Ελπιδοφόρα ενδιάμεσα δεδομένα κλινικής μελέτης φάσης 1/2 του SPK-9001, μιας ερευνητικής γονιδιακής θεραπείας για την Αιμορροφιλία Β που αναπτύσσεται από την Spark Therapeutics σε συνεργασία με τη Pfizer, δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό “The New England Journal of Medicine”. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν ότι μία εφάπαξ έγχυση του ερευνητικού φαρμάκου SPK-9001 έχει τη δυνατότητα να διατηρήσει με ασφάλεια τα επίπεδα της πηκτικής δραστικότητας του παράγοντα ΙΧ, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη διακοπή των εγχύσεων παραγόντων βασικής προφύλαξης, να μειώσει σημαντικά τα αιμορραγικά επεισόδια και σχεδόν να εξαλείψει την ανάγκη για εγχύσεις συμπυκνώματος εξωγενούς παράγοντα ΙΧ στους ασθενείς.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δεδομένα, το ετήσιο ποσοστό αιμορραγίας (annualized bleeding rate – ABR) μεταξύ 10 συμμετεχόντων μειώθηκε κατά 97% μετά τη χορήγηση του SPK-9001, ενώ η χρήση συμπυκνώματος του παράγοντα ΙΧ, συλλογικά, κατέγραψε μείωση 99%, κατά 1,95 εκατομμύρια διεθνείς μονάδες (IU), στη διάρκεια της περιόδου αθροιστικής παρακολούθησης των 492 εβδομάδων.
«Σήμερα, τα άτομα με αιμορροφιλία χρειάζεται να βρίσκονται υπό άγρυπνη παρακολούθηση και να υποβάλλονται σε επαναλαμβανόμενες εγχύσεις συμπυκνώματος του παράγοντα ισοβίως, για την πρόληψη των αυτόματων, δυνητικά απειλητικών για τη ζωή αιμορραγιών και για την προστασία των αρθρώσεών τους. Η πειθαρχία που απαιτείται για την εκτέλεση του συνήθους προφυλακτικού σχήματος μπορεί να έχει δυσμενέστατες συνέπειες στην ποιότητα ζωής των ασθενών, ενώ τα σχήματα αυτά συνεπάγονται σημαντικό κόστος για τους ασθενείς, τις οικογένειές τους και το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης», ανέφερε η κα. Katherine A. High, M.D., Πρόεδρος και Διευθύντρια Έρευνας και Ανάπτυξης στην Spark Therapeutics και μέλος της συγγραφικής ομάδας του άρθρου.
Σχετικά με το SPK-9001
Το SPK-9001 είναι ένα καινοτόμο, ερευνητικό καψίδιο βιο-κατασκευασμένου αδενοσχετιζόμενου ιού (AAV), το οποίο εκφράζει μια υψηλής δραστικότητας και βελτιστοποιημένου κωδικόνιου παραλλαγή του ανθρώπινου παράγοντα ΙΧ και επιτρέπει την ενδογενή παραγωγή του παράγοντα ΙΧ.
Σχετικά με τη μελέτη φάσης 1/2 του SPK-9001*
Στο πλαίσιο αθροιστικής παρακολούθησης διάρκειας 492 εβδομάδων, όπου παρατηρήθηκαν οι 10 πρώτοι ενήλικες άνδρες συμμετέχοντες, η μέση δραστικότητα του παράγοντα ΙΧ στη σταθερή κατάσταση, μετά από εφάπαξ χορήγηση του ερευνητικού φαρμάκου SPK-9001, ανήλθε σε 34% της φυσιολογικής τιμής (εύρος 14-81%). Το ετήσιο ποσοστό αιμορραγίας (ABR) μειώθηκε κατά 97%, από ένα μέσο ποσοστό της τάξεως των 11,1 συμβάντων ανά έτος πριν από τη χορήγηση του φορέα σε 0,4 συμβάντα ανά έτος κατόπιν χορήγησης του φορέα (p=0,02), ενώ η χρήση συμπυκνώματος του παράγοντα ΙΧ μειώθηκε κατά 99%(p=0,004).
Σε αυτή την ανοιχτή, μη τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική κλινική δοκιμή φάσης 1/2, δεν καταγράφηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες κατά τη διάρκεια της έγχυσης του SPK-9001 ή μετά από αυτή και κανένας συμμετέχοντας δεν παρουσίασε θρομβωτικά συμβάντα ούτε ανέπτυξε ανασταλτές του παράγοντα ΙΧ. Δύο συμμετέχοντες εμφάνισαν ασυμπτωματική και παροδική αύξηση στις τιμές των ηπατικών ενζύμων που υποχώρησε με σταδιακά μειούμενη δόση από του στόματος κορτικοστεροειδών. Σε έναν συμμετέχοντα με σοβαρή αρθροπάθεια, χορηγήθηκε παράγοντας για υποψία αιμορραγίας, με συνολική όμως χρήση του παράγοντα για αυτόν τον συμμετέχοντα 91% χαμηλότερη από ό,τι πριν από την έγχυση του SPK-9001.
Σχετικά με την αιμορροφιλία Β
Η αιμορροφιλία, μια σπάνια γενετική αιμορραγική διαταραχή που εμποδίζει το αίμα να πήξει για κάποιο χρονικό διάστημα λόγω ανεπάρκειας ενός εκ των παραγόντων πήξης του αίματος, προσβάλλει σχεδόν αποκλειστικά τους άντρες. Τα άτομα με αιμορροφιλία διατρέχουν τον κίνδυνο υπερβολικής και επαναλαμβανόμενης αιμορραγίας από απλούς τραυματισμούς, οι οποίοι ενδεχομένως να αποβούν μοιραίοι. Τα άτομα με σοβαρή αιμορροφιλία συχνά αιμορραγούν ξαφνικά στους μυς και τις αρθρώσεις τους, ή σπανιότερα σε άλλες κλειστές κοιλότητες κρίσιμης σημασίας όπως η ενδοκράνια κοιλότητα, όπου η αιμορραγία μπορεί να αποβεί μοιραία. Η συχνότητα εμφάνισης της αιμορροφιλίας Β είναι 1 στις 25.000 γεννήσεις αγοριών. Τα άτομα με αιμορροφιλία Β παρουσιάζουν έλλειψη του παράγοντα πήξης ΙΧ, μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης του αίματος. Η αιμορροφιλία Β είναι γνωστή και ως συγγενής ανεπάρκεια του παράγοντα ΙΧ ή νόσος Christmas. Η τρέχουσα καθιερωμένη θεραπεία προβλέπει επαναλαμβανόμενες ενδοφλέβιες εγχύσεις παράγοντα ΙΧ που έχει προέλθει από πλάσμα ή ανασυνδυασμένου παράγοντα ΙΧ, για τον έλεγχο και την πρόληψη των αιμορραγικών επεισοδίων. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη για καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία ατόμων με αιμορροφιλία.
* Για την πλήρη περιγραφή του σχεδιασμού και των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων της παρούσας μελέτης, ανατρέξτε στο άρθρο «Hemophilia B Gene Therapy with a High Specific Activity Factor IX Variant».
