Τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εγχώρια βιομηχανία φαρμάκων στα χρόνια του κορωνοϊού αναφέρθηκε ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος, πρόεδρος του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ), στη διάρκεια της Ημερίδας με θέμα «Οικονομικά της Υγείας μετά την πανδημία: μία πρώτη προσέγγιση» με σημείο μετάδοσης την αίθουσα «Παύλος Γιαννακόπουλος», στην εταιρεία ΒΙΑΝΕΞ.
Ο κ. Γιαννακόπουλος μίλησε για τις προτεραιότητες της φαρμακευτικής πολιτικής και τις αναγκαίες παρεμβάσεις. Αναφέρθηκε στην προτεραιότητα στην πρόληψη, με ισχυρή εμβολιαστική πολιτική που θα εξασφαλίσει ένα ξεχωριστό κονδύλι για τα εμβόλια.
Ο πρόεδρος του ΣΑΦΕΕ, κ. Δημήτρης Γιαννακόπουλος, ανοίγοντας με την ομιλία του το στρογγυλό τραπέζι τόνισε πως «Το μεγαλύτερο πρόβλημα του κλάδου είναι ο ελλιπής δημόσιος προϋπολογισμός για το φάρμακο και άρα τα τεράστια ποσά του clawback, που πλέον δεν έχουμε λόγια να τα χαρακτηρίσουμε. Λέγαμε δυσβάσταχτο, δυσθεώρητο, ανεξέλεγκτο το clawback, τα στοιχεία όμως τόσο του 2019 όσο και οι εκτιμήσεις του 2020 είναι εκτός πραγματικότητας, αν θέλουμε να μιλάμε για βιώσιμες επιχειρήσεις.
Η συνολική επιβάρυνση της βιομηχανίας (νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή) ξεπερνά το 1,7 δισ. ευρώ (clawback και rebate) το 2019, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2020 δείχνει επιπλέον αύξηση κατά 45%. Ακόμα και οι μνημονιακές δεσμεύσεις προέβλεπαν μείωση κατά 30% την τελευταία τριετία, στόχος που ποτέ δεν επετεύχθη, ενώ οι ίδιοι οι θεσμοί πλέον κάνουν λόγο για «ηθικό κίνδυνο» από τη συνεχώς αυξανόμενη πορεία του. Τώρα έχουν 52 δισ. διαθέσιμα (23 + 9 + 20). Ας τα αξιοποιήσουν εκεί που πρέπει, δηλαδή στην υγεία. Το 1% ζητάμε, όχι όλο το ποσό, ήρθε η ώρα να πάρουν κάποιες αποφάσεις».
Φαρμακευτική δαπάνη και εμβόλια
Στη συνέχεια, πρόσθεσε πως «Κρίσιμη είναι η εξαίρεση από τη φαρμακευτική δαπάνη άλλων δαπανών που αφορούν στην πρόληψη (εμβόλια), στην κοινωνική στήριξη (ανασφάλιστοι) και σε ειδικές καταστάσεις που διαμορφώνουν, για παράδειγμα, οι πανδημίες (μεγάλη ζήτηση συγκεκριμένων σκευασμάτων). Η δαπάνη για τα εμβόλια εκτιμάται στα 200 εκατ. ευρώ, ενώ για τους ανασφάλιστους στα 290 εκατ. ευρώ, για το 2019.
Ειδικά στις συνθήκες που διαμορφώνει η πανδημία, η δημιουργία ξεχωριστού κονδυλίου για τους εμβολιασμούς θα έπρεπε να έχει δρομολογηθεί ήδη από την κυβέρνηση. Θα είναι από το Ταμείο Πρόνοιας; Θα είναι με άλλη ρύθμιση; Το θέμα είναι να υλοποιηθεί. Με ένα δεύτερο κύμα να είναι πιθανό το φθινόπωρο, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ η Ελλάδα να αποκτήσει ισχυρή εμβολιαστική πολιτική με ξεχωριστό κονδύλι για τα εμβόλια, ώστε να ελαφρυνθεί η φαρμακευτική δαπάνη για τις αυξημένες ανάγκες σε φάρμακα. Εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να φέρουμε επαρκείς ποσότητες εμβολίων στη χώρα, όμως ο τρόπος που αποφασίζουν οι εταιρείες –παραγωγοί λαμβάνει υπόψη και τους οικονομικούς όρους και την παγκόσμια ζήτηση που φέτος είναι αυξημένη».
Γιαννακόπουλος: Δικαιότερο clawback
Ακόμη, ο κ. Γιαννακόπουλος επισήμανε πως «θα πρέπει το clawback να κατανέμεται δικαιότερα, ώστε να επιβαρύνονται αναλογικά τα σκευάσματα για την αύξηση της δαπάνης που προκαλούν. Στην ίδια κατεύθυνση, η επιτάχυνση του έργου της επιτροπής Αξιολόγησης και Διαπραγμάτευσης μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία κλειστών προϋπολογισμών για καινοτόμες θεραπείες, στο παράδειγμα της Ηπατίτιδας C και των ανοσοσφαιρινών. Τέλος, θα πρέπει να ενισχυθεί δραστικά το ποσό συμψηφισμού του clawback, με τις επενδύσεις σε κλινικές μελέτες, R&D και εξοπλισμό για τις παραγωγικές μονάδες, με απλοποίηση των διαδικασιών. Οι σημαντικές παραγωγικές επενδύσεις των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών αλλά και η προσέλκυση επενδύσεων από τις ξένες φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, δημιουργούν προστιθέμενη αξία που μένει και επανεπενδύεται».
«Οι αποφάσεις που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πιθανότατα θα διαμορφώσουν τον κόσμο για τα επόμενα χρόνια. Αν και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος και προσπάθεια, αυτή η κρίση αναδεικνύει την ανάγκη για αλλαγές στην αγορά του φαρμάκου και αποτελεί ευκαιρία για να προχωρήσουμε», επισήμανε ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).
Κίνδυνοι για τη βιομηχανία
Συμπλήρωσε, μάλιστα πως «Η υλοποίηση του μηχανισμού του clawback, στην παρούσα μορφή, εμφανίζεται να θέτει κινδύνους για τη βιομηχανία (επιχειρηματικός κίνδυνος), το ευρύτερο οικοσύστημα (ηθικός κίνδυνος), καθώς και τα δημόσια οικονομικά (δημοσιονομικός κίνδυνος)», ενώ αναφέρθηκε και στους 5 λόγους που καθιστούν αναγκαίο τον επαναπροσδιορισμό της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης:
- Είναι σταθερή τα τελευταία 4 χρόνια.
- Είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ.
- Το δημογραφικό και επιδημιολογικό προφίλ της χώρας τεκμηριώνουν την ανάγκη για τον επαναπροσδιορισμό.
- Στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη περιλαμβάνονται κόστη που αντιστοιχούν σε άλλα κέντρα κόστους (εμβόλια – ανασφάλιστοι).
- Είναι απαραίτητος ώστε να έρθουν νέα, καινοτόμα φάρμακα στη χώρα
Τρύφων: Αντικειμενική κατανομή πόρων
Παίρνοντας τον λόγο ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), κ. Θεόδωρος Τρύφων, αναφέρθηκε στην κατανομή των διαθέσιμων πόρων για την υγεία, επισημαίνοντας ότι «Περιμένουμε να τηρείται η συνταγματικότητα και να γίνεται μια αντικειμενική κατανομή πόρων. Πρέπει να μπουν κριτήρια». Υποστήριξε δε ότι «ο τρόπος που πληρώνει αυτή τη στιγμή η φαρμακοβιομηχανία, είναι κατάφωρα αντισυνταγματικός» με βάση την αναλογικότητα.
Αναφερόμενος μάλιστα στην επάρκεια και την πρόσβαση των πολιτών στα αναγκαία φάρμακα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τόνισε πως πρέπει κάθε κράτος να δει πώς τοποθετείται στην κάλυψη, την επάρκεια και την πρόσβαση των πολιτών στη φαρμακευτική περίθαλψη, λαμβάνοντας υπόψη τη θετική επίπτωση αναπτυξιακά που μπορεί να δημιουργηθεί.
Αν δεν υπήρχε η αντισυνταγματική επιβάρυνση του clawback, οι επενδύσεις στον τομέα του φαρμάκου θα ξεπερνούσαν τα 200 εκατ. ευρώ, καθώς μόνο το δεύτερο εξάμηνο του 2019 υποβλήθηκαν 36 επενδυτικά προγράμματα αξίας 80 εκατομμυρίων, στο πλαίσιο του συμψηφισμού με το clawback. «Εκτός από τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, και οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν δείξει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, ειδικά στον τομέα των κλινικών ερευνών» τόνισε ο πρόεδρος της ΠΕΦ.
Χουλιάρα: Συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα
Στη συνέχεια, τον λόγο στο στρογγυλό τραπέζι για τη φαρμακοβιομηχανία πήρε η κυρία Έλενα Χουλιάρα, πρόεδρος PhRMA Innovation Forum, η οποία επισήμανε πως «Η κρίση του κορωνοϊού απέδειξε ότι η υγεία έχει τεράστιο αντίκτυπο όχι μόνο στην ευημερία του πληθυσμού αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. Ανέδειξε επίσης την αξία των συμπράξεων και συνεργασιών μεταξύ του κράτους και του ιδιωτικού τομέα, καθώς ακόμα και μεταξύ των χωρών.
Το Pharma Innovation Forum και τα μέλη του και σε αυτή την περίοδο στάθηκαν αρωγοί του κράτους και του συστήματος υγείας. Προσβλέπουμε στη συνέχιση αυτής της συνεργασίας και στη μετά COVID-19 εποχή, ισχυροποιώντας την μέσω της υπογραφής ενός μνημονίου συνεργασίας με το Υπουργείο Υγείας. Ενός μνημονίου που θα βάζει στον επίκεντρο τον Έλληνα ασθενή και θα αναγνωρίζει την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης της υγείας καθώς και την ανάγκη ταχείας και καθολικής πρόσβασης στα φάρμακα.
Εξάλλου, η πανδημία ανέδειξε με τον πιο ισχυρό τρόπο την αναγκαιότητα και τη μοναδική αξία της φαρμακευτικής καινοτομίας καθώς τα μάτια όλου του κόσμου είναι στραμμένα στην έρευνα και ανάπτυξη νέων εμβολίων και φαρμάκων για την πρόληψη και τη θεραπεία της COVID-19».
Κοντοζαμάνης: Γνωρίζουμε το πρόβλημα και τι πρέπει να γίνει
Αφού ολοκληρώθηκαν οι εισηγήσεις των εκπροσώπων της φαρμακοβιομηχανίας, τον λόγο έλαβε ο υφυπουργός Υγείας κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης, τονίζοντας πως «Γνωρίζουμε το πρόβλημα, γνωρίζουμε τι πρέπει να γίνει, γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε και θα το κάνουμε. Είναι η τελευταία ευκαιρία για το Σύστημα Υγείας προκειμένου να αναταχθεί και να ξεπεράσει τις στρεβλώσεις που τόσα χρόνια το ταλανίζουν. Σύντομα θα υπάρξουν ανακοινώσεις που θα αφορούν ένα συνολικό αναπτυξιακό σχέδιο για τη φαρμακοβιομηχανία».
«Η κοινωνική πολιτική είναι υποχρέωση του κράτους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ελλείψεις ή ανεπάρκειες του κράτους να καλύπτονται από άλλους φορείς. Το πρώτο βήμα έγινε με τον συμψηφισμό δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη και επενδύσεις στη χώρα με το clawback», επισήμανε ο κ. Κοντοζαμάνης.
Σε ό,τι αφορά δε τη δαπάνη των εμβολίων, ο υφυπουργός Υγείας διευκρίνισε πως «από το 2020 και μετά, η δαπάνη των εμβολίων θα εξαιρεθεί από το clawback, καθώς αναγνωρίζουμε τον ρόλο των εμβολίων στη Δημόσια Υγεία. Είναι ένα εργαλείο πρόληψης τα εμβόλια και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίσουμε».
Ακόμη, ο κ. Κοντοζαμάνης αναφέρθηκε στις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια και που είναι:
- – Οι νέες θεραπείες που έρχονται στη χώρα μας και σε παγκόσμιο επίπεδο τα επόμενα χρόνια, κυρίως οι γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες.
- – Ο εξορθολογισμός του clawback.
Συμπλήρωσε, μάλιστα, ότι «Πρέπει να πάμε σε λύσεις που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών εταιρειών, γιατί αναγνωρίζουμε ότι το clawback είναι δυσβάσταχτο για τις φαρμακευτικές εταιρείες. Εάν καταρρεύσουν οι εταιρείες, εάν καταρρεύσει το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα, έχουμε πέσει όλοι μαζί. Αυτό είναι κάτι που μας απασχολεί και πρέπει οι λύσεις να είναι win-win», επισήμανε ο υφυπουργός Υγείας. Το στρογγυλό τραπέζι συντόνισε η δημοσιογράφος κυρία Νατάσσα Σπαγαδώρου.
«Οι συνέπειες της πανδημίας στις πολιτικές για τις δαπάνες υγείας»
Στο στρογγυλό τραπέζι ξεκίνησε με την εισήγηση του κ. Ιωάννη Κωτσιόπουλο, γενικού γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος παρουσίασε τα μέτρα που ελήφθησαν στο Σύστημα Υγείας για να καλύψει τις ανάγκες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Αναφερόμενος δε στην πιθανότητα να αντιμετωπίσουμε ένα δεύτερο κύμα κορονοϊού ή ένα κύμα γρίπης από τον Σεπτέμβριο επισήμανε ότι «θα πρέπει να φτιάξουμε ένα σύστημα διπλής δυναμικότητας, που θα μπορεί να διαχειριστεί τόσο μια υγειονομική κρίση, όσο και τις ανάγκες των χρονίως πασχόντων, των ογκολογικών ασθενών, όλων όσων θέλουν να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας».
Και πρόσθεσε πως «Με τον κ. Κοντοζαμάνη επεξεργαζόμαστε ένα νέο νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που δίνει έμφαση στη σύμπραξη του δημόσιου και του ιδιωτικού συστήματος, έχει ως φιλοσοφία του το δίκτυο της ΠΦΥ και έχει ως στόχο να αποτυπώσει καλύτερα τις ανάγκες των ασθενών και των πολιτών».
Κωστιόπουλος: Ψηφιακός Μετασχηματισμός
Στη συνέχεια, ο κ. Κωτσιόπουλος αναφέρθηκε στο κομμάτι του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπου η χώρα μας υστερεί σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επισημαίνοντας όμως πως μέσα στην υγειονομική κρίση γίναν πολλά σημαντικά βήματα, όπως το BI του Υπουργείου Υγείας που καθημερινά ενημερωνόταν από όλους τους συνεργαζόμενους φορείς και η άυλη συνταγογράφηση.
Σε ό,τι αφορά το φάρμακο, ο γενικός γραμματέας επισήμανε πως «κατά τη διάρκεια της κρίσης αναδείχθηκε πολύ ο ρόλος της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, δεν άφησε την εφοδιαστική αλυσίδα του φαρμάκου να καταρρεύσει και υπήρξε πάντα επάρκεια στο φάρμακο. Υπάρχει μια τεράστια προσπάθεια από τη φαρμακοβιομηχανία, μέσω καινοτόμων θεραπειών ή παραγωγής εμβολίων, να δώσει μια τελική λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Στο ερώτημα «Πώς βρήκε ο Covid-19 το ελληνικό Σύστημα Υγείας» απάντησε μέσα από την παρουσίασή του ο κ. Κωνσταντίνος Παναγούλιας, αντιπρόεδρος ΣΦΕΕ, μέλος Δ.Σ. ΣΑΦΕΕ. Επισήμανε ότι «Το αποτέλεσμα της κρίσης των προηγούμενων ετών είχε δραματικές επιπτώσεις τόσο για τις εταιρείες του κλάδου όσο και για τους ασθενείς. Η υγεία και το φάρμακο υποχρηματοδοτούνται και παρατηρείται μια ουσιαστική ανισορροπία του συστήματος υγείας, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας προσδιορισμού των δημόσιων αναγκών, στη βάση των πραγματικών πληθυσμιακών παραμέτρων».
«Όλα τα υγειονομικά συστήματα αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις. Και η Ελλάδα αντιμετωπίζει συνεχείς και αυξανόμενες προκλήσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η πολυνοσηρότητα, η αύξηση του επιπολασμού χρόνιων παθήσεων, το μεταναστευτικό/προσφυγικό κύμα, αλλά και οι ιατρικές εξελίξεις με νέας γενιάς καινοτόμες θεραπείες και τεχνολογίες. Όλες αυτές οι παράμετροι συνηγορούν στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης», τόνισε ο κ. Παναγούλιας.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στους στόχους του Οδικού Χάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Φαρμακοβιομηχανία, οι οποίοι συνοψίζονται παρακάτω:
• Να διασφαλισθεί πρόσβαση των ασθενών και η επαρκής διαθεσιμότητα των φαρμάκων.
• Να εξασφαλισθούν φάρμακα σε προσιτό κόστος για τους ασθενείς και τα συστήματα υγείας καθώς και η δημοσιονομική βιωσιμότητα του συστήματος.
• Η καινοτομία να αξιοποιήσει την ψηφιακή τεχνολογία και να μειώσει το περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα.
• Να υποστηριχθεί η επιρροή και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε διεθνές επίπεδο, να μειωθεί η εξάρτηση από παραγωγούς εκτός της ΕΕ και να ενισχυθούν οι Ευρωπαίοι παραγωγοί σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής.
Παίρνοντας τον λόγο η κυρία Δέσποινα Μακριδάκη, PHarmD, κλινικός φαρμακοποιός MSc, νοσοκομειακός φαρμακοποιός – διευθύντρια ΕΣΥ, διευθύντρια Ενοποιημένου Φαρμακείου «ΓΝΑ Σισμανόγλειο-Αμαλία Φλέμιγκ», πρόεδρος ΠΕΦΝΙ, EAHP Board Member, DoPD, επισήμανε ότι «Στο νοσοκομειακό περιβάλλον, η πανδημία COVID-19 τροποποίησε σημαντικά τις προτεραιότητες και την κατανομή των δαπανών υγείας. Απαιτήθηκε ενεργοποίηση σεναρίων αντιμετώπισης κρίσης, ώστε να εξασφαλισθεί άμεσα η επάρκεια φαρμάκων και προστατευτικών μέσων. Διαταράχθηκε η εφοδιαστική αλυσίδα και ενεργοποιήθηκαν πρωτόκολλα αντιμετώπισης ελλείψεων διαφόρων φαρμάκων από πλευράς των νοσοκομειακών φαρμακοποιών. Αναπτύχθηκαν παράλληλες αναγκαίες δράσεις σχετικά με τα φάρμακα των κλινικών μελετών για τον SARS-CoV-2 , τη φαρμακοεπαγρύπνηση για τις δοκιμαζόμενες αγωγές και τα registries των ασθενών.
Πρόσβαση ασθενών σε υγειονομικές δομές
Η παροχή εξειδικευμένης φαρμακευτικής φροντίδας στους πάσχοντες, αποτελεί ακόμη ζητούμενο. Η επίπτωση στην ετήσια φαρμακευτική δαπάνη δεν μπορεί ακόμη να καθορισθεί, δεδομένου ότι ούτε το είδος ούτε το κόστος των φαρμάκων που τελικά θα χρειαστούν είναι γνωστό. Η μείωση της πρόσβασης των ασθενών σε όλες τις υγειονομικές δομές, με μετακύλιση χειρουργείων & προγραμματισμένων θεραπειών, πιθανά επιδείνωσε χρόνια προβλήματα υγείας, και ενδεχομένως να απαιτηθούν τελικά πιο δαπανηρές θεραπείες ή/και αυξημένος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο».
Και κατέληξε η κυρία Μακριδάκη πως «Ο συνδυασμός lockdown και αδειών (καραντίνας, ειδικού σκοπού, αναρρωτικών) επιβάρυναν τους ήδη ανεπαρκείς ανθρώπινους πόρους του Συστήματος Υγείας. Η αναγκαία τηλε-εργασία από το σπίτι γίνεται εφαλτήριο νέων διαλειτουργικών τεχνολογιών, οπότε και ο αναγκαίος εξοπλισμός και οι εργατοώρες που απαιτήθηκαν πρέπει να ενταχθούν στον σχεδιασμό και τις συνολικές δαπάνες».
Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο κ. Ισίδωρος Κουγιουμτζόγλου, Market Access Director, VIANEX S.A., τόνισε πως «Περιμέναμε την πανδημία για να δούμε τις συνέπειες των πολιτικών αποφάσεων στην υγεία; Μάλλον όχι! Η πανδημία είναι ένα ιστορικό φαινόμενο με πρώτη καταγραφή πανδημίας αυτή του τυφοειδή πυρετού, το 430 π.Χ., όπου σκότωσε τα 2/3 του πληθυσμού της Αθήνας σε τέσσερα χρόνια.
Στη χώρα μας, ο κορωνοϊός ήρθε να προστεθεί ως ένα επιπλέον λιθαράκι στην υπάρχουσα οικονομική κρίση που έχει ξεκινήσει από το 2010 και μετρά δυστυχώς ήδη 10 έτη. Ουσιαστικά, η πανδημία ήρθε να αποκαλύψει τις παθογένειες του συστήματος υγείας, αλλά και τη δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί σε περιόδους δύσκολες για το έθνος».
Επιπλέον ο κ. Κουγιουμτζόγλου αναφέρθηκε στις θετικές και αρνητικές συνέπειες της πανδημίας στην Ελλάδα, καθώς και το πώς αυτές σχετίζονται όχι μόνο με τις δαπάνες υγείας, αλλά με την ευρύτερη έννοια των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών, ενώ κλείνοντας έκανε έναν απολογισμό των επιπτώσεων στη σύγχρονη και υγιή ελληνική φαρμακοβιομηχανία, καθώς και τα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν, ώστε η ελληνική βιομηχανία να συνεχίσει να είναι βιώσιμη.
Το στρογγυλό τραπέζι που συντόνισε η συντάκτρια Υγείας κυρία Άννα Παπαδομαρκάκη, έκλεισε με παρέμβαση μέσω skype του κ. Ιωάννη Υφαντόπουλου, καθηγητή Οικονομικών της Υγείας, Κοινωνικής Πολιτικής και Διοίκησης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ.
Πανδημίες από το 12ο αιώνα
Ο κ. Υφαντόπουλος ξεκίνησε με μια ιστορική αναφορά στις πανδημίες από τον 12ο αιώνα, ενώ στη συνέχεια ανέφερε πως οι δαπάνες υγείας κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, μειώθηκαν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, πέφτοντας από το 6,6% του ΑΕΠ το 2010 στο 4,7% του ΑΕΠ το 2018.. Η μείωση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια 2,6 ετών από το προσδόκιμο επιβίωσης στον πληθυσμό, εξαιτίας της περιστολής των δαπανών σε φάρμακα ή νοσοκομειακή περίθαλψη.
Τόνισε μάλιστα πως ο στόχος για το 2030 είναι να φτάσουν οι δαπάνες υγείας από 4,7% του ΑΕΠ στο 7,7%, διαφορετικά οι φαρμακευτικές δεν μπορούν να αντέξουν το υπερβολικό clawback και rebate με την καθήλωση των φαρμακευτικών δαπανών στα 2 δισ.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά την πανδημία, ο κ. Υφαντόπουλος επισήμανε πως «τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ θα είχε κοστίσει η πανδημία στη χώρα μας, αν δεν είχαμε εγκαίρως λάβει τα μέτρα που εφαρμόσαμε».
«Κλινικές μελέτες: η μεγιστοποίηση της αξίας τους»
Με συντονιστή τον κύριο Μάκη Παπαταξιάρχη, πρόεδρο Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελληνο-Αµερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, πραγματοποιήθηκε το στρογγυλό τραπέζι για τη μεγιστοποίηση της αξίας των κλινικών μελετών.
Στην εισαγωγική του ομιλία ο κ. Παπαταξιάρχης ανέφερε ότι: «Οι πρόσφατες εξελίξεις σε παγκόσμιο αλλά και τοπικό επίπεδο οδήγησαν σε μια εντυπωσιακή αλλαγή του κοινωνικού αποτυπώματος της καινοτόμου φαρμακευτικής βιομηχανίας και της αξίας του κλινικού έργου και έρευνας που αυτή διαχρονικά παράγει. Το νοσοκομειο-κεντρικό σύστημα της χώρας οφείλει να αναβαθμίσει την αξία και υπεραξία των μονάδων του ως ερευνητικά κέντρα εκτός της κλασσικής λειτουργίας και προσφοράς τους στη δευτεροβάθμια περίθαλψη.
Ιδιαίτερη προσοχή παράλληλα απαιτείται στον ρόλο των Υγειονομικών Περιφερειών οι οποίες έχουν μια κρίσιμη συμβολή στην προσέλκυση και εκτέλεση των κλινικών μελετών με άρτιο και πλήρη εντός των χρονοδιαγραμμάτων τρόπο. Απαιτείται συνεχής εκπαίδευση του διοικητικού και διαχειριστικού τομέα των νοσοκομειακών μονάδων που η αντίληψή της για το μείζον αυτό θέμα δε συνάδει με αυτή του επιστημονικού δυναμικού το οποίο τις έχει ήδη αξιολογήσει σε υψηλό επίπεδο.
Οικονομική ευρωστία
Οι κλινικές μελέτες συνδέονται με οικονομική ευρωστία και ανάπτυξη και συνεπώς με αυτονομία και εξέλιξη. Επίσης το κύρος ως αποτέλεσμα των δημοσιεύσεων και η αυξημένη δημοσιότητα των ερευνητικών κέντρων έχει επιπρόσθετα ακαδημαϊκά και άλλα ουσιαστικά οφέλη τόσο για το ανθρώπινο επιστημονικό κεφάλαιο όσο και για τα ίδια τα ιδρύματα και μονάδες. Οι κλινικές μελέτες έχουν ένα αδιαμφισβήτητο κοινωνικό, αναπτυξιακό, επιστημονικό, οικονομικό, κοινωνικό και αμιγώς εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Ήδη, λόγω της πρόσφατης πανδημίας πάνω από 2000 βρίσκονται σε εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι συνώνυμες της καινοτομίας, των βέλτιστων κλινικών και θεραπευτικών πρακτικών και συντελούν καταλυτικά στην αξιολόγηση και επαναξιολόγηση των μοντέλων θεραπείας που ακολουθούνται ιστορικά».
Και συμπλήρωσε ότι «Ο ρόλος της χώρας μας και η παρουσία της στο διεθνές σκηνικό κλινικής έρευνας οφείλει να ενισχυθεί ιδίως σε καιρούς αυξημένης πίεσης και συσσώρευσης για άμεσα αποτελέσματα, όπως αυτοί που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες. Η παγκοσμιοποίηση διαμορφώνει νέους όρους, η συμμετοχή σε διεθνείς μελέτες έχει πλέον άλλα χαρακτηριστικά και οι ταχύτητες εγκρίσεων όπως και οι ρυθμοί ανάπτυξης πρέπει να επιταχυνθούν. Η σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα θα βοηθήσει καταλυτικά. Έχει ήδη τεκμηριωθεί πως εκμεταλλευόμαστε μόνον το 30% των δυνατοτήτων που έχουμε, συνεπώς η άρση των γραφειοκρατικών και διοικητικών εμποδίων είναι αναγκαία και άμεσα απαραίτητη. Σκέψεις όπως η ίδρυση Clinical Trials Academy, όπως η επιχειρηματική προσέγγιση και σκοπιά προτείνει πρέπει να υλοποιηθούν τάχιστα κάτω από το νέο πρίσμα ψηφιοποίησης υγειονομικής ασφάλειας και αυξημένης πρόσβασης στην καινοτομία.
Απαιτείται ευελιξία αλλά και απόλυτη συμμόρφωση στο κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο. Υπήρξαν πρόσφατες εξελίξεις για τις μη παρεμβατικές μελέτες για τις οποίες κάποιες διορθώσεις απαιτούνται ενώ ακόμη στη χώρα μας υπάρχει κενό και απουσία νομικού πλαισίου για τις κλινικο-επιδημιολογικές μελέτες. Το Δημόσιο Λογιστικό των Νοσοκομείων παραμένει προβληματικό ενώ θα πρέπει να θεσμοθετηθεί και ο ρόλος των άλλων επαγγελματιών υγείας εκτός του Ιατρικού προσωπικού. Η επέκταση του Ηλεκτρονικού φακέλου των ασθενών είναι αναγκαία ενώ ο προσδιορισμός των πραγματικών έναντι των θεωρητικών εσόδων των νοσοκομείων είναι προϋπόθεση για την όποια κινιτροδότηση ώστε το χρώμα και το μέγεθος της χώρας στον παγκόσμιο κλινικό χάρτη να βελτιωθεί και να αλλάξει κατηγορηματικά, άμεσα».
Μπαρούτσου: Μεγιστοποίηση οφέλους των Κλινικών Μελετών
Η κυρία Βαρβάρα Μπαρούτσου, παθολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Ιατρικής (ΕΛ.Ε.Φ.Ι.), Western Europe Cluster Chief Scientific Officer, Novartis, κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, αναφέρθηκε στις κύριες κατευθύνσεις για τη μεγιστοποίηση του οφέλους των Κλινικών Μελετών, οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω:
- • Διασφάλιση του ερευνητικού συνεχούς της αλυσίδας, προκλινικής έρευνας, μεταφραστικής έρευνας, κλινικών δοκιμών, κλινικο-επιδημιολογικών μελετών – RWE και κλινικών τεκμηρίωσης για την αξιολόγηση τεχνολογιών Υγείας, ΗΤΑ.
- • Ανάπτυξη κουλτούρας συνεργασιών και συστηματικού διαλόγου μεταξύ των ενώσεων ασθενών, επιστημονικών φορέων, ερευνητών, θεσμικών φορέων Φαρμακοβιομηχανίας & CRO και των Αρχών.
- • Στρατηγικός μετασχηματισμός των προτεραιοτήτων που περιλαμβάνουν τη χρήση νέων τεχνολογιών για την σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση έγκρισης, έναρξης, εξέλιξης και υλοποίησης των κλινικών δοκιμών, επιχειρησιακής αριστείας στη διαχείριση των αλλαγών.
- • Συνεχιζόμενη εκπαίδευση και πιστοποίηση των επιστημόνων Κλινικής Έρευνας στο ραγδαία εξελισσόμενο επιστημονικό, βιοηθικό, τεχνολογικό, κανονιστικό γίγνεσθαι.
Και συμπλήρωσε η κυρία Μπαρούτσου πως «στην κατεύθυνση αυτή η Ε.Λ.Ε.Φ.Ι., ως εξειδικευμένη, ουδέτερη Επιστημονική Εταιρεία με διεθνή αναγνώριση, έχει αναλάβει πρωτοβουλία διαλόγου με εμπειρογνώμονες στον τομέα της Κλινικής Έρευνας, από όλους τους εταίρους, Ενώσεις Ασθενών, Κλινικούς Ερευνητές, Αρχές, ειδικούς στη Φαρμακευτική Ιατρική, χορηγούς και CRO’s, με στόχο την επιτάχυνση των εξελίξεων στη χώρα για τη συγχρονισμένη πορεία με τις επιστημονικές εξελίξεις και τις νέες τεχνολογίες στο διεθνές περιβάλλον της Έρευνας και Κλινικής Ανάπτυξης καινοτομιών που ωφελούν τους ασθενείς, την κοινωνία και τη Δημόσια Υγεία». Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε και στην πρωτοβουλία της Ε.Λ.Ε.Φ.Ι. να δημιουργήσει το Clinical Research & Clinical Trials Innovation Forum, το οποίο αποσκοπεί στην επιτάχυνση των καινοτομιών για τον μετασχηματισμό της Κλινικής Έρευνας στην Ελλάδα.
Κοράκη: Κλινικές μελέτες
Παίρνοντας τον λόγο η κυρία Ευαγγελία Κοράκη, πρόεδρος Συλλόγου CRO’s – HACRO, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος εταιρίας “Coronis Research Α.Ε.”, επισήμανε πως «Είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο ότι οι κλινικές μελέτες αρχίζουν να αναγνωρίζονται ως ένα σημαντικό κομμάτι πλέον των οικονομικών -και όχι μόνο- της Υγείας. H πρόσφατη εμπειρία με τον COVID έγινε αφορμή να μιλούν όλοι πλέον για αυτές, σαν να γνώριζαν πάντα ποιος ήταν ο ρόλος και ο λόγος ύπαρξής τους. Αυτό ήταν ίσως και ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του κλάδου μέσα από την εμπειρία του COVID».
Και πρόσθεσε η κυρία Κοράκη ότι «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν και κυρίως ο τρόπος που αυτές διευθετήθηκαν, αναμένεται να αποτελέσει τη βάση διαμόρφωσης του νέου τοπίου των κλινικών μελετών στο εγγύς μέλλον. Οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν σημαντικά τον τρόπο που σχεδιάζονται και διεξάγονται οι κλινικές δοκιμές, ανοίγοντας το δρόμο προς πιο απλοποιημένα πρωτόκολλα, με αποκεντρωμένο σχεδιασμό μελέτης και κυρίως αυξημένη χρήση των νέων τεχνολογιών. Ποιο θα είναι το μακροχρόνιο όφελος αυτών των αλλαγών;
Χαμηλότερο κόστος διεξαγωγής, ταχύτερη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων, υψηλότερης ποιότητας δεδομένα λόγω αυτοματοποιημένης και αξιόπιστης συλλογής, χαμηλότερος εργασιακός φόρτος για χορηγούς, επιτηρητές και ερευνητικά κέντρα και τέλος, αποτελεσματικότερη ένταξη και δέσμευση ασθενών. Η κατάσταση που βιώσαμε ήταν μια ευκαιρία για όλους να αποκτήσουμε γνώση και μια πρώτη εμπειρία των κλινικών δοκιμών του μέλλοντος».
Η διαδικτυακή ημερίδα του Σ.Α.Φ.Ε.Ε. τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Ιατρικής (ΕΛ.Ε.Φ.Ι.) και της HACRO.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
