- Γράφει η Χριστίνα Χατζηπαλαμουτζή
Ως «δώρο» για τις μεγάλες φαρμακευτικές επιχειρήσεις χαρακτηρίζει ο Guardian την πανδημία των τελευταίων δύο ετών, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη από τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, ενώ την ίδια στιγμή αντιτίθεται στην ευρύτερη κοινή χρήση της τεχνολογίας που απαιτείται για την παραγωγή τους.
Την ίδια στιγμή, τα αντιικά χάπια για τη θεραπεία κατά της Covid-19 θα αποτελέσουν παρόμοιες «παγίδες ανισότητας», όπως και στην περίπτωση κυκλοφορίας των εμβολίων.
Σε ένα άρθρο που ουσιαστικά «κατακεραυνώνει» τις πρακτικές των μεγάλων φαρμακευτικών, ο Guardian επισημαίνει ότι τόσο η Pfizer όσο και η Merck, που διαθέτουν νέα αντιικά χάπια (Paxlovid και molnupiravir αντίστοιχα) αποφασίζουν εν καιρώ πανδημίας ποιος θα παράγει τελικά τις γενικές εκδόσεις των φαρμάκων, μέσω του συστήματος διάθεσης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Σύμφωνα με το άρθρο, η Pfizer που έχει πλέον καθιερωθεί ως παγκόσμιος «ηγέτης» των εμβολίων κατά της Covid-19, αναμένεται να βγάλει έως και 22 δισεκατομμύρια δολάρια από το νέο της χάπι το 2022, πρόσθετα των 37 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έβγαλε το 2021 από το εμβόλιο.
Κόστος παραγωγής και διάθεσης
Ο Guardian υπογραμμίζει πως το νέο φάρμακο δεν είναι φθηνό, καθώς το Paxlovid της Pfizer κοστίζει επί του παρόντος περί τα 530 δολάρια για μια πενθήμερη θεραπεία. Την ίδια στιγμή, η μολνουπιραβίρη (molnupiravir) της Merck (στην Ελλάδα γνωστή ως MSD), κοστίζει περί τα 700 δολάρια. Σύμφωνα με πληροφορίες, που επικαλείται το δημοσίευμα, το κόστος παραγωγής για το molnupiravir κυμαίνεται μόλις στα 17,74 δολ.
Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η ζήτηση για αντιιικά φάρμακα θα ξεπεράσει γρήγορα την προσφορά. Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που εκπονήθηκε τον περασμένο Ιανουάριο έκανε λόγο για «υψηλό κίνδυνο ελλείψεων» του Paxlovid για τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, έως ότου οι γενικές εκδόσεις καταστούν ευρέως διαθέσιμες.
Ξεχωριστή ανάλυση από την εταιρεία αναλύσεων Airfinity, προβλέπει ότι πρακτικά αυτό θα μπορούσε είναι εφικτό έως τις αρχές του 2023. Με τις ανισότητες στην παγκόσμια διάθεση των εμβολίων, χώρες με χαμηλότερο εισόδημα αντιμετωπίζουν την προοπτική ενός σεναρίου «άγριας δύσης» προκειμένου να προμηθευτούν τα σωτήρια χάπια.
Ανάθεση σε τρίτους
Και οι δύο εταιρείες, τόσο η Pfizer όσο και η Merck, επέλεξαν να αναθέσουν σε συγκεκριμένες παρασκευάστριες εταιρείες γενοσήμων να παράγουν φθηνότερες εκδόσεις των φαρμάκων τους, μέσω του Medicines Patent Pool (MPP). Ακόμα και με αυτές τις συμφωνίες, τα φάρμακα παραμένουν υπό σταθερό έλεγχο και η πρόσβαση σε γενικές εκδόσεις θα είναι διαθέσιμη παγκοσμίως μόλις στον μισό πληθυσμό.
Ορισμένες χώρες, όπως η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Ταϊλάνδη, η Ρωσία, η Κολομβία, το Περού, η Τουρκία και το Μεξικό έχουν και πάλι αποκλειστεί από τις συγκεκριμένες άδειες, με αποτέλεσμα να οδηγούνται προς συμφωνίες για τα πιο ακριβά προϊόντα.
Εν τω μεταξύ, η Merck συνεχίζει την «αειθαλή» στρατηγική της για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, προκειμένου να επεκτείνει το μονοπώλιο στο molnupiravir, πέρα από την τυπική 20ετή προστασία.
Σύμφωνα με τον Guardian, η Merck από τότε που ανέπτυξε το χάπι έχει επιχειρήσει με τουλάχιστον 53 αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας να δεσμεύσει τα δικαιώματα του, και να διατηρήσει σταθερά τον έλεγχο το ποιος μπορεί να το παράγει και που.
Αλληλουχία διάθεσης
Όταν η ζήτηση ενός φαρμάκου είναι υψηλότερη από την προσφορά, υπάρχει μια συγκεκριμένη αλληλουχία: πρώτα τα πλούσια έθνη αγοράζουν περισσότερα φάρμακα από όσα χρειάζονται πραγματικά, ενώ τα φτωχότερα αναγκάζονται να πλειοδοτήσουν για ό,τι έχει απομείνει ή απλώς να περιμένουν μέχρι να είναι προσιτές οι τιμές, παρακολουθώντας τον αριθμό των νεκρών να αυξάνεται.
Όπως καταλήγει το δημοσίευμα, η εφοδιαστική κρίση είναι εντελώς τεχνητή, καθώς θα μπορούσαμε να παράγουμε περισσότερα αντιικά φάρμακα της Pfizer και της Merck. Θα μπορούσαν εύκολα να παρασκευαστούν σε ένα ευρύ φάσμα αναπτυσσόμενων χωρών, εάν υπήρχε πρόσβαση στην τεχνογνωσία και μπορούσαν να ξεφύγουν από τα αυστηρά νομικά πλαίσια.
«Χρειαζόμαστε την άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και άλλων φραγμών που σχετίζονται με την πνευματική ιδιοκτησία για φάρμακα που σώζουν ζωές –είτε οικειοθελώς από τις φαρμακευτικές εταιρείες, είτε με κυβερνητικές αποφάσεις– ώστε να μπορούν να τα προμηθεύονται γρήγορα όλες οι χώρες του κόσμου» καταλήγει ο Guardian.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
