Η εμφάνιση της νέας γενιάς φαρμάκων που δρουν καταστέλλοντας την όρεξη, όπως το Ozempic, το Wegovy (δραστική σεμαγλουτίδη) και το Mounjaro (δραστική ουσία: τιρζεπατίδη), έχει σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στη θεραπεία της παχυσαρκίας. Αυτές οι ουσίες έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως τομή στη μεταβολική ιατρική, με οφέλη που υπερβαίνουν την απώλεια βάρους.
Σύμφωνα με αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας (ECO) στη Μάλαγα το 2024, τα φάρμακα αυτά δεν δρουν απλώς στον περιορισμό της πρόσληψης τροφής, αλλά φαίνεται να επηρεάζουν βαθύτερους βιολογικούς μηχανισμούς – μεταβολικούς, νευρολογικούς και ψυχολογικούς.
Πώς λειτουργούν τα φάρμακα GLP-1 και GIP
Η σεμαγλουτίδη (Ozempic, Wegovy) μιμείται τη φυσική ορμόνη GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1), η οποία εκκρίνεται από το έντερο μετά την πρόσληψη τροφής. Η GLP-1 ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το αίσθημα κορεσμού, καθυστερεί τη γαστρική κένωση και ρυθμίζει την απελευθέρωση ινσουλίνης.
Η τιρζεπατίδη (Mounjaro) συνδυάζει τις επιδράσεις του GLP-1 με εκείνες της GIP (Gastric Inhibitory Polypeptide), προσφέροντας ακόμη μεγαλύτερη απώλεια βάρους: σε κλινική δοκιμή φάσης 3, συμμετέχοντες έχασαν έως και 20% του σωματικού τους βάρους μέσα σε 72 εβδομάδες (SURMOUNT-1 trial, NEJM, 2022).
Πέρα από την απώλεια βάρους: Τα πολυδιάστατα οφέλη
Μετα-αναλύσεις και μακροχρόνιες μελέτες (π.χ. Nature Medicine, 2023) υποδεικνύουν ότι τα φάρμακα αυτά:
-
Μειώνουν τον κίνδυνο για περισσότερες από 40 παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων:
-
Καρδιαγγειακών παθήσεων
-
Τύπου 2 διαβήτη
-
Μη-αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος (NAFLD)
-
Καρκίνων που σχετίζονται με την παχυσαρκία (π.χ. παγκρέατος, ήπατος, ενδομητρίου)
-
Νόσου Alzheimer (με πρώιμες ενδείξεις από νευροαπεικονιστικές μελέτες)
-
-
Βελτιώνουν δείκτες ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αυτοεκτίμηση και κινητοποίηση.
Ειδικότερα, σε δοκιμή σε ασθενείς με λιπώδη ηπατική νόσο, η σεμαγλουτίδη ανέστρεψε την ηπατική φλεγμονή ακόμη και σε περιπτώσεις χωρίς σημαντική απώλεια βάρους, γεγονός που υποδεικνύει ανεξάρτητες μεταβολικές επιδράσεις.
Το πρόβλημα της διακοπής: Ανάγκη για μακροχρόνια θεραπεία
Ωστόσο, όπως συμβαίνει με κάθε χρόνια πάθηση, η παχυσαρκία απαιτεί συνεχή διαχείριση. Μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς που διακόπτουν τη θεραπεία με GLP-1 επανακτούν το χαμένο βάρος, πολλές φορές σε λιγότερο από 10 μήνες. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για:
-
Ενημέρωση των ασθενών για το ενδεχόμενο δια βίου θεραπείας
-
Σταδιακή διακοπή και ενσωμάτωση στρατηγικών διατροφής και άσκησης
-
Παρακολούθηση της μυϊκής μάζας, καθώς υπάρχει σχετική απώλεια κατά την ταχεία απώλεια βάρους
Ψυχολογικές και νευρολογικές επιδράσεις
Η δράση των φαρμάκων στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου προσφέρει ελπίδες και για ψυχιατρικές παθήσεις, όπως:
-
Εθισμοί (αλκοόλ, φαγητό)
-
Διατροφικές διαταραχές
-
Σχιζοφρένεια (υπό έρευνα)
Ερευνητές από το King’s College London αναφέρουν ότι η τροποποίηση του τρόπου που ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την ανταμοιβή μπορεί να εξηγήσει τη μειωμένη όρεξη και την αυξημένη συναισθηματική σταθερότητα.
Η παχυσαρκία ως βιολογική νόσος, όχι προσωπική αποτυχία
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η καθηγήτρια κ. Susan Jebb (Oxford University), η παχυσαρκία δεν είναι απλώς θέμα θέλησης ή πειθαρχίας, αλλά αποτέλεσμα σύνθετων γενετικών, περιβαλλοντικών και νευροβιολογικών παραμέτρων.
Η επιτυχία αυτών των φαρμάκων απομυθοποιεί το στίγμα γύρω από την παχυσαρκία και ενθαρρύνει μια πιο συμπονετική, επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση.
Μια θεραπευτική επανάσταση με προκλήσεις
Τα φάρμακα GLP-1 δεν είναι πανάκεια, ούτε κατάλληλα για όλους. Έχουν παρενέργειες (ναυτία, διαταραχές πέψης), δεν αντικαθιστούν την υγιεινή διατροφή και την άσκηση, και δεν είναι φτηνά. Όμως, σηματοδοτούν την αρχή μιας νέας εποχής στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας – μιας νόσου που για δεκαετίες παρέμενε παραμελημένη και παρεξηγημένη.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα
Δείτε επίσης
Παθολόγοι: Ζητούν υποχρεωτική συνταγογράφηση για το Mounjaro
Mounjaro: H Φαρμασέρβ – Lilly μειώνει την τιμή λιανικής
