- Γράφει ο Σωτήρης Πλαΐνης
Είναι προφανές ότι τις τελευταίες μέρες υπάρχει μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ ΕΟΠΥΥ και οπτικών, για τα…. μάτια των ασφαλισμένων!
Από τη μία οι οπτικοί, ως πάροχοι πρωτοβάθμιων υπηρεσιών περίθαλψης της όρασης, ενημερώνουν το κοινό, στα πλαίσια του παγκόσμιου μήνα όρασης, για την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση οφθαλμολογικών παθήσεων και οργανώνουν δραστηριότητες δωρεάν ελέγχου όρασης και παροχής γυαλιών οράσεως σε ευπαθείς ομάδες.
Από την άλλη, ο υφυπουργός υγείας ασκεί μνημονιακή πολιτική (βαφτιζόμενη ως «κοινωνική»), και αναλώνεται σε λογιστικούς υπολογισμούς, clawback και πηχυαίες τοποθετήσεις σε εφημερίδες. Θα ήταν σίγουρα ωριμότερο η “εξουσία” αντί αυτών να αξιολογήσει τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού στην Ελλάδα που χρήζει διαθλαστικής διόρθωσης, να ενημερώσει το κοινό για τις αληθινές διαστάσεις του προβλήματος, δίνοντας παράλληλα έμφαση στην πρόληψη.
Πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων
Ο προϋπολογισμός των 50 εκατ. ευρώ ανά χρόνο μπορεί να φαίνεται σε κάποιον υπερβολικός, αλλά θα περιμέναμε ο υφυπουργός υγείας, ως ιατρός, να μην υπολογίζει τις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων με βάση τις δαπάνες των προηγούμενων ετών, πολύ απλά γιατί το 80% αυτών που έχουν ανάγκη διόρθωσης της όρασής τους δεν έχει ακόμα επισκεφτεί τον ΕΟΠΥΥ! Και αυτό όχι μόνο γιατί δεν έχει τον ελεύθερο χρόνο σήμερα να ακολουθήσει την γραφειοκρατία που του επιβάλλεται (εξέταση, ελεγκτής, οπτικός, αναμονή 6-9 μηνών για αποζημίωση), αλλά γιατί τα 100 ευρώ μια φορά κάθε 4 χρόνια (25 ευρώ το χρόνο) για την αγορά διορθωτικών γυαλιών ή φακών επαφής δεν αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές ανάγκες ενός διοπτροφόρου, όπως συμβαίνει με άλλες παροχές υγείας.
Ειλικρινά δε βρέθηκε κάποιος στο υπουργείο να συλλέξει τα πραγματικά δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα επιπολασμού της μυωπίας και να ενημερωθεί για τις ενέργειες πρόληψης που ήδη πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες στα σχολεία; Γνωρίζει κάποιος στο υπουργείο ότι το 40% των μαθητών στην 3η λυκείου έχει μυωπία και ότι η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού μετά την ηλικία των 45 ετών χρειάζεται γυαλιά για τη διόρθωση της κοντινής και ενδιάμεσης όρασης;
Οι αριθμοί στη χώρα μας…
Στη χώρα μας εκτιμάται ότι σήμερα τουλάχιστον ένα 35% του πληθυσμού είναι μύωπες και ένα 15% υπερμέτρωπες, δηλαδή περίπου 5.000.000 άνθρωποι. Αν θεωρήσουμε ότι απαιτούνται αλλαγές μια φορά στα 3 χρόνια (αν και είναι σήμερα γνωστό ότι οφθαλμολογικός έλεγχος πρέπει να γίνεται τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια – μάλιστα, στα μαθητικά χρόνια αλλαγές στη μυωπία παρατηρούνται κάθε χρόνο) τότε 3.75 εκατομμύρια άτομα χρήζουν αλλαγής στα μακρινά γυαλιά τους κάθε χρόνο.
Επίσης, 5.000.000 περίπου άνθρωποι χρειάζονται πρεσβυωπικά γυαλιά για τη διόρθωση της κοντινής του όρασης μετά την ηλικία των 45 ετών (το 45.5% του πληθυσμού σήμερα). Αν θεωρήσουμε ότι η απαραίτητη ισχύς για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας μεταβάλλεται κάθε 3 χρόνια, αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 1.4 εκ. άτομα που χρήζουν αλλαγής στα κοντινά γυαλιά τους κάθε χρόνο λόγω τροποποίησης της συνταγής τους.
Αλλαγή κάθε 3 χρόνια
Στο σύνολο δηλαδή 5.15 εκ. ασφαλισμένοι χρειάζονται αλλαγή κάθε 3 χρόνια στη διαθλαστική τους διόρθωση, χωρίς να υπολογίζουμε πληθυσμό με ασθένειες που χρήζουν ειδική αντιμετώπιση (π.χ. ειδικούς φακούς επαφής στον κερατόκωνο και άλλες παθήσεις του κερατοειδή, βοηθήματα χαμηλής όρασης σε παθήσεις της ωχράς κλπ..)
Αν θεωρήσουμε ότι οι αλλαγές δεν απαιτούνται κάθε 3, αλλά κάθε 4 χρόνια, όπως ορίζει ο ΕΟΠΥΥ, τότε περίπου 3.86 εκατ. ασφαλισμένοι χρήζουν αλλαγής κάθε χρόνο. Από αυτούς σήμερα μόνο 500.000 κάθε χρόνο μπαίνουν στη διαδικασία αποζημίωσης μέσω ΕΟΠΥΥ, με την δαπάνη να φτάνει τα 50 εκατ. ευρώ, από τα οποία, βέβαια, τα 20 εκατ. επιστρέφουν ΑΜΕΣΑ στο κράτος μέσω του ΦΠΑ, και ένα ακόμα σημαντικό ποσό μέσω του ΕΦΚΑ και του φόρου εισοδήματος. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασφαλισμένων είτε αγοράζουν γυαλιά ΧΩΡΙΣ να διεκδικούν τα 100 ευρώ από τον ΕΟΠΠΥ, είτε αγοράζουν έτοιμα γυαλιά, επικίνδυνα για την όραση, από περίπτερα, φαρμακεία και πλανόδιους πωλητές.
Τα έσοδα ΜΟΝΟ από το υπέρογκο ΦΠΑ των 24% που αποδίδουν οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι για τη διόρθωση της όρασής τους φτάνει περίπου τα 80-100 εκατ. ευρώ το χρόνο, ξεπερνώντας κατά πολύ τα 50 εκ. ευρώ των παροχών από τον ΕΟΠΥΥ, ενώ ακόμα περισσότερα είναι τα αντίστοιχα έσοδα του κράτους από ΕΦΚΑ και φόρο εισοδήματος. Μάλιστα ΦΠΑ 24% είναι υποχρεωμένοι να αποδώσουν οι οπτικοί και για τις παροχές τους, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα επαγγέλματα που δραστηριοποιούνται στο χώρο της περίθαλψης της υγείας.
Κοινωνικό πρόσωπο της χώρας μας
Αν πραγματικά η κυβέρνηση θέλει να επιδείξει κοινωνικό πρόσωπο οφείλει να μειώσει το ΦΠΑ σε επίπεδα κάτω από 10% για τα ιατροτεχνολογικά οπτικά είδη (γυαλιά οράσεως και φακούς επαφής), ώστε αυτά να προσφέρονται σε προσιτές τιμές σε ΟΛΟΥΣ που τα έχουν ανάγκη. Αυτή η τιμολογιακή πολιτική ακολουθείται σχεδόν απ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης: στην Πορτογαλία το ΦΠΑ είναι 6% για φακούς επαφής και οφθαλμικούς φακούς, και αντίστοιχα στην Ολλανδία 6%, στην Πολωνία 8%, στη Σλοβενία 9.5%, στη Σλοβακία 10%, στη Ρουμανία 9% τη Λιθουανία 5%, την Ουγγαρία 5%. Στην Ισπανία 10%, όπως στην Ιταλία και στη Γαλλία.
Όλες οι παραπάνω χώρες δεν προσφέρουν ΚΑΜΙΑ παροχή στους ασφαλισμένους για την αγορά γυαλιών οράσεως, εκτός από μερικές οικονομικά «ευπαθείς» ομάδες. Προσφέρουν όμως δωρεάν έλεγχο όρασης γιατί δίνουν έμφαση στην πρόληψη και τη διάγνωση!
Ολοκληρώνοντας, αντί ο υπουργός και η κυβέρνηση να αναλώνονται σε διαρκή αντιπαράθεση με τους επαγγελματίες υγείας, ας καταργήσουν ΠΛΗΡΩΣ το πενιχρό επίδομα των 25 ευρώ το χρόνο από τον ΕΟΠΥΥ (ας ισχύει μόνο για οικογένειες με πολύ χαμηλά εισοδήματα) και το αντίστοιχο ποσό να επενδυθεί για την επάνδρωση οφθαλμολογικών κλινικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβαθμιας περίθαλψης της όρασης, και στην έρευνα σχετικά με τους μηχανισμούς πρόληψης και αντιμετώπισης της μυωπίας, της πρεσβυωπίας και παθήσεων της οφθαλμικής μας υγείας.
ΥΓ: Δυστυχώς ο συγκεκριμένος υπουργός έχει επιδοθεί σε μία διαρκή επίθεση κατά των οπτικών, έχοντας το τελευταίο διάστημα παρερμηνεύσει τον επιστημονικό ρόλο του οπτικού-οπτομέτρη, υποβαθμίζοντας παράλληλα τα επαγγελματικά του δικαιώματα.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
- Ο Σωτήρης Πλαΐνης είναι επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Οπτικής και Όρασης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2002, Eπίτιμος Λέκτορας στο Faculty of Life Sciences, The University of Manchester, UK (από το 2006) και Επισκέπτης-Ερευνητής στο Aston University, UK (από το 2017). Αποτελεί ιδρυτικό μέλος των διατμηματικών προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών “Οπτική και Όραση” και “Εγκέφαλος & Νους” και Fellow του International Society for Contact Lens Research (ISCLR) και του British Contact Lens Association (BCLA). Από το 2015 αποτελεί διεθνή αξιολογητή αθλητών με αναπηρία όρασης στη Διεθνή Παραολυμπιακή Επιτροπή. Είναι επίσης συνιδιοκτήτης του καταστήματος Optical House στο Ηράκλειο Κρήτης και διαχειριστής του contact-lenses.gr.
