- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη ουσιαστικής συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στο «κεφάλαιο» της Υγείας, ειδικά από την 21η Αυγούστου και μετά, έκρουσαν οι επικεφαλής 3 εγχώριων θεσμικών οργάνων, στο πλαίσιο της χθεσινής συζήτησης του 17ου HealthWorld 2018 που διοργανώνει το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, υπό τον τίτλο «Η Υγεία στη Μετά-Μνημόνιο Εποχή».
Σκιαγραφώντας τα δεινά και τις έντονες πιέσεις που ασκούνται από την πολιτική των τελευταίων ετών, οι επικεφαλής δίνουν τεκμηριωμένα -με νούμερα και στατιστικές αναλύσεις- ουσιαστικές απαντήσεις για τη συμβολή του κλάδου στην οικονομία και δημόσια υγεία. Η φαρμακοβιομηχανία αντεπιτίθεται στο εξοντωτικό clawback, τη δαιμονοποίηση του κλάδου, την αδράνεια και αυξημένη γραφειοκρατία στην ανάπτυξη των κλινικών μελετών στην Ελλάδα, επιχειρώντας να δημιουργήσει ουσιαστικό διάλογο σε θέματα ζωτικής σημασία με την ιατρική και επιστημονική κοινότητα, την Κυβέρνηση και σχετικούς αρμόδιους φορείς.
Μάκης Παπαταξιάρχης
Στοχοποιείται η βιομηχανία φαρμάκου
«Η φαρμακευτική βιομηχανία αντιπροσωπεύει το 1,5% του ΑΕΠ με άμεσο τρόπο και 3,5% με έμμεσο και σαφή τρόπο. Μια επένδυση 10 εκατ. ευρώ στον φαρμακευτικό κλάδο, συνεισφέρει 22 εκατ. στο ΑΕΠ και 436 θέσεις εργασίας» όπως τονίζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Φαρμακευτικών Εταιρειών, Μάκης Παπαταξιάρχης, υπογραμμίζοντας στο πλαίσιο της ομιλίας του πως «η φαρμακοβιομηχανία σε ολόκληρο τον πλανήτη, από το 2000 έως το 2009 έχει βοηθήσει τον κόσμο να ζει επιπλέον 1,74 χρόνια. Το 73% από τα 1,74 έτη προέρχεται από τη συμβολή της βιομηχανίας και το υπόλοιπο 27% από παράγοντες όπως οι νέες συνθήκες ζωής, η διατροφή κτλ.
Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει γιατί στην Ελλάδα μας πιάνει μια παράνοια στοχοποίησης της φαρμακευτικής βιομηχανίας, στην οποία αποδίδεται μόνο το 20% του συνολικού κόστους Υγείας. Στην Ελλάδα σχεδόν 86 χιλ. άνθρωποι εργάζονται στην φαρμακευτική βιομηχανία, που αποτελεί τον δεύτερο ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο. Απ’ αυτούς, οι 26 χιλ. δεν εντάσσονται σε συνθήκες πρωτογενούς παραγωγής.
Να υπογραμμίσουμε πως περισσότερες από 150 εταιρείες και περισσότερες από 28 μονάδες παραγωγής βρίσκονται στην Ελλάδα. Οφείλουμε να θυμόμαστε ότι το 29% της τοπικής παραγωγής γίνεται σε συνεργασία με διεθνείς εταιρείες.
Σε διεθνές επίπεδο η κλινική έρευνα υπολογίζεται από 75 έως 90 δισ. Από αυτά, τα 30 δισ. αναλογούν στην Ευρώπη και μόλις 80 εκατ. στην Ελλάδα, τη στιγμή που στο Βέλγιο -που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τη χώρα μας- αναλογούν 2,5 δισ.
Ο λόγος είναι πάρα πολύ απλός. Μια κλινική έρευνα, για να λάβει έγκριση στην Ελλάδα χρειάζεται κατά μέσο όρο 6,1 μήνες, ενώ στο Βέλγιο μόλις 15 ημέρες. Αυτή είναι η ουσιώδης διαφορά και η απάντηση στην ανάπτυξη».
Ολύμπιος Παπαδημητρίου
Χαμένες ευκαιρίες στην Ελλάδα
«Τον Δεκέμβριο του 2017 ενημερωθήκαμε από την πολιτεία ότι οι επιστροφές για τη χρονιά που έκλεινε, υπολογίζοντας στα 480 εκατ. ευρώ. Συν τα rebate, συν τα νοσοκομειακά, το σύνολο είναι 1,2 δισ. ευρώ. Θα ήμουν εξαιρετικά ευτυχής αν μπορούσα να πω ότι το 2018 το clawback θα κυμανθεί γύρω στα 480 εκατ. ευρώ. Όχι γιατί είναι μικρό το ποσό, αλλά γιατί θα ήταν ίδιο με πέρυσι» όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «Όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης δεν υπήρξε ούτε μια χρονιά στην οποία θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι επιστροφές από τη φαρμακοβιομηχανία θα είναι ίδιες με πέρυσι.
Με τα μεγέθη να βαίνουν ανεξέλεκτα, δυσκολεύομαι να κατανοήσω πως αυτός ο κλάδος θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας. Η συνεχής εκτροπή των αριθμών δικαιώνει το αίτημα για αναπροσαρμογή της φαρμακευτικής δαπάνης. Η προτεινόμενη επέκταση του clawback έως το 2022 υπογραμμίζει τις αδυναμίες της φαρμακευτικής πολιτικής.
Ζητούμε με επικτακτικό τόνο από την πολιτεία, εφόσον πιστεύει στις αναπτυξιακές προοπτικές του κλάδου, όχι μόνο να αναγνωρίσει τα προβλήματα μας, αλλά να κάνει και τις κατάλληλες ενέργειες για να τα αντιμετωπίσουμε.
Το μείγμα πολιτικής που ζητούμε από την όποια κυβέρνηση είναι ο εξορθολογισμός του προϋπολογισμού φαρμακευτικής δαπάνης, διαρθρωτικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις τα οποία θα καταφέρουν την όποια αναπροσαρμογή του δημόσιου προϋπολογισμού, με βιώσιμη ανάπτυξη μακροπρόθεσμα.
Οι κλινικές μελέτες αποτελούν πραγματικά χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα, για την Ελληνική Οικονομία. Το ποσοστό των κλινικών μελετών στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 0,0004% του ΑΕΠ, όταν σε κάποιες άλλες χώρες το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 0,3% έως 1% του ΑΕΠ. Θέσεις εργασίας και συγκράτηση των νέων επιστημόνων στην Ελλάδα, είναι τα οφέλη ανάπτυξης των κλινικών μελετών στη χώρα μας».
Θεόδωρος Τρύφων
Το φάρμακο ως αναγκαίο κακό
«Είναι λυπηρό όλη η φαρμακευτική πολιτική της τελευταίας περιόδου να βασίζεται σε συστήματα clawback που εμπεριέχουν έντονα στοιχεία αντισυνταγματικότητας, ως προς την οικονομική ελευθερία των επιχειρήσεων» όπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θεόδωρος Τρύφων, τονίζοντας πως «Η Ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει αναγνωριστεί από όλους ως ένας σοβαρός αναπτυξιακός πυλώνας. Όμως, μέχρι στιγμής αυτό το οποίο έχουμε αντικρίσει είναι το φάρμακο να αντιμετωπίζεται ως φαρμακευτική δαπάνη και μόνο, ως αναγκαίο κακό και μόνο. Δεν έχει υλοποιηθεί καμία ουσιαστική πολιτική που θα περιελάμβανε εκτός από τα προφανή και την πρόοδο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Βρισκόμαστε μπροστά σε σημαντικές ευκαιρίες για αυξημένη χρήση και παραγωγή γενοσήμων στην Ελλάδα. Τα γενόσημα, αποτελούν μια πολύ σημαντική βιομηχανία στην Ευρώπη και όχι μόνο. Αναλογικά, στην Ευρώπη υπάρχουν περί τις 350 παραγωγικές μονάδες και στην Ελλάδα 28. Τα γενόσημα εξασφαλίζουν πρόσβαση σε 100 εκατ. ασθενείς τα τελευταία 10 χρόνια στο φάρμακο και την φαρμακευτική περίθαλψη, εξοικονομώντας πόρους για τα ταμεία.
Είναι αναγκαίο να υπάρχει σταθερό πλαίσιο και ένας νέος νόμος τιμολόγησης, προκειμένου να κατανεμηθεί και σε άλλους που συμμετέχουν ουσιαστικά στην τελική δαπάνη. Ποτέ δεν έχουμε κάνει μια ουσιαστική συμφωνία με το κράτος για ένα σταθερό πλαίσιο με έναν μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Είναι σημαντικό να καταλήξουμε σε ένα πλαίσιο όπου κάθε επένδυση πάνω από 15 εκατ. να προχωρά με διαδικασίες fast track, ανεξάρτητα από ποιον κλάδο προέρχεται, το μέγεθος της εταιρείας και η γεωγραφική περιοχή.
Περιοριστικές πολιτικές…
«Ίσως σε κανένα άλλο τομέα της επιχειρηματικής δραστηριότητας οι περιοριστικές πολιτικές που επέβαλλαν τα Προγράμματα Προσαρμογής δεν είχαν τόσο δυσμενείς επιδράσεις όσο στον τομέα της Υγείας», τόνισε στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, Σίμος Αναστασόπουλος. Συνέχισε λέγοντας ότι, πρόκειται ένα τομέα ιδιαίτερα ευαίσθητο αφού δεν μιλάμε μόνο για τις οικονομικές συνέπειες που υφίστανται οι επιχειρήσεις αλλά και αυτές που υφίστανται οι ασθενείς, οι πολίτες αυτής της χώρας που είδαν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Υγείας να υποβαθμίζεται και το προσδόκιμο ζωής τους να μειώνεται.
Για «πληγές που επουλώνονται» στο χώρο της Υγείας, έκανε λόγο ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός στην ομιλία του, ενώ αναφέρθηκε στην μεγαλύτερη ελευθερία που δίνεται στη χάραξη πολιτικής Υγείας και Φαρμάκου ενώ σχετικά με επικείμενες κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις πρόσθεσε: «Προωθούμε μεταρρυθμίσεις στο Σύστημα Υγείας με έμφαση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), στην Πρόληψη και στη Δημόσια Υγεία και με στόχο την καθολική κάλυψη του πληθυσμού και την εγγυημένη πρόσβαση των ανασφάλιστων ανθρώπων των οποίων το ποσοστό εξακολουθεί να υπερβαίνει το 20% των πολιτών». (δείτε πατώντας εδώ ολόκληρη την ομιλία του Ανδρέα Ξανθού)
Με τη σειρά του, ο Ιωάννης Κυριόπουλος, Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και Συντονιστής των Εργασιών του Συνεδρίου είπε ότι είναι αναγκαία η συγκρότηση ενός ανεξάρτητου οργανισμού αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας, παρά το γεγονός ότι η τεχνική γνώση και το πλαίσιο εμπιστοσύνης υστερούν. Συνέχισε λέγοντας ό,τι η φαρμακευτική και βιοϊατρική τεχνολογία προσθέτει διάρκεια και ποιότητα ζωής σε κρίσιμα νοσήματα και αποτρέπει βλάβες από σοβαρές παθήσεις. Όμως η τεχνολογία υγείας έχει υψηλό κόστος αλλά ανταγωνίζεται τις παραδοσιακές τεχνολογίες στην ιατρική με υψηλότερη αποτελεσματικότητα. Κατά συνέπεια το “στοίχημα” είναι η διαδικασία αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας να επιτυγχάνει το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα με αποδοτική χρήση των πόρων. Το συνέδριο με ηλεκτρονική ψηφοφορία αναζήτησης, σύγκλισης και συναίνεσης έδειξε ότι χρειάζεται να ενταθούν οι προσπάθειες για την κατανόηση των θεμάτων, να υπάρξει ευρύτερος και παραγωγικός διάλογος και να εισαχθούν σταθεροί και διαφανείς κανόνες. Συμπερασματικά στο συνέδριο αναδείχθηκε ότι η αξιολόγηση της τεχνολογίας υγείας αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της πολιτικής υγείας και πρέπει να εμπλακεί στην εισαγωγή, την τιμολόγηση, την αποζημίωση και την ασφαλιστική κάλυψη των φαρμάκων και των τεχνολογιών στην ιατρική περίθαλψη.
Τη φράση «too good to be true» χρησιμοποίησε ο Παναγιώτης Λιαγκόρβας, Καθηγητής Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και πρώην επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, στην Κεντρική ομιλία της πρώτης ημέρας, αναφερόμενος σε όσα περιγράφονται στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Κυβέρνησης στο χώρο της Υγείας. Ενδιαφέρον επίσης είχε το σημείο της ομιλίας του κ. Λιαγκόρβα που αναφέρθηκε στο δείκτη Ψυχικής Υγείας ο οποίος επηρεάστηκε αρνητικά μέσα στη κρίση . «Είναι αλήθεια ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης, ο φτωχότερος πληθυσμός και τα άτομα που ήδη αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχικό νόσημα αποτελούν ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς οι συνθήκες φτώχειας μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη ψυχική υγεία, αλλά και οι ψυχικά ασθενείς μπορεί να οδηγηθούν στη φτώχεια εξαιτίας του προβλήματος που αντιμετωπίζουν».
Εντάσεις κράτους – βιομηχανίας
Είναι οι άνθρωποι που βιώνουν το πρόβλημα και μόνο αν λάβουμε σοβαρά υπόψη την ουσία των προτάσεών τους θα μπορέσουμε να φτάσουμε σε λύσεις καινοτόμες, βιώσιμες, λύσεις που θα κάνουν τη ζωή τους καλύτερη. Αν, λοιπόν, θέλουμε να ανοίξουμε για τα καλά το διάλογο γύρω από τη συμμετοχή των ασθενών στη λήψη αποφάσεων, δεν αρκεί να πούμε απλά ότι θέλουμε να συμμετέχουν. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η συμμετοχή αυτή θα είναι ουσιαστική και θα μας πάει όλους ένα βήμα μπροστά», είπε ο πρώην Πρόεδρος ΣΦΕΕ και Γενικός Διευθυντής της βιοφαρμακευτικής εταιρείας abbvie, Πασχάλης Αποστολίδης μιλώντας στην ενότητα “Διασφαλίζοντας την Ενεργό Συμμετοχή των Ασθενών στη Λήψη Αποφάσεων». «Υπάρχουν πολλοί που βλέπουν τους ασθενείς ως το “αμορτισέρ” του συστήματος, ως έναν μηχανισμό που θα απορροφά τους κραδασμούς και τις εντάσεις που αναπτύσσονται κατά καιρούς μεταξύ του κράτους και της βιομηχανίας. Οι ασθενείς για εμάς δεν είναι ούτε μηχανισμός εξισορρόπησης, ούτε ειρηνοποιοί, ούτε ασπίδες προστασίας των επιχειρήσεών μας όπως κάποιοι αρέσκονται να λένε. Αυτό που εμείς πιστεύουμε, είναι ότι οι ασθενείς μπορούν να λειτουργήσουν ως “καταλύτης” κάθε διαδικασίας», πρόσθεσε ο κ. Αποστολίδης.
