαλογράφου, με στόχο την ανάλυση του σήματος του εγκεφάλου και τον εντοπισμό διαφορών ως προς τις περιοχές μέγιστης ενεργοποίησης μεταξύ των ομάδων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ως προς την απόκριση, αλλά και την ένταση της ενεργοποίησης συγκεκριμένων περιοχών μεταξύ των υγιών και των συμμετεχόντων με ΥΝΔ, καθώς επίσης και των συμμετεχόντων με ΗΝΔ κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Ελάχιστη ενεργοποίηση
Όπως αναμενόταν, στην περίπτωση της ομάδας ΑΤΑ οι ασθενείς παρουσίασαν την ελάχιστη ενεργοποίηση συγκεκριμένων περιοχών συγκριτικά με τις άλλες τρεις ομάδες.
Παράλληλα, σημειώθηκαν αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις και στην τοπογραφική ανάλυση. Όπως φάνηκε η βαρύτητα της νόσου (άνοιας – αλτσχάιμερ) επηρεάζει την ενεργοποίηση συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου. Οι περιοχές αυτές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αποκωδικοποίηση και συνεπώς στην αντίληψη των συναισθημάτων.
Τέλος, παρατηρήθηκε μικρότερη ενεργοποίηση και δραστηριότητα στον μετωπιαίο και το κροταφικό λοβό των συμμετεχόντων με ΥΝΔ σε σχέση με τους υγιείς.
Η νόσος Αλτσχάιμερ
Η νόσος Αλτσχάιμερ, είναι μια χρόνια νευροεκφυλιστική νόσος, η οποία αρχίζει με αργούς ρυθμούς και επιταχύνει με τα χρόνια. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μη θεραπεύσιμη και θανατηφόρα. Αποτελεί την αιτία του 60% με 70% των περιπτώσεων άνοιας.
Η νόσος Αλτσχάιμερ περιγράφηκε αρχικά από τον Γερμανό ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Αλοΐσιο Αλτσχάιμερ το 1906.
Το πιο κοινό πρόωρο σύμπτωμα της νόσου είναι η δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων συμβάντων (απώλεια βραχυπρόθεσμης μνήμης). Καθώς η ασθένεια προχωρεί, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν προβλήματα στη γλώσσα, στον προσανατολισμό, στις διακυμάνσεις της διάθεσης. Απώλεια κινήτρων, μη αυτοεξυπηρέτηση και θέματα συμπεριφοράς παρατηρούνται με την εξέλιξη της νόσου. Καθώς η κατάσταση ενός ατόμου χειροτερεύει, συχνά αποχωρούν από την οικογένεια και την κοινωνία. Σταδιακά, χάνονται σωματικές λειτουργίες, τελικά οδηγούν σε θάνατο.
Αν και η ταχύτητα της εξέλιξης μπορεί να ποικίλει, το μέσο προσδόκιμο ζωής μετά τη διάγνωση είναι τρία έως εννέα έτη. Γενικά η νόσος εντοπίζεται στους ανθρώπους πάνω από 65 ετών, αν και πρόωρο Αλτσχάιμερ μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα, ίσως και πριν τα 50.
Κατάσταση παγκοσμίως
Κατ’ εκτίμηση 26,6 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν παγκοσμίως Αλτσχάιμερ το 2006. Αυτός ο αριθμός μπορεί να τετραπλασιαστεί μέχρι το 2050. Αν και ο κάθε πάσχων έχει Αλτσχάιμερ με έναν ιδιαίτερο τρόπο, υπάρχουν πολλά κοινά συμπτώματα.
Τα πιο πρόωρα αισθητά συμπτώματα της ασθένειας συχνά δεν διαγιγνώσκονται ως Αλτσχάιμερ αλλά ως κάτι διαφορετικό, π. χ στρες ή άλλες ψυχολογικές διαταραχές. Στα πρώτα στάδια, το συνηθέστερο αναγνωρισμένο σύμπτωμα είναι η απώλεια μνήμης, όπως και η δυσκολία στην επαναφορά στην μνήμη πρόσφατων γεγονότων.
Η διερεύνηση για διάγνωση Αλτσχάιμερ σε πιθανούς ασθενείς επιβεβαιώνεται συνήθως με διανοητικές αξιολογήσεις. Οι γνωστικές δοκιμές ακολουθούνται συχνά από ακτινογραφίες κτλ του εγκεφάλου.
Με την πρόοδο της ασθένειας, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν σύγχυση, οξυθυμία, επιθετικότητα, ταλάντευση διάθεσης. Διακοπή ομιλίας, απώλεια της μακροπρόθεσμης μνήμης, και η γενική κοινωνική απόσυρση του πάσχοντος ακολουθούν καθώς οι αισθήσεις του μειώνονται.
Σωματικές λειτουργίες
Βαθμιαία, οι σωματικές λειτουργίες μειώνονται, οδηγώντας τελικά στο θάνατο. Η πρόγνωση είναι δύσκολο να αξιολογηθεί, καθώς η διάρκεια της ασθένειας ποικίλλει. Το Αλτσχάιμερ αναπτύσσεται για μια απροσδιόριστη χρονική περίοδο, και μπορεί να αναπτυχθεί για χρόνια.
Η μέση υπολογιζόμενη διάρκεια ζωής μετά από τη διάγνωση είναι περίπου επτά έτη. Λιγότεροι από 3% των ατόμων ζουν περισσότερο από δεκατέσσερα έτη μετά από τη διάγνωση. Η αιτία και η πρόοδος η της ασθένειας δεν είναι κατανοητή καλά ακόμη.
Η έρευνα δείχνει ότι η ασθένεια συνδέεται με πλάκες στον εγκέφαλο. Από το 2008, περισσότερες από 500 κλινικές δοκιμές ερευνούν πιθανές θεραπείες για την ασθένεια, αλλά είναι άγνωστο εάν οποιαδήποτε από αυτές θα αποδειχθεί επιτυχής.
Πολλά μέτρα έχουν προταθεί για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ, αλλά η αξία τους δεν είναι ακόμη αποδεδειγμένη στην επιβράδυνση ή τη μείωση της δριμύτητας της ασθένειας.
Η διαρκής διανοητική εγρήγορση, η σωματική άσκηση, και μια ισορροπημένη διατροφή συστήνονται ως πιθανή μέθοδος πρόληψης. Επειδή η νόσος Αλτσχάιμερ δεν μπορεί να θεραπευτεί και είναι εκφυλιστική, η διαχείριση των ασθενών είναι πολύ σημαντική.
Ο/Η σύζυγος ή ένας στενός συγγενής συχνά παίρνει το βάρος της φροντίδας του ασθενούς. Στις αναπτυγμένες χώρες, το Αλτσχάιμερ είναι μια από τις δαπανηρές ασθένειες στην κοινωνία.
Αθηροσκλήρωση: Αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης Άνοιας – Αλτσχάιμερ
