Στο ψηφιακό μετασχηματισμό που θα μας επιτρέψει να γνωρίζουμε πόσοι ασθενείς με καρκίνο ζουν στην Ελλάδα και να αντλήσουμε κρίσιμα δεδομένα, αναφέρθηκε εκτεταμένα ο Ιωάννης Κωτσιόπουλους, Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας, στο πλαίσιο του Συνεδρίου Economist Impact.
Ο κ. Κωτσιόπουλος περιέγραψε αρχικά την κατάσταση παρακολούθησης επιπολασμού του καρκίνου που επικρατεί στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο του Συνεδρίου Economist Impact, στην ενότητα «Η ατζέντα της Ελλάδας για την καταπολέμηση του καρκίνου στην μετά Covid-19 εποχή».
Η Ελλάδα του σήμερα δεν διαθέτει ούτε τα πολύτιμα επιδημιολογικά στοιχεία, που είναι απαραίτητα για την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας που είναι τόσο κρίσιμη για την ανάπτυξη νέων θεραπειών. Είμαστε 1 από τις 5 τελευταίες χώρες της Ευρώπης που δεν έχουν ακόμα κανένα μητρώο καρκίνου, εθνικής ή τοπικής εμβέλειας. Γι αυτό τόνισε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να κάνουμε το άλμα, το λεγόμενο leapfrogging και να φτάσουμε τα πιο προηγμένα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας.
Τι μπορούμε να κάνουμε
Στην Γενική Γραμματεία Υπηρεσιών Υγείας σχεδιάστηκε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την Ψηφιακή Υγεία με 4 πυλώνες:
- Τον Εθνικό Ψηφιακό Φάκελο Ασθενούς
- Την Ψηφιακή Αναβάθμιση των Νοσοκομείων
- Την Τηλεϊατρική
- Και το Ψηφιακό Πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του Καρκίνου, ως έναν από τους 4 πυλώνες του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Υγείας.
Το πρόγραμμα αυτό με την συνεργασία του Υπουργείου Ψηφιακής διακυβέρνησης υποβλήθηκε στον Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και σήμερα βρισκόμαστε στην πρώτη φάση υλοποίησης κατά την οποία προετοιμάζονται τα Τεχνικά Δελτία που θα πρέπει να εγκριθούν ώστε να ξεκινήσει η προετοιμασία για τις διαγωνιστικές διαδικασίες.
Κωτσιόπουλος: Ποιος είναι ο στόχος
Ο κ. Κωτσιόπουλος εξηγεί ότι κεντρικός στόχος του προγράμματος είναι να δώσουμε ένα χρήσιμο εργαλείο στους επαγγελματίες υγείας, που έχουν την ευθύνη της φροντίδας ογκολογικών ασθενών.
«Σε όλα αυτά όμως ιδιαίτερο ρόλο θα πρέπει να έχουν και οι ασθενείς που μέσω αυτών των ψηφιακών εργαλείων θα μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τα δεδομένα της υγείας τους. Είναι πια σαφές ότι οι ασθενείς έχουν το δικαίωμα να μπορούν εύκολα να έχουν πρόσβαση στα ιατρικά τους δεδομένα και να μπορούν πια από ένα επίσημο ψηφιακό οικοσύστημα εφαρμογών να λαμβάνουν την υποστήριξη που χρειάζονται.
Επίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό να καταφέρουμε να συλλέξουμε τα περισσότερα και καλύτερα δεδομένα για τον καρκίνο ώστε να τα αξιοποιήσουμε για τη χάραξη πολιτικών υγείας, για επιστημονική έρευνα τόσο σε ελληνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιστεύω ότι παράλληλα με την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου προγράμματος μπορούμε πια να ξεκινήσουμε τον επιστημονικό διάλογο για τις προϋποθέσεις αξιοποίησης αυτών των δεδομένων από την ιατρική και επιστημονική κοινότητα και τη φαρμακοβιομηχανία» συμπλήρωσε.
Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση
Ο κ. Κωτσιόπουλος χαρακτήρισε «αναγκάια προϋπόθεση» την αναθεώρηση του Νομικού πλαισίου για κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια και ειδικότερα για τις παρεμβάσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού που εισάγουν νέες διαδικασίες και νέα αντίληψη των πραγμάτων.
Το 2019, θεσμοθετήθηκε τη λειτουργία των Μητρώων Ασθενών ενώ η νομοθεσία για τη λειτουργία των ογκολογικών συμβουλίων είναι από το 2012. Το Μητρώο Παιδικού Καρκίνου βρίσκεται σε λειτουργία ένα περίπου χρόνου
«Παρόλο που διάφοροι επιστημονικοί και ακαδημαϊκοί φορείς αναλαμβάνουν κατά καιρούς πρωτοβουλίες για καταγραφή διαφόρων νεοπλασματικών νοσημάτων, οι προσπάθειες αυτές παραμένουν αποσπασματικές και βραχύβιες. Τα Νοσοκομεία κάνουν περιορισμένη χρήση κλινικών πληροφοριακών συστημάτων, ενώ στερούνται εξειδικευμένων εφαρμογών για την διαχείριση των ογκολογικών ασθενών. Τέλος, σε σχέση με τα εθνικά συστήματα, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση δεν εφαρμόζεται στις θεραπείες που χορηγούνται στα Νοσοκομεία ενώ ο ΕΟΠΥΥ εφαρμόζει τη διαδικασία της ηλεκτρονικής προέγκρισης των θεραπειών, μια διαδικασία που έχει αρκετά προβλήματα όπως δηλώνουν οι αρμόδιοι γιατροί και θα θέλαμε να εκσυγχρονιστεί» σχολίασε.
Το Τεχνικό δελτίο του Εθνικού Ψηφιακού Προγράμματος Αντιμετώπισης του Καρκίνου
Η Γενική Γραμματεία Υπηρεσιών Υγείας, συγκρότησε «άτυπη» ομάδα εργασίας για την προετοιμασία του Τεχνικού Δελτίου του Εθνικού Ψηφιακού Προγράμματος Αντιμετώπισης του Καρκίνου.
Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει:
1. Το Εθνικό Αρχείο Νεοπλασματικών Νοσημάτων, εθνικής εμβέλειας, που θα ενημερώνεται από όλες τις μονάδες υγείας, δημόσιες και ιδιωτικές, και θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τις βασικές παραμέτρους για την παρακολούθηση της νόσου ώστε η χώρα να μπορεί επιτέλους να εκπροσωπείται και να συνεισφέρει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μητρώων Καρκίνου.
2. Ένα ογκολογικό-αιματολογικό πληροφοριακό σύστημα που θα εγκατασταθεί σε 10 επιλεγμένα νοσοκομεία σε όλη τη χώρα και θα παρέχει πρότυπα ψηφιακά εργαλεία εστιασμένα στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
3. Ψηφιακά Εργαλεία υποστήριξης των ασθενών που επιδιώκουν να διευκολύνουν την καθημερινότητά τους
Ο Προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 36.445.340,96 και έχει διάρκεια υλοποίησης 3 χρόνια. «Ο Βασικός μας στόχος είναι το Εθνικό Μητρώο Νεοπλασματικών Νοσημάτων να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2023 καθώς και η πιλοτική λειτουργία 1 ή 2 Νοσοκομείων» είπε ο Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας.
Έργο 1: Εθνικό Μητρώο Νεοπλασματικών Νοσημάτων
Η χώρα μας δε διαθέτει καμία επίσημη καταγραφή νεοπλασιών σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αξιόπιστη μέτρηση της επίπτωσης, του επιπολασμού και της θνητότητας της νόσου.
Με απλά λόγια δεν μπορούμε να απαντήσουμε στην ερώτηση «Πόσοι ασθενείς με καρκίνο υπάρχουν στη χώρα σήμερα» ενώ η στατιστική εικόνα της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς προέρχονται από εκτιμήσεις και αναγωγές.
Γι αυτό, ο Κωτσιόπουλος, χαρακτήρισε το Εθνικό Μητρώο Νεοπλασματικών Νοσημάτων «εθνική προτεραιότητα» και τη «βάση για την ανάπτυξη όλων των υπόλοιπων εφαρμογών».
Ο στόχος είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος, με ποικίλες δυνατότητες συλλογής δεδομένων, με ενσωματωμένους ελέγχους ποιότητας, με ισχυρά εργαλεία επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων, και δυνατότητες διαλειτουργικότητας με όλα τα εθνικά ψηφιακά συστήματα (π.χ. Φάκελος Υγείας).
Το περιεχόμενο του Μητρώου θα προσδιοριστεί από επιστημονική επιτροπή που θα λάβει υπόψη της τις ευρωπαϊκές οδηγίες αλλά και τις καλές πρακτικές άλλων χωρών και σίγουρα θα αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους
Έργο 2: Ογκολογικό – Αιματολογικό Πληροφοριακό Σύστημα
«Τα ογκολογικά συμβούλια ή, ορθότερα, οι διεπιστημονικές ομάδες, παρόλο που είναι θεσμοθετημένες από το 2012 δεν μπορούμε να πούμε ότι λειτουργούν ικανοποιητικά στην Ελλάδα σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σε άλλες χώρες» σχολίασε ο Κωτσιόπουλος.
Στην προσπάθεια να ενισχυθεί ο ρόλος τους, 10 Νοσοκομεία θα εφοδιαστούν με κατάλληλο εξοπλισμό και ειδικό λογισμικό υποστήριξης των συνεδριάσεων των διεπιστημονικών ομάδων (είτε φυσικών είτε μέσω τηλεδιάσκεψης) εφαρμόζοντας τα πρότυπα λειτουργίας και τις καλές πρακτικές άλλων κρατών-μελών, με τα οποία και έχουμε συνεχή επικοινωνία για αυτό το θέμα.
Στις συνεδριάσεις αυτές θα είναι διαθέσιμη και κατάλληλα οπτικοποιημένη, όλη η χρήσιμη πληροφορία για την πορεία τους ασθενούς ώστε να διευκολύνεται το έργο της ομάδας και να λαμβάνονται οι βέλτιστες κλινικές αποφάσεις για τον ασθενή. Η πληροφορία θα συλλέγεται από τα τοπικά πληροφοριακά συστήματα του νοσοκομείου, περιορίζοντας όσο είναι δυνατό, την ανάγκη για ανθρώπινη παρέμβαση.
Σε αυτό το έργο θα εξεταστεί και η δυνατότητα αξιοποίησης εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη των ιατρών στην λήψη κλινικών αποφάσεων ιδίως στο απεικονιστικό κομμάτι, όπου πραγματικά έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης.
Έργο 3: Ψηφιακά Εργαλεία Υποστήριξης Ασθενών
«Δυστυχώς δεν ξέρουμε ακριβώς πόσοι είναι οι ασθενείς με καρκίνο στην Ελλάδα. Σίγουρα όμως είναι πάρα πολλοί και καθώς οι θεραπείες γίνονται όλο και πιο αποτελεσματικές οι άνθρωποι που ζουν με τον καρκίνο, οι survivors, αυξάνονται. Και η ζωή με τον καρκίνο μπορεί να διαρκέσει πλέον δεκαετίες, και η καθημερινότητά τους είναι συχνά δύσκολη. Έχουν να αντιμετωπίσουν το φόβο, την ανησυχία και τις συνέπειες της νόσου, συγχρόνως με τα διαδικαστικά θέματα της θεραπείας τους.
Τα ψηφιακά εργαλεία που προτείνουμε εδώ ασφαλώς δεν μπορούν να μετριάσουν τον πόνο αλλά μπορούν ίσως να διευκολύνουν την καθημερινότητά τους. Είναι σημαντικό για τον ασθενή να μπορεί να αναφέρει ανά πάσα στιγμή ένα σύμπτωμα ή μια παρενέργεια που τον ανησυχεί, να μπορεί να ενημερωθεί έγκυρα για πρακτικά θέματα που τον αφορούν (π.χ. που μπορώ να κάνω ακτινοθεραπεία), να έχει πρόσβαση σε βασικά στοιχεία του ιατρικού φακέλουτου, ακόμη και να επικοινωνήσει με ανθρώπους που βιώνουν την ίδια κατάσταση.
Το πως θα αναπτυχθούν αυτά τα εργαλεία καθώς το ακριβές αντικείμενο τους αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο διαλόγου με την κοινότητα των ασθενών και πιστεύω ότι το τελικό αποτέλεσμα πραγματικά θα δικαιώσει τις προσδοκίες μας» συπλήρωσε.
Τέλος, κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι ψηφιακός μετασχηματισμός στην Υγεία δεν είναι μόνο θέμα τεχνολογίας. «Θα έλεγα ότι η τεχνολογία είναι απλά ο καταλύτης της αλλαγής» είπε χαρακτηριστικά.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
