Οι «τιμωρητικές» και απαγορευτικές προσεγγίσεις ενάντια των ρεαλιστικών στρατηγικών για τη μείωση της βλάβης του καπνίσματος, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης του φετινού πάνελ «Prohibition or Regulation – Where is the Public Health Frontier?» στο πλαίσιο του 7th Summit Tobacco Harm Reduction που διοργανώνεται από την SCOHRE.
- Γράφει ο Κοσμάς Ζακυνθινός
Τα τελευταία χρόνια, η παγκόσμια πολιτική διασφάλισης της δημόσιας υγείας, έχει συμβάλει καθοριστικά στη μετατόπιση της παγκόσμιας συζήτησης σχετικά με την νικοτίνη, φέρνοντας πλέον στο επίκεντρο του διαλόγου το εάν η απαγόρευση είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική για την καταπολέμηση του καπνίσματος και των επιβλαβών συνεπειών του.
Τέσσερις διακεκριμένοι ομιλητές (Fernando Fernandez Bueno, Maria Papaioannoy, Sudhanshu Patwardhan, Eugeniu Cotelea), υπό την «προεδρία» του David Sweanor, Centre for Health Law, Policy & Ethics, University of Ottawa, παρουσίασαν τις παραμέτρους αυτής της συζήτησης, καταθέτοντας απόψεις που στοχεύουν στην ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για τη μείωση του καπνίσματος και το ρόλο που έχουν τα προϊόντα θέρμανσης καπνού (Tobacco Harm Reduction – THR) σε αυτή την προσπάθεια. Βασικό αντικείμενο της συζήτησης αποτέλεσαν τα εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιηθούν σήμερα για την αντιμετώπιση του καπνίσματος, με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
«Απαγόρευση η ρύθμιση των κανόνων της αγορά; Ποια είναι τα σωστά όρια για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας;» όπως διερωτήθηκε ο David Sweanor, συντονιστής του πάνελ «Prohibition or Regulation – Where is the Public Health Frontier?» ανοίγοντας τη συζήτηση για την προστασία της δημόσια υγείας αλλά και την προστασία των καταναλωτών.
Το «μοντέλο» της Ισπανίας
Το «μοντέλο» της Ισπανίας για τον έλεγχο του καπνίσματος παρουσίασε ο Fernando Fernandez Bueno, MD, MSc, Oncological Surgeon στο Hospital Central de la Defensa Gómez Ulla, της Μαδρίτης, όπου το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου.
Συγκεκριμένα, όπως τόνισε ο Fernando Fernandez Bueno, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί σε ένα πλαίσιο προτάσεων με «σκληρές αποφάσεις», για τη μείωση του αριθμού των καπνιστών στην Ισπανία. «Μολονότι βλέπουμε θετικά το βήμα του υπουργείου Υγείας για την έγκριση ενός νέου σχεδίου για τον έλεγχο του καπνού, φέρουμε στον αντίποδα προτάσεις για μεγαλύτερη φορολόγηση στα προϊόντα. Η καταπολέμηση του καπνίσματος πρέπει να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση του καιόμενου τσιγάρου, που είναι η πιο συχνή μορφή χρήσης της νικοτίνης και η αιτία σχεδόν 63.000 θανάτων κάθε χρόνο στην Ισπανία».
Σύμφωνα με όσα υπογραμμίζει ο Fernando Fernandez Bueno, «απαραίτητη είναι η αύξηση φόρων στα παραδοσιακά τσιγάρα, ειδικά σε αυτά που καταναλώνονται περισσότερο από τους νέους. Ταυτόχρονα, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, όπου οι δημόσιες αρχές θα διασφαλίσουν ότι εφαρμόζεται η ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με τους χώρους καπνίσματος. Συνιστούμε επίσης να αυξηθεί ο έλεγχος επί της πώλησης οποιουδήποτε προϊόντος νικοτίνης και ήδη απαγορεύεται από το ισχύον νομικό μας πλαίσιο. Ταυτόχρονα, η συμπερίληψη εικόνων και προειδοποιήσεων στα πακέτα των τσιγάρων θα βοηθούσε στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις τραγικές συνέπειες των προϊόντων, περιορίζοντας έτσι τη χρήση τους».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, μολονότι έχουν περάσει αρκετά χρόνια για τον έλεγχο του καπνίσματος, εξακολουθεί να παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου -που μπορεί να προληφθεί- παγκοσμίως.
«Οι Ισπανοί είτε δεν σκέφτονται να διακόψουν το κάπνισμα, είτε δεν τα κατάφεραν. Ως εκ τούτου, οι υγειονομικές αρχές θα πρέπει προσφέρουν ρεαλιστικές, επιστημονικά τεκμηριωμένες λύσεις που είναι προσαρμοσμένες στη σύγχρονη εποχή για όσους καπνιστές δεν τα καταφέρνουν» όπως τονίζει, υπογραμμίζοντας πως «Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων και αρκετή βιβλιογραφία που καταδεικνύει τις δυνατότητες των εναλλακτικών λύσεων μείωσης της βλάβης, όπως το ηλεκτρονικό τσιγάρο, τα προϊόντα θέρμανσης καπνού και τα σακουλάκια νικοτίνης τα οποία βοηθούν τους ανθρώπους να διακόψουν το κάπνισμα. Υπάρχει σημαντική έλλειψη γνώσης στην ιατρική κοινότητα σχετικά με τις δυνατότητες των προϊόντων που βοηθούν στην καταπολέμηση του καπνίσματος. Επομένως, με βάση την επιστήμη, θα πρέπει να εφαρμοστούν προγράμματα κατάρτισης για επαγγελματίες υγείας τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα».
Οριζόντιές περικοπές
«Το τρέχον μοντέλο ελέγχου του καπνού βασίζεται σε στοιχεία του παρελθόντος» σημειώνει από πλευράς της η Maria Papaioannoy, Creator of Northumberland Women & President of Cobourg Toastmasters, τονίζοντας πως «Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη χώρα μας είναι ένα συνονθύλευμα αποφάσεων. Η κυβέρνηση του Καναδά επηρεάζεται από παρωχημένα επιστημονικά δεδομένα και άστοχες κατευθύνσεις για να μειωθούν τα ποσοστά καπνίσματος, αλλά δεν γίνονται κατανοητές μερικές βασικές αρχές όπως η διαφορά μεταξύ της νικοτίνης και της καύσης που παίζει σημαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Τον τρόπο πρόσληψης. Αυτή τη στιγμή προσπαθούμε να ενημερώσουμε όλη τη χώρα. Εργαζόμαστε για να αντιστρέψουμε τις επιθέσεις που στοχεύουν μόνο σε οριζόντια μέτρα στην διακοπή του καπνίσματος».
«Πιστεύω επίσης ότι οι ισχύοντες νόμοι στον Καναδά βλέπουν μόνο την μία όψη. Δεν μπορούμε να χτίσουμε ένα μέλλον με φόβο. Πιστεύω λοιπόν ότι ο έλεγχος του καπνίσματος πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να υπάρξει περισσότερη συμπερίληψη. Να συμπεριλάβουμε στην συζήτηση την βιομηχανία καπνού και τις φαρμακευτικές εταιρείες και πρέπει επίσης να συμπεριλάβουμε αυτούς τους ανθρώπους που έχουν διακόψει το κάπνισμα χρησιμοποιώντας ασφαλέστερα προϊόντα νικοτίνης.
Πρέπει να είμαστε μια χώρα δίχως οριζόντιους αποκλεισμούς, πρέπει να κάνουμε αλλαγές και στα δικαιώματα για τα εναλλακτικά προϊόντα που είναι πιθανόν ασφαλέστερη μέθοδος πρόληψης της νικοτίνης. Έχουμε βαθύ στιγματισμό και συστημικές πεποιθήσεις για το τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι καπνίζουν. Αντιμετωπίζουμε τα άτομα που καπνίζουν χειρότερα από οποιαδήποτε άλλη πληθυσμιακή ομάδα. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά, συνεχίζοντας να εκπαιδεύουμε τον πληθυσμό» σημειώνει η Maria Papaioannoy.
Ο ρόλος της επιστήμης
«Πρέπει να συμπεριλάβουμε την επιστήμη στο επίκεντρο κάθε πολιτικής χάραξης και λήψης αποφάσεων» τονίζει ο Sudhanshu Patwardhan, Director, Centre for Health Research and Education, στο University of Southampton Science Park, Chilworth, Hampshire, υπογραμμίζοντας τον σπουδαίο ρόλο των επαγγελματιών υγείας.
«Υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση για τη νικοτίνη και πως αυτή καθοδηγεί τη λήψη πολλών πολιτικών αποφάσεων γύρω από τις πολιτικές ελέγχου του καπνού. Ανεξάρτητη έρευνα διαπίστωσε ότι οι επαγγελματίες υγείας, οι συνάδελφοί μου σε όλο τον κόσμο, δυστυχώς δεν είναι καλά ενημερωμένοι για τη νικοτίνη, σχεδόν για το 80% -κατά μέσο όρο- των εκπομπών. Οι επαγγελματίες υγείας σε όλο τον κόσμο πιστεύουν λανθασμένα ότι η νικοτίνη προκαλεί καρκίνο. Τώρα φανταστείτε την κατάσταση που αντιμετωπίζει ένας καπνιστής και τι είδους συμβουλές θα πρέπει να δώσουν σε αυτούς, σχετικά με τη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης» σημειώνει.
«Το κάπνισμα προκαλεί και αυξάνει την κοινωνική ανισότητα ακόμη και στον δυτικό κόσμο. Η κατανόηση της μείωσης της βλάβης και ό,τι συμβαίνει γύρω της έρχεται και μας επαναφέρει στον πυρήνα, που είναι ο καταναλωτής, ο ασθενής σε αυτήν την περίπτωση. Και, και αν δεν αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να είμαστε σε θέση να σταματήσουμε μια συνήθεια που είναι εθιστική, ας το παραδεχτούμε, με βιώσιμο και ουσιαστικό τρόπο. Ξέρετε, πρέπει ξεκάθαρα να επιτρέψουμε στους ανθρώπους να έχουν την εξουσία να λαμβάνουν αποφάσεις για την υγεία τους. Και είναι συγκλονιστικό για το πόσο λίγες πληροφορίες είναι διαθέσιμες σήμερα. Πόσο ανεπαρκώς ενημερωμένοι είναι οι άνθρωποι παγκοσμίως» καταλήγει ο Sudhanshu Patwardhan.
Κλείνοντας τη συζήτηση, ο Eugeniu Cotelea, MD, President of the non-governmental organization “Society of Substance Abuse Professionals» της Μολδαβίας, τόνισε ότι «η κυβέρνηση δεν προωθεί έναν υγιεινό τρόπο ζωής μέσω μείωσης της βλάβης. Απαγόρευσαν στον γιατρό την ελευθερία του λόγου. Νομίζω ότι είμαστε μοναδική περίπτωση στον κόσμο, αλλά το Υπουργείο Υγείας θέλει να είμαστε οι καλύτεροι. Να ακολουθούμε τις συστάσεις, παρόλο που διέκοψε την ελευθερία του λόγου των γιατρών. Νομίζω ότι είναι εντελώς λάθος προσέγγιση για τη χώρα μου».
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
