Η γαστρεντερίτιδα είναι το συχνότερο αίτιο νόσησης στον κόσμο και χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως εμετός, διάρροια, πυρετό, ναυτία, συνοδευόμενες από κοιλιακό άλγος.
Καθημερινά 200 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από διάρροια λοιμώδους (95%) αιτιολογίας σε όλο τον κόσμο. Ο μεγάλος αυτός αριθμός οφείλεται κυρίως στην πληθώρα ασθενών στο λεγόμενο τρίτο κόσμο.
Τα αίτια της οξείας γαστρεντερίτιδος μπορεί να είναι μικρόβια, τοξίνες μικροβίων, ιοί. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η μη τήρηση των συνθηκών υγιεινής κατά την παρασκευή, αποθήκευση και μεταφορά των τροφίμων αλλά και τα προβλήματα του δικτύου ύδρευσης της χώρας μας, δημιουργούν τις συνθήκες για μικροβιακή γαστρεντερίτιδα.
Συνήθη μικρόβια λοιμώδους γαστρεντερίτιδας είναι:
• Σαλμονέλλες (1800 είδη υπάρχουν ανάμεσα τους και ή typhi)
• Σιγκέλες
• Campylobacter
• Σταφυλόκοκος (δρα με τοξίνη)
• Bacillus cereus (δρα με τοξίνη)
Ιογενείς γαστρεντερίτιδες εμφανίζονται κυρίως σε παιδιά αλλά και ενήλικες. Στους ενήλικες ο συνηθέστερος ιός είναι ο Notwalk (Parvo-ιός). Άλλοι υπεύθυνοι ιοί είναι εντεροϊοί, ρεοϊοί, αδενοϊοί. Η θεραπεία τους είναι συμπτωματική. Για την πρόληψη επιδημίας συνιστάται σωστή υγιεινή και πλύσιμο των χεριών.
Η διάγνωση: είναι συνήθως προφανής
Ο γιατρός με το ιστορικό που θα πάρει ίσως υποπτευθεί την αιτία και άρα το είδος της γαστρεντερίτιδας.
Η κλινική εξέταση βοηθάει στον αποκλεισμό άλλης αιτίας του συνδρόμου αλλά και καθορίζει την κλινική κατάσταση του ασθενούς (αφυδάτωση, βυθιότητα κλπ).
Ο εργαστηριακός έλεγχος όπου κριθεί απαραίτητος κυρίως αφορά κόπρανα (Μικροσκοπική Καλλιέργεια) για εντοπισμό του παθογόνου μικροοργανισμού και λιγότερο νεφρική λειτουργία και δείκτες φλεγμονής.
Αν και μερικές φορές η οξεία γαστρεντερίτις εμφανίζεται με κλινική εικόνα που τρομάζει ασθενείς και συγγενείς (λιποθυμικό επεισόδιο μετά μεγάλη κένωση ή βυθιότης της, λόγω αφυδάτωσης σε ηλικιωμένους και παιδιά) σπάνια χρήζει αντιβιοτικής αγωγής.
Η θεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των χαμένων υγρών και ηλεκτρολυτών και αποφυγή εμετών.
Η χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών από το στόμα αν είναι εφικτό (απουσία εμετών) ή παρεντερικά είναι συνήθως αρκετά για γρήγορη βελτίωση του ασθενούς. Η χορήγηση αντιπυρετικών (όπου υπάρχει πυρετός), αντιεμετικών επιτρέπεται. Απαγορεύεται όμως η χορήγηση αντιδιαρροϊκών αν δεν υπάρχει απολύτως ανάγκη και η συμβουλή γιατρού. Εν συνεχεία δίαιτα 2-3 ημερών πτωχή σε υπόλειμμα, χωρίς λίπος και γάλα θα βοηθήσει το πεπτικό σύστημα να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.
Βεβαίως στην κρίση του γιατρού η χορήγηση αντιβιοτικών εφόσον αξιολογηθούν τα συμπτώματα και ληφθούν αίμα και καλλιέργειες κοπράνων. Η πρόληψη της οξείας γαστρεντερίτιδας όπου είναι εφικτή χρειάζεται την συνεργασία όλων μας.
Δείτε τις παρακάτω συμβουλές για να καταπραΰνετε ταχύτερα τα συμπτώματα:
1. Ξεκούραση
Για να αποκρούσει ταχύτερα τους παθογόνους εισβολείς, ο οργανισμός μας δεν πρέπει να καταπονείται. Θα πρέπει να κοιμάστε αρκετά και να αποφεύγετε δραστηριότητες που σας κουράζουν. Όσο εσείς χαλαρώνετε, το ανοσοποιητικό σας θα εργάζεται σκληρά για να αντιμετωπίσει τον ιό της γαστρεντερίτιδας.
2. Πολλά υγρά
Πρέπει να φροντίζουμε ώστε ο οργανισμός μας να παραμένει επαρκώς ενυδατωμένος, ιδιαίτερα εάν έχουμε ανεβάσει πυρετό ή κάνουμε συχνά εμετό. Η αφυδάτωση είναι μια συχνή επιπλοκή της γαστρεντερίτιδας. Τα «καθαρά» υγρά, όπως το νερό και οι ζωμοί είναι ό,τι καλύτερο στην περίπτωση αυτή. Οι ενήλικες μπορούν επίσης να καταναλώνουν ισοτονικά ποτά για να αναπληρώσουν τους χαμένους ηλεκτρολύτες. Η τάση προς έμετο δυσκολεύει την κατανάλωση υγρών, οπότε προσπαθήστε να πίνετε μικρές γουλιές ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αποφύγετε τον καφέ και το τσάι, καθώς αναστατώνουν το στομάχι. Αν έχετε διάρροια, αποφύγετε τους χυμούς.
3. Κατάλληλες τροφές
Τα κρακεράκια, τα δημητριακά, το ψωμί, το ρύζι και οι πατάτες ενδείκνυνται προς κατανάλωση στην περίπτωση γαστρεντερίτιδας. Μην πιέζετε όμως τον εαυτό σας να φάει εάν έχετε έντονη ναυτία. Αποφύγετε γαλακτοκομικά, καυτερά φαγητά και τροφές με πολλά λίπη.
4. Αναλγητικά
Μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον πονοκέφαλο και τους μυϊκούς πόνους με ένα παυσίπονο, αρκεί να μην αναστατώνει περισσότερο το στομάχι σας. Προτιμήστε να συνοδεύσετε το παυσίπονο με λίγο φαγητό. Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας, καθώς η λοίμωξη οφείλεται σε ιό.
