- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Χρονιά κομβικής σημασίας για τη χώρα χαρακτηρίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, το 2019 για την οικονομία και τον φαρμακευτικό κλάδο καθώς όπως τονίζει «έχοντας αφήσει πίσω μας την εποχή των μνημονίων, πάμε σε εκλογές και κυνηγάμε το όραμα της ανάπτυξης για τη χώρα».
«Το ισχυρό άλλοθι των μνημονίων, με τη χώρα να βρίσκεται υπό επιτήρηση δίχως να μπορούμε να πάρουμε μόνοι μας αποφάσεις και να καθορίζουμε εμείς τους προϋπολογισμούς, αντί να εξορθολογίσει τη χρήση των διαθέσιμων πόρων και να μεγιστοποιήσει το όφελος, έφερε αντίθετα αποτελέσματα. Η πολιτεία βρήκε έναν νέο χρηματοδότη για το σύστημα υγείας, τους ίδιους τους παρόχους», όπως υπογράμμισε χθες ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, στο πλαίσιο της τακτικής Γενικής Συνέλευσης του ΣΦΕΕ.
Η περίοδος της κρίσης άφησε έντονα σημάδια στο χώρο της υγείας, με τη δημόσια κατά κεφαλήν δαπάνη για φαρμακευτικά και υγειονομικά αναλώσιμα στην Ελλάδα να ακολουθεί πτωτική πορεία. Πλέον, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, βρίσκεται όχι μόνο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου.
Χρονιά επανεκκίνησης…
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΦΕΕ, μετά από 10 χρόνια οικονομικής κρίσης, μνημονίων και πολιτικών με τεράστιο κόστος για την οικονομία και τον δημόσιο τομέα, μπαίνουμε πλέον σε μια περίοδο που ευελπιστούμε πως θα αποτελέσει νέα αφετηρία για τη χώρα και την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
«Ουσιαστικός καταλύτης για την αλλαγή και ανάκαμψη της χώρας είναι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων του χώρου του φαρμάκου, όχι μόνο για τη θεραπεία όσων απειλούν την υγεία των πολιτών, αλλά και για τη θεραπεία της ελληνικής οικονομίας και ανταγωνιστικότητας» όπως τόνισε, υπογραμμίζοντας πως «Η φαρμακοβιομηχανία χρηματοδοτεί το σύστημα μέσω της ύπαρξης της. Για 4η συνεχή χρονιά η κλειστή δημόσια φαρμακευτική δαπάνη είναι σταθερή στο 1,945 δισ. ευρώ για τον ΕΟΠΥΥ και περίπου στα 570 εκατ. ευρώ για τα νοσοκομεία. Η αυξημένη νοσοκομειακή δαπάνη για το 2019, είναι μικρότερη από την τελική δημόσια νοσοκομειακή δαπάνη και του 2016 και του 2017 και μόλις 10 εκατ. μεγαλύτερη από του 2018».
Εκτροχιασμός της υπέρβασης
Για το 2018 οι συνολικές επιστροφές μέσω rebates και clawback ήταν της τάξης των 1,5 δισ. ευρώ, φτάνοντας σε ποσοστό το 35% των πωλήσεων των αποζημιούμενων φαρμάκων. Για το 2019 δεν υπάρχουν ενδείξεις που να προδικάζουν μια καλύτερη εξέλιξη, με τις ανεπίσημες πληροφορίες για το διάστημα του πρώτου διμήνου να κάνουν λόγο για περαιτέρω εκτροχιασμό της υπέρβασης.
«Οι δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις είναι 4 φορές πάνω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο» σύμφωνα με τον κ. Ολύμπιο Παπαδημητρίου. «Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλο κλάδο της Ελληνικής οικονομίας. Το γεγονός αυτό αποτελεί ευθεία απειλή για τη βιωσιμότητα των εταιρειών του κλάδου. Μόνο από υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις (clawback και rebate) έχουν αποδώσει στο κράτος 5,3 δισ. ευρώ για τα έτη 2012-2018.
«Τρώμε τις σάρκες μας»
Περιγράφοντας με μελανά χρώματα την κατάχρηση του clawback, ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ τόνισε ότι «υφιστάμεθα την κατάχρηση ενός συστήματος. Clawback υπάρχουν κι αλλού αλλά δεν χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο. Μας βάζει να τρώμε τις σάρκες μας, μεταξύ μας, ενώ κάποιοι επιχαίρουν στις κερκίδες ως θεατές σε ρωμαϊκή αρένα. Ότι πουλάει ο καθένας μας γίνεται clawback για τους άλλους.
Η πολιτεία αντί να αναλάβει το ρόλο του διαχειριστή, πώς να διαχειριστεί αποδοτικότερα τη δαπάνη που η ίδια έχει ορίσει χωρίς να φορτώνει τις ανάγκες στους παρόχους, έχει αναλάβει το ρόλο του δικαστή για την “δικαιότερη” λέει κατανομή του clawback. Συμφωνούμε ότι το clawback δεν είναι δίκαιο μέτρο, αλλά πρέπει να κάνουμε δικαιότερη την κατανομή του».
Δεν είναι ούτε αυτονόητο ούτε εύκολο να εισέλθει σε τροχιά ανάπτυξης ο κλάδος μας τη στιγμή που απειλείται η ίδια του η βιωσιμότητα. Τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία σταθερότητα και καμία προβλεψιμότητα!
Πόσο ακόμα θα αντέξουν οι εταιρίες του κλάδου; Είναι αναμφισβήτητο ότι θα πληγούν και οι πάσχοντες, γιατί η βιωσιμότητα των εταιριών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών στην θεραπευτική αγωγή που χρειάζονται. Όταν οι επιχειρήσεις εξοντώνονται από οριζόντιες «φορολογικές» επιδρομές, ενώ οι δομικές μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιούνται ή καθυστερούν, τότε η διατήρηση υπαρχόντων φαρμάκων στην αγορά και η είσοδος νέων καινοτόμων θεραπειών καθίστανται προβληματικές.
Πολιτική φαρμάκου
Ο κλάδος του φαρμάκου αποτελεί μια ισχυρή Εθνική παραγωγική δύναμη. Συγκεντρώνει περισσότερες από 150 εταιρείες και 28 εργοστάσια. Υποστηρίζει άμεσα κι έμμεσα περισσότερες από 86.000 θέσεις εργασίας. Είναι η τρίτη εξαγωγική δύναμη της Ελλάδας. Εξάγει σε 141 χώρες, με επίδραση που αγγίζει τα 6 δισ. ευρώ. Συνεισφέρει κατά 3,5% στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ).
«Στα επόμενα 20 χρόνια ο κλάδος της Υγείας -και ιδιαίτερα του φαρμάκου- θα εξακολουθεί να βρίσκεται στην αιχμή επιστημονικών και τεχνολογικών ανακαλύψεων. Μόνο στην Ευρώπη υπολογίζεται πως επενδύονται κάτι περισσότερο από 34 δισ. ευρώ το χρόνο. Σήμερα βρίσκονται σε στάδιο διερεύνησης περισσότερα από 7.000 φάρμακα. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας σε αυτή την πραγματικότητα;» όπως σημειώνει ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, τονίζοντας τα 3 βασικά σημεία μίας αναγκαίας εθνικής πολιτικής φαρμάκου.: α) Αναδιαμόρφωση του δημόσιου προϋπολογισμού για την υγεία και το φάρμακο. Έτσι στηρίζονται οι πραγματικές υγειονομικές ανάγκες των Ελλήνων πολιτών. β) Εισαγωγή της αρχής συνυπευθυνότητας µε την Πολιτεία στον καταλογισμό των αυτόματων επιστροφών (clawback). και γ) Υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Εξασφάλιση ορθολογικής διαχείριση της ζήτησης και χρήσης φαρμάκων και δραστική μείωση της δαπάνης.
